TÜİK'in sessiz sedasız revizyonu DİSK-AR'ın raporunda: İşte çarpıcı gerçek veriler...

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tüketici Güven Endeksi’nde yaptığı değişikliği, yayımladığı bir raporla değerlendirdi.

Tüketici Güven Endeksi’nde yapılan değişiklik ne anlama geldiğini açıklayan raporda yapay değişikliğe dikkat çekilerek, “Tüketici güveni düşmeye devam ediyor” denildi.

DİSK-AR, TÜİK'in Tüketici Güven Endeksi’ni yüksek göstermek için soruları değiştirdiğini belirtti. DİSK-AR, “Revizyon sonrası endeks 82 olarak açıklandı, revizyon olmasaydı 61,8 olacaktı” dedi.

DİSK-AR, TÜİK’in “Gelecek 12 aylın dönemde işsiz sayısı beklentisi” ve “Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali” sorularının listeden çıkarıldığını, bu soruların da en çok olumsuz yanıt verilen sorular olduğunu belirtti.

DİSK-AR Tüketici Güven Endeksi Raporu'nda şu ifadelere yer verildi:

"Tüketicilerin ekonomiye ilişkin kanaatlerini yansıtan tüketici güven endeksi ekonomideki gidişat hakkında önemli göstergeler biri. Tüketicinin bugüne ve geleceğe dair eğilimlerini yansıtan anket bir barometre niteliğinde.

2004 Ocak ve 2020 Ağustos dönemi güven endekslerinde eğilim hesaplanırken aşağıdaki endeksler (sorular) dikkate alınıyor ve bu alt endekslerin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanıyordu.

1. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi

2. Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi

3. Gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi

4. Gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali

Odatv'de yer alan habere göre, TÜİK, revizyon sonrası 2020 Eylül ayından itibaren ise aşağıdaki soruların dikkate alınmaya başlandığını ve bu alt endeksler kullanılarak eğilimin hesaplanacağını duyurdu.

1. Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu

2. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi

3. Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi

4. Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi

Böylece “gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısı beklentisi” ve “gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimali “soruları endeksten çıkarılırken, “gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi” ve “geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi” soruları endekse eklendi.

Bu revizyon sonucunda mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 3,2 oranında arttı; Ağustos 2020’de 79,4 olan endeks, Eylül 2020’de 82,0 oldu. Güncelleme öncesi duruma göre hesaplanan tüketici güven endeksi ise, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 3,7 oranında arttı ve Ağustos 2020’de 59,6 olan endeks, Eylül 2020’de 61,8 oldu.

Revizyon sonrası endekste revizyon öncesi duruma göre tüketici güveninde 20 puanlık bir artış söz konusu olsa da tüketici güveninin halen kötümser olduğu (100’ün altında) görülmektedir.

Öte yandan hem eski endeksin hem de yeni endeksin uzun dönemde düşüş eğiliminde olduğu ve tüketici güveninin düştüğü görülmektedir. Tüketici güveninde 2018 krizi ile başlayan sert düşüş devam ediyor.

İşsiz sayısına ilişkin endeksin düşük olması işsizlik konusunda olumsuz kanaati gösteriyor. 2012’den bu yana işsizlikte ilgili tüketici güveninin giderek düştüğü görülmektedir. 2018 krizi öncesinde yüzde 77’ye yaklaşan işsiz beklentisi endeksi kriz ve salgınla birlikte kötüleşerek 59 düzeyine geriledi. İşsiz sayısı beklentisi endeksinin düşmesi işsizliğin azalması konusunda olumsuz kanaati ifade etmektedir.

Revize edilmiş tüketici eğilim anketine eklenen iki sorunun ise tüketici güveni daha yüksektir. “Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi” 83,3 iken “geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi” 93,8’tir. Tüketici eğilim anketine eklenen bu iki alt sorudaki tüketici iyimserliği endeks puanını yukarı taşımıştır.

TÜİK, tüketici güven endeksi hesaplamasında kullandığı tüketici eğilim anketinden tüketici güveni en düşük iki soruyu çıkarmıştır. Bunların yerine endekse tüketici güveni oldukça yüksek iki alt endeksin soruları eklenmişse de tüketici güven endeksi iyimser eğilim gösterememiştir. Tüketici eğilimi sorulardaki değişikliklere rağmen 100’un yaklaşık 20 puan altında, 82 olarak açıklanmıştır.

Sonuç olarak yapılan revizyonla tüketici güveninde yapay bir artış sağlansa da uzun dönemde tüketici güveninin düşmeye devam ettiği görülmektedir. Ekonomide yaşanan büyük olumsuzluklar tüketicinin kötümser olmasına yol açıyor."