CHP'den Türkiye'de Ücretsiz İzin Gerçeği raporu

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle uygulanan işten çıkarma yasağı ve işçilerin ücretsiz izne çıkarılması konusunda, "Gerçek bir işten çıkarma yasağı uygulanmalı ve işçilerin normal çalışma ücretlerinde elde ettikleri gelir devlet tarafından güvence altına alınmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.

CHP'den yapılan açıklamaya göre Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, "Türkiye'de Ücretsiz İzin Gerçeği" başlıklı rapor hazırladı.

Raporda, "Kovid-19 salgını sürecinde işverene işçilerin onayı alınmaksızın ücretsiz izne çıkarma hakkı verilmesiyle işçilerin büyük hak kaybı yaşadığı ve çalışanların açlığa mahkum edildiği" savunuldu.

Ücretsiz izne çıkartılan 500 kişi ile yapılan ankete göre hazırlanan raporda, bu kişilerden çocuklu ve tek gelirle geçinen hanelerin yaşam koşullarının bu süreçte ağırlaştığı belirtildi.

Ücretsiz izne çıkartılan işçilerin yüzde 47'sinin asgari ücretin yarısı kadar, yüzde 13'ünün ise asgari ücretten daha fazla gelir kaybına uğradığı öne sürülen raporda, artan enflasyonla, çalışanlara ödenen günlük nakdi ücret desteğinin "devede kulak kaldığı" kaydedildi.

- "Salgın sürecinde işçilerin kıdem ve ihbar hakkı da tehlikeye girdi"

İşçilerin gelir kaybının asgari ücretten daha fazla olduğu kaydedilen raporda, "Salgın sürecinde işçilerin kıdem ve ihbar hakkı da tehlikeye girmiş, milyonlarca işçinin haklı fesih hakkı elinden alınmıştır. Bu süreçte işçilerin yüzde 27'si işveren tarafından zorla istifa baskısına maruz kaldı.

İşçilerin yüzde 35'i ücretsiz izinde olmasına rağmen işveren tarafından iş yerine gelmeye zorlandı. İktidar milyonlarca işçiye ve bakmakla yükümlü olduğu ailelerine karşı açıkça suç işlemiştir ve işlemeye de devam etmektedir." değerlendirmeleri yer aldı.

Ankete katılan, ücretsiz izne ayrılmış 500 kişinin yüzde 77'sinin hizmet, yüzde 12'sinin sanayi, yüzde 11'inin ise inşaat sektöründe olduğu kaydedilen raporda, uygulamanın en çok hizmet sektörünü etkilediği belirtildi.

- "Gerçek bir işten çıkarma yasağı uygulanmalı"

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba rapora ilişkin değerlendirmesinde, ücretsiz izin uygulamasının insan haklarına aykırı olduğunu öne sürdü ve buna bir an önce son verilmesi gerektiğini ifade etti.

Ağbaba, şunları kaydetti:

"Nisan ayından bu yana uzatılan uygulama en son Cumhurbaşkanlığı kararı ile 17 Eylül tarihinden 17 Kasım'a kadar uzatıldı. Bu durumda, işçilerin Haziran 2021'e kadar ücretsiz izne gönderilmesinin önünde herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır.

Bakanlığın son verisine göre Türkiye'de şu an 1 milyon 976 bin kişi ücretsiz izne çıkartılmıştır ve ilerleyen dönemlerde bu sayının daha da artma olasılığı vardır. Yaklaşık 2 milyon ücretsiz izne çıkartılan işçinin her birinin en az 1 kişiye bakma mecburiyeti olduğunu düşündüğümüzde bu sayı 4 milyona çıkmaktadır.

Bir başka deyişle birlikte nisan ayından itibaren en az 4 milyon yurttaş açlıkla baş başa hayatta kalma mücadelesi vermektedir. Bu uygulama ne Anayasa'nın sosyal devlet ilkesi, ne insan hakları evrensel ilkeleri ne de işçi haklarıyla bağdaşmaktadır.

İnsanlık onuruna yaraşmayan bu uygulamadan derhal vazgeçilmeli, gerçek bir işten çıkarma yasağı uygulanmalı ve işçilerin normal çalışma ücretlerinde elde ettikleri gelir devlet tarafından güvence altına alınmalıdır. Yine bu dönemde emeklilik primleri de dahil olmak üzere ücretsiz izne çıkartılan işçileri uzun dönemli sigorta primleri devlet tarafından karşılanmalıdır."