Bu sefer TÜİK hesaplamadı: İşte gerçek enflasyon

TÜİK Eylül ayında enflasyonu yüzde 0.97 olarak hesapladı. Ancak, TÜİK’in enflasyon sepetini baz alan bilim insanları, fiyatları yaygın marketlerden derleyince ortaya çok farklı bir tablo çıktı. Aylık enflasyon yaklaşık 4 katına çıkarak yüzde 3.61’e yükseldi.

Sözcü'den Mehtap Özcan Ertürk'ün haberine göre; Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) adı ile bir araya gelen akademisyenler Türkiye için enflasyon hesaplamaya başladıklarını duyurdu. Tüketici fiyatlarına yönelik değişimleri her ay yayınlayacaklarını duyuran ENAG, Eylül ayı enflasyonunu yüzde 3.61 olarak hesapladı. Bu oran, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) eylülde açıkladığı yüzde 0.97 enflasyon oranının yaklaşık 4 katına işaret ediyor.

Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy'un başında olduğu ENAG, ülkelerin kullandığı ortak standart enflasyon hesaplama yöntemini kullanıyor.

TÜİK'in metodolojisini kullandıklarını belirten Profesör Ulusoy'un verdiği bilgiye göre, TÜİK fiyatları ülke genelinde ortalama 500 bin noktadan derliyor. ENAG enflasyon hesaplamasında ise bu sayının çok daha fazlası, en az üç katı noktadan fiyat bilgisi aldıklarını belirten Ulusoy, enflasyon sepetindeki fiyatları alırken online veya fiziki satış kanalarının yüksek temsil yüzdesiyle uyumlu olmasına öncelik verildiğini söyledi.

Buna göre, fiyat alınan yerin satış kitlesi olarak Türkiye nüfusunun ne kadarını temsil ettiğine öncelik veren araştırma grubu, bu sayede TÜİK'in fiyat hacminin çok üzerinde bir veriye ulaşabiliyor.

Enflasyonu nasıl hesaplıyor?

– TÜİK'in en az üç katı alandan fiyat derliyor.

– Fiyat derlerken, marketin tercih oranına da bakıyor.

– TÜİK'in enflasyon sepetinin yüzde 80'ini kullanıyor.

– Aynı yöntemle hesaplama yapıyor.

– Eğitim, sağlık ve alkollü içecekleri hesaba katmıyor.

GİZLİ ENFLASYONA BAKACAK

TÜİK'in aksine eğitim, sağlık ve alkollü içecekleri hesaplamaya katmadıklarını belirten Ulusoy, bu kalemleri hesaplamanın dışında tutmalarının nedenini ise şöyle açıkladı:

“Türkiye'de sağlık ve eğitim harcamaları enflasyona etki etmekten öte ondan etkilenen bir süreç izliyor. Yani bu kalemlerde görülen zamlar enflasyonun bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. Bu harcamaların enflasyon sepetindeki ağırlıklarını yeniden yapılandırılmasını öneriyoruz.” Ulusoy, önümüzdeki dönem enflasyon hesaplamasına kalite değişim etkisi ve ‘shrinkflasyon' adını verdiği' gramajın düşürülmesi ile yaratılan gizli enflasyon' etkisini de dikkate alacaklarını kaydetti.

Pandemi endeksi açıklanacak

Ekonomist Prof. Dr. Veysel Ulusoy, ‘pandemi endeksi' gibi alternatif ve dinamik sepetler de oluşturabildiklerini belirterek, şöyle devam etti: “Pandemide tüketici alışkanlıkları ve sepetin yapısı değişti. Eurosat ülkelere enflasyon sepetlerini pandemideki değişen tüketim alışkanlıklarına göre değiştirmeleri konusunda öneride bulundu. Türkiye'ye de önerdi, ancak TÜİK sepette değişikliğe gitmedi. Çalışması devam eden ‘pandemi endeksini de kasım ayında açıklayacağız.”