Prof. Dr. Boratav'dan çarpıcı ekonomi yorumu: İktidarın döviz kuru hedefini kimse ciddiye almıyor
YEP’in 2023’te doları 8.02 TL’de tutma öngörüsünün bugünden çöktüğünü belirten Boratav, “hem büyüyelim hem cari fazla verelim” hedefinin de desteksiz olduğunu belirtti.
İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, 2021-2023 dönemini kapsayan Yeni Ekonomi Programı (YEP) hedeflerini değerlendirerek “desteksiz atışları” kimsenin ciddiye almadığını ifade etti.
Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, Boratav, şu vurguları yaptı:
- Bugün ekonomiyi yöneten belge haline gelen YEP’in en kritik noktası büyümedir. Bu hedef tutmazsa bütün sistem çöker. Çünkü genel bütün değişkenler milli gelire oranla verilir.
- Ortalama dolar kuru hedefi tutmazsa, daha hızlı artarsa dolarlı milli gelir dramatik şekilde düşecek. Hele bir de sabit fiyatlı TL küçülmesi ile birleşirse tam dramatik bir tablo olur.
- YEP’e göre bu yıl için ortalama dolar kuru 6.91 TL ama Cumhuriyetin 97. yılını kutlarken oldu 8.30 TL. Önümüzde 2 ay var. 6.91’i tutturmak mümkün değil. Dolarlı milli gelirdeki bütün öngörü de çökecek.
Talimat mı var?
- 2023 için ortalama dolar tahmini ise 8.02 TL. Daha bu yılın kurunu tutturamayan YEP, 2023’te kuru 8.02 TL’ye nasıl indirecek? Böyle bir hayalperest öngörü olsa olsa olağandışı sermaye girişleri ile olabilir.
- Uluslararası kurumların ortalamasına göre, Türkiye bu yıl 4.7 küçülecek. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Türkiye’ye bunu yakıştıramıyor. Yüzde 0.3 büyüme diyor.
- Peki, TÜİK güvenilir mi? 2. çeyrekte yüzde 9.9 küçülme hesaplamışlarsa şöyle bir şüphe doğuyor: Sayın bakan “aman iki haneli olmasın” diye talimat mı vermiş? Çünkü tek haneye indirmenin yolu 9.9’dur.
- Sonraki yılların milli gelir hesaplarına bakarken şöyle bir tahminim var: Bakan yüzde 5’i çok seviyor. Üç tane YEP yapıldı her birinde sonraki iki yıl değişmez şekilde yüzde 5 büyüme oldu.
- Bu sevgi nereden geliyor? İstihdam ve milli gelir bağlantılarını hesaplayan çok sayıda araştırma şu tespiti yapıyor ki ekonomi yüzde 5 büyümenin altına inerse işsizlik artar.
- Ayrıca Albayrak’ın örtülü bir tutkusu var: Ekonomi hem büyüsün hem cari açık yok olsun.
HADİ KOLAY GELE!
- Ayrıca bunu birleştirecek temel makro değişkenler nedir? Hiçbir açıklama yok. Sadece boş ifadeler var. Yerli ve milli üretim artırılacak. Nasıl artırılacak?
- Türkiye AB ile imzaladığı gümrük anlaşmasından yani ortak gümrük tarifesinden vazgeçerek ithal ikamesine mi dönecek? Doları ucuzlatıyorsun o zaman ihracat nasıl artacak? Bunların yanıtı yok.
- Bizim YEP’ler adeta şunu diyor: Ali Babacan’ın yaptığı işi yapacağım. 2015’e kadar ekonomiyi yöneten anlayış yüksek sermaye girişleridir. Ucuzlayan dolar, değerlenen TL. Dolar cinsinden milli gelir artıyor ancak cari işlem açığı da artıyor. “Ben bir mucize yapacağım” özlemi içinde Bakan. “Bu değişkenleri gerçekleştireceğim ama cari açığı da yok edeceğim.”
- 2023 hedefi şudur: Dolar ortalama 8 liraya düşmüş, milli gelir yüzde 5 büyüyor, cari işlemler dengesi de yavaş yavaş azalarak artıya dönüyor. Türkiye’nin dolarlı milli geliri de 875 milyar dolara ulaşıyor. Hadi kolay gele. YEP şu anda kadüktür. Zaten kimsenin de umurunda değil. Desteksiz atışlar, Türkiye ekonomisini temsil eden, iş dünyasını temsil eden söylemler, kimsenin ciddiye almadığı ifadeler olarak geçip gidiyor.
