Perakendeci iflasın eşiğinde! 'Birçok marka baharı göremeyebilir'

Salgının derinleştirdiği ekonomik krizin etkisiyle hazırgiyim tüketiminin azalması, Covid-19 dolayısıyla getirilen sosyal hayatı kısıtlayıcı önlemler ve eriyen cirolara rağmen ödenen yüksek kiralar, perakendeciyi iflasın eşiğine getirdi.

Cumhuriyet Gazetesi'nden Gamze Bal'ın haberine göre; Gelinen noktada birçok perakendecinin, kira indirimi talep ettiği mülk sahibiyle arası açık.

Ciro kirası ya da kira indirimi yapılmayan mağazaları boşaltmak isteyen perakendeci, sözleşmeyi feshedip tazminatsız serbest çıkış hakkı istiyor. Elinde teminat mektubu bulunun mülk sahibi ise bunun en az 6 ay önceden bildirilmesi gerektiğini, sözleşmenin feshi halinde ödenecek ceza miktarını masaya koyuyor. Özellikle yabancı yatırımcıların olduğu grupların, perakendecinin salgın koşullarını hatırlatarak “Ciromuz kadar kira ödeyelim” talebine sağır olduğu belirtildi.

‘BAHARI GÖREMEYİZ’

Bünyesinde 426 marka bulunan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, “Olağanüstü bir dönemden geçerken yıllar önce imzalanmış kontratlarla markalarımızın ellerinin kollarının bağlanması adil ve etik değil. Perakende için tazminatsız serbest çıkış şansı verilmezse birçok marka önümüzdeki baharı göremeyebilir” dedi.

Cumhuriyet’e konuşan Öncel, yurtdışındaki iflaslar göz önüne alındığında Türkiye perakende sektörünün mevcut durumunun “çok daha iyi” olduğunu, ancak talepleri dikkate alınmazsa ABD ve Avrupa’daki gibi Türkiye’de de iflasların kaçınılmaz olacağını vurguladı.

Öncel, taleplerini ise şöyle sıraladı: “Tüm perakende sektörü için ‘mücbir sebep’ kuralı işletilerek mülk sahibi kiracı çekişmesine son verecek ‘tazminatsız erken sözleşme feshi’ imkânı sağlanmalı. İstediğimiz düzenlemeler mali yük getirmez. Yasal regülasyon talep ediyoruz. Birden fazla ticari mülk olanlarda yüzde 50 indirim yapılsın. İndirim yapılan kısım kadar mülk sahibi gelir vergisinden mahsup edilebilir. Kira ve kiralamalarda stopaj ve KDV sıfıra indirilsin. AVM’lerde ciro kirasına geçilsin.”

Öte yandan AVM yatırımcıları ise kirada indirim konusunda yardımcı olduklarını vurguluyor. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Yönetim Kurulu toplantısı neticesinde tavsiye kararlarını yayımladı.

Yapılan açıklamada şöyle denildi: “Yayımlanan genelgelerle faaliyetleri durdurulan sinema, çocuk eğlence merkezi vb. işletmelerden kira alınmıyor. Sektörlere göre her kiracı özelinde yüzde 70’lere varan indirimler yapıldı. Bu destekler kapsamında paydaşlarımız olan başta perakende ve yeme-içme sektörlerinde faaliyet gösterenler olmak üzere kiracılarımıza üyelerimiz tarafından şimdiye kadar 5 milyar TL’yi aşkın kira desteği alışveriş merkezi yatırımcıları tarafından verildi.”

İNDİRİMLİ SATIŞLAR DA KURTARMADI

AVM mağazalarında cirosu geçen yıla göre yüzde 80’in altında kalan perakendecilerin oranı ekimde yüzde 38 iken kasımda yüzde 60’a çıktı. AVM’lerde yüzde 100’ün üzerinde ciroya ulaşan üyelerin oranı ise ekimde yüzde 25 iken kasım ayında yüzde 12’ye geriledi. Bu veriler, her yıl kasım ayında yapılan indirim kampanyalarının da perakendeciyi kurtarmadığını ortaya koyuyor.