Vatandaşa 'acıyı bal eyleyin' diyenler bunu görmedi: 1 yılda yüzde 40 arttı

On ayda açıklanan iki ekonomi paketi açıklandı. İkisi de gelir kaybı yaşayan yurttaşın derdine derman olmadı. Gelinen noktada ekonomik kriz daha da derinleşti, esnaf icra ile karşı karşıya, yurttaşın bankalara borcu ise yılbaşından bu yana yüzde 40 arttı.

Birgün'den Havva Gümüşkaya'nın haberine göre; salgında gelinen son noktada hükümet de köşeye sıkışmış durumda. Mart ayında açıklanan ekonomi paketiyle ucuz kredilerle piyasaya para pompalandı. Ancak ikinci dalgada ucuz kredi bile açıklanmadı.

Salgının on aydır kontrol altına alınamaması ekonomik anlamda da sert etkiler yarattı. Bakanlık salgına dair şeffaf açıklamalarda bulunmazken açıklanan yeni tedbirler ile çok sayıda işletme kapatıldı. Salgın öncesi gelir seviyelerine ulaşamayan binlerce yurttaş yine işsiz ve gelirsiz kaldı.

Öte yandan ilk dalgada ertelenen vergi ve sigorta primi ödemelerine yenileri eklendi bu da krizi içinden çıkılmaz bir hale soktu. Fakat açıklanan yeni paket yine beklentileri karşılamadı, yurttaşın derdine derman olmadı.

Ekonomi yönetimi mart ayında önce 100 milyar lira olarak açıkladığı ‘Ekonomik İstikrar Paketi’ni dağıtılan kredilerle 200 bin liraya çıkardı. Geliri azalan yurttaş salgının 6 ayda kontrol altına alınacağı öngörüsü ile 6 ay geri ödemesiz düşük faizli kredilere sarıldı. İktidarda da bu öngörüde olsa gerek zira açıklanan paket uzan vadede borç ötelemek ve borç yaratmaktan ileri gitmedi. Ancak eylül ayına geldiğimizde ne salgın kontrol altına alındı ne de gelirini kaybeden işsiz kalan binlerce insan iş buldu.

BORÇ YÜKÜ ARTTI

‘Temel İhtiyaç Destek’ kredisi kapsamında 3 milyon 977 bin kişi toplamda 22 milyar 295 milyon lira borçlandı. Çekilen bu kredilerin ödemesi ise eylül ayında başladı. Yani salgının ikinci dalgasında yurttaşın borç yükü daha da arttı.

Öte yandan banka kredilerinde yılbaşından bu yana 976 milyar liralık artış oldu. Bu artışın 694 milyar liralık kısmı TL kredilerinden kaynaklandı. Yurttaşın bankalara olan borcu aralık itibari ile 830 milyar lirayı geçti.

Tüketici kredisi ve kredi kartı borçları ise yılbaşından bu yana 240 milyar lira arttı. Bu dönemde tüketici kredileri 213,8 milyar lira artarken, kredi kartı borçlarındaki artış ise 26,3 milyar lira oldu.

Geliri azalan, zorunlu izne çıkarılan yurttaşa temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için bankalardan borçlanmayı adres göstermesi üzerine yurttaşın bankalara olan borcunu bu yıl yüzde 40,7 oranında arttı.

BİRİNCİ DALGA

► İşletmelerin muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin nisan, mayıs ve haziran ödemeleri 6'şar ay ertelendi.

► Konaklama vergisi kasım ayına kadar uygulanmadı. Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemeleri nisan, mayıs ve haziran ayları için 6 ay ötelendi.

► Firmaların bankalara olan kredi anapara ve faiz ödemeleri asgari 3 ay ötelendi.

► En düşük emekli maaşı 1500 liraya yükseltildi.

► 500 bin liranın altındaki konutlarda kredilendirilebilir miktar yüzde 80'den yüzde 90'a çıkarıldı, asgari peşinat yüzde 10'a düşürüldü.

► İhtiyaç sahibi yurttaşlara bin lira nakdi yardım yapıldı.

►Kamu bankaları aracılığıyla 10 bin liraya kadar, 6 ay ödemesiz 36 ay vade ve 0,49 faiz oranı temel ihtiyaç destek kredisi dağıtıldı.

İKİNCİ DALGA

► Esnaf ve sanatkâra 3 ay boyunca aylık bin lira destek ödemesi.

► Dükkân sahiplerine 3 ay boyunca, büyük şehirlerde 750 lira, diğer illerde ise aylık 500 liralık kira desteği.

► Yüzde 20'den yüzde 10'a düşürülen işyeri kira stopajlarından alınan gelir vergisi oranı 31 Mayıs 2021'e kadar uzatıldı. İşyeri kiralama hizmetlerinde yüzde 18'den yüzde 8'e düşürülen KDV oranı da aynı tarihe kadar devam edecek.