'Zincir marketler kasasını doldurdu, esnaf savunmasız kaldı'

CHP, zincir marketlere ilişkin rapor hazırladı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “üç harfliler” olarak nitelediği zincir indirim marketlerinin salgın döneminde kâr marjlarını olağanüstü oranda arttığını belirtti.

Sözcü'den Başak Kaya'nın haberine göre, Ağbaba, “Zincir marketler kasalarını doldurmakla kalmadı, online satış ile portföylerini de genişletti. Bu orantısız büyüme, küçük işletmeler ve esnafımızı olumsuz etkiledi. Esnaf, her mahallede, her sokakta açılan zincir marketlere karşı savunmasız kaldı” dedi.

“Zincir market sektöründe ilk sırayı A101, BİM ve ŞOK oluşturuyor. Bu marketler Türkiye'nin 81 ilinde, tüm ilçelerde, hatta her sokakta faaliyet göstermektedir ve en hızlı büyüyen şirketler arasında yer almaktadır” diyen Ağbaba, şunları söyledi:

HAKSIZ REKABET VAR

“Zincir marketlerde ürün çeşitliliği 15 bini buluyor. Pazar payları artarken, yerel ve küçük marketler pay kaybediyor. Tedarikçilerle yapılan sözleşmeler haksız rekabet sonucu küçük işletmeleri kapanmaya zorluyor. Zincir marketler promosyonlu ürün satışından fiyat artışlarına kadar her konuda tüm ekonomik kaybı perakendecilere yıkıyor. Hafta sonu yasakları nedeniyle tüketiciler zincir marketlere mecbur bırakılıyor.”

7 MİLYAR TL KÂR

Rapora göre BİM 1 Ekim 2020 itibarıyla 7 milyar 253 milyon 400 bin brüt kâr elde ederek, kâr marjını 1 yılda yüzde 39.8 artırdı. ŞOK ise 2020'nin üçüncü çeyreğinde 1 milyar 275 milyon 500 bin lira brüt kâr marjıyla 1 yılda kârını yüzde 23.3 artırdı. Zincir mağazaların toplam istihdam sayısı 141 bin civarında. Çalışma saatleri 7.5 saatlik yasal sınırın üzerinde. Sendikalaşma ise yok denecek kadar az.

ACİLEN ÖNLEM ALINMALI

Raporda zincir marketlerde haksız rekabete karşı şu önlemlerin alınması istendi:

İndirim zincirleri 10 bin nüfus ve üzerindeki yerlerde açılmalı.

Ürün çeşitliliğine yönelik kısıtlama getirilmeli, 15 bin ürün azaltılmalı.
Bu marketlerin mesken binalarda açılması yasaklanmalı.

Açılış ve kapanış saatleri düzenlenmeli ve haftada en az bir gün kapalı kalmalı.
Çevrimiçi satış ve dijital aplikasyonları denetlenmeli

Satış fiyatı asgari olarak en küçük perakendeci maliyetine endekslenmeli. Promosyonlu satışlara üst sınır getirilmeli.

Rekabet ihlali yaratan ambalajlı gıda ve içecek üreticilerinin perakendeci olmaları engellenmeli.

Üretici/dağıtıcı ile olan zincir perakendeci sözleşmelerinde feragat yasaklanmalı.