Rezervin 13.4 milyar dolarının nereye gittiği belli oldu
Merkez Bankası, geçen yıl bol keseden dağıtılan ucuz krediler yüzünden Türkiye’nin fazladan 13.4 milyar dolar ithalat yapıp döviz kaybettiğini hesapladı.
Türkiye'nin 128 milyar dolarlık döviz rezervlerine ne olduğuna ilişkin tartışmalar devam ederken Merkez Bankası'ndan (MB) eriyen rezervlere ilişkin kritik bir tespit geldi.
Sözcü'den Erdoğan Süzer'in haberine göre, MB uzmanları, Hazine ve Maliye eski Bakanı Berat Albayrak'ın Covid-19 salgınının hemen ardından ekonomiyi canlandırmak için kamu bankaları üzerinden başlattığı ucuz kredi politikasının ithalatı körüklediği, bunun da döviz rezervlerinin yurtdışına gitmesine yol açtığını tespit etti. MB'nin yaptığı teknik analize göre, kredilerle coşan tüketim yüzünden Türkiye'nin ithalatı fazladan 13.4 milyar dolar arttı.
GELİR YOKSA BORÇ VAR
MB'nin “Cari İşlemler Açığında Kredilerin Rolü” başlığıyla hazırladığı teknik analizde, kredi faizlerinin düşüp vadelerin uzadığı dönemlerde reel kurdaki değer kaybına rağmen ithalatın arttığı belirtildi. Kredi koşullarının gevşediği dönemlerde vadelerin uzaması ve borç ödeme kapasitesinin artmasıyla birlikte talebinin arttığı, bunun da ithalatı artırdığı ifade edilen analizde, istihdam imkânlarının zayıfladığı ve hane halkı gelirinin düştüğü zamanlarda tüketici kredilerinin harcamaları finanse ederek talebin canlı kalmasını sağladığı tespiti yapıldı. MB uzmanları, kullandıkları ilk yöntemde 2020'deki ucuz krediler yüzünden ithalatın yüzde 5.3 oranında yani 10.2 milyar dolar fazladan arttığını hesapladı. Çok denklemli modelin kullanıldığı ikinci yöntemle yapılan teknik hesaplamalar bol keseden dağıtılan ucuz kredilerin ithalatın fazladan 13.4 milyar dolar artmasına yol açtığını ortaya koydu. Araştırmayı yapan uzmanlar, kredi genişlemesi yerine kredilerin sıkılaştırılması yoluyla cari işlemler dengesinde 20 ile 25 milyar dolarlık bir iyileşme olabileceğini de hesapladı.
DÖVİZ MEVDUATLARI 27 MİLYON DOLAR AZALDI
Yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatları geçen hafta 893 milyon dolar azaldı. MB'nin yayınladığı haftalık para ve banka istatistiklerine göre 19 Şubat haftasında döviz mevduatları 234.7 milyar dolar olarak kaydedildi. MB'nin parite etkisinden arındırılmış verilerine göre ise 19 Şubat haftasında döviz mevduatları sadece 27 milyon dolar geriledi. Mevduatlardaki gerileme büyük ölçüde altının ons fiyatındaki düşüşten kaynaklandı.
