Karadeniz'deki doğalgaz hakkında dikkat çeken detaylar: 'Potansiyel belirlenmeden yatırım'

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; iktidarın siyasi rant amacıyla 2023 yılına yetişmesi için henüz teknik rapor tamamlanmadan Karadeniz’deki doğalgazın çıkarılması için potansiyelin çeyreğine yönelik bir yatırım planlandığını dile getirdi.

CHP’li Akın, “Doğalgazı siyasi rant için değil, vatandaşlarımızın refahı için kullanın. İktidar 2023 yılına yetiştirebilmek için sahanın şu an için belirlenen potansiyelinin çeyreğine yönelik bir yatırım yapılmasını öngörüyor. Bu da vatandaşın beklediği indirim müjdesinin başka bahara kalacağını gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Ağustos 2020 tarihinde müjde olarak duyurduğu doğalgazla ilgili henüz rezervin bulunduğu Sakarya Gaz Sahası’yla ilgili ayrıntılı bir teknik rapor hazırlanmadan jet hızıyla gazın çıkarılmasına yönelik çalışmalara başlandı.

Enerji ve Altyapıdan sorumlu CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; gazın çıkarılması için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) “üretim tesisleri, nakil hatları ve kara doğalgaz işleme tesisi entegre projesiyle ilgili ÇED raporunu yayınlandığına dikkat çekti. CHP’li Akın; iktidarın 2023 yılına yetiştirmek için sahada yapılan çalışmalarla ilgili hazırladığı değerlendirme raporunda şunlar yer aldı:

TAM POTANSİYEL BELLİ DEĞİL

TPAO tarafından yayınlanan ÇED raporunda 780 milyon TL bedelle Sakarya Gaz Sahası Denizaltı Üretim Tesisleri, Denizaltı Nakil Hatları ve Kara Doğalgaz İşleme Tesisi Entegre Projesi adıyla gaz sahasıyla ilgili teknik rapor henüz belli olmadan gazın çıkarılması için çalışmalara başlanmıştır. Gazın çıkarılması için öncelikle sahadaki gaz potansiyelinin tam olarak belirlenmesi gerekirken, bu adım tamamlanmadan deniz ve kara tesisleri ile nakil hatlarının planlanmasına başlanmıştır.

ÖRNEĞİ OLMAYAN BİR YÖNTEM

TPAO’nun ÇED raporu, iktidarın doğalgazı çıkarabilmek için dünya üzerinde hiç uygulayan bir yöntemi kullandığını ortaya koymaktadır. Dünya genelinde bu gibi doğalgaz sahalarında önce sahanın ayrıntılı bir teknik raporu hazırlanmakta, ardından nihai yatırım kararıyla ilgili süreçler yürütülmektedir. Ancak iktidar Sakarya Gaz Sahası’nda teknik raporu hazırlamaya devam ederken, nihai yatırım kararıyla ilgili süreçleri de işletmeye başlamıştır.

2023 YILINA GÖSTERMELİK GAZ

TPAO’nun ÇED raporu, iktidarın 2023 yılında siyasi rant elde etmek edebilmek için acele ettiğini ortaya koymaktadır. Rapora göre proje iki aşamalı yürütülecektir. İlk aşamanın 2023 yılında devreye girmesi hedeflenirken, ikinci aşamanın 2023 yılından sonra devreye gireceği ifade edilmektedir. Bu durum iktidarın projeyi 2023 yılına yetiştirmek için iki aşamalı olarak planladığını ortaya koymaktadır.

POTANSİYELİN ÇEYREĞİ İÇİN YATIRIM

ÇED raporuna göre birinci aşamada açık denizde 6 ya da 10 adet kuyunun denizaltı üretim tesislerine bağlanması amaçlanmaktadır. Sahadaki gaz potansiyelinin belli olabilmesi için en az 30 ya da 40 kuyunun açılması gerektiği ifade edilmektedir. Bu kapsamda; ilk aşamada günlük 10 milyon metreküp gazın taşınması amaçlanırken, 2023’ten sonra devreye girecek ikinci aşamada günlük 40 milyon metreküp gazın taşınması hedeflenmektedir. Bu durum gaz sahasında şimdilik belirlenen potansiyelin ilk aşamada dörtte birinin kullanılacağını göstermektedir. Raporda, tüm sistemin devreye alınmasının 2023’ten daha ileri bir tarihte olacağını ifade edilmektedir.

YILLIK İHTİYACIN YÜZDE 7’Sİ

ÇED raporunda yer alan verilere göre 2023 yılında günlük 10 milyon metreküp çıkarılmasıyla bir yılda 3,6 milyar metreküp doğalgazın taşınması amaçlanmaktadır. Yıllık 3,6 milyar metreküp doğalgaz Türkiye’nin yaklaşık yüzde 7’lik doğalgaz ihtiyacını karşılamaktadır. Başka bir deyişle 2023 yılına yetiştirebilmek için yapılacak yatırım Türkiye’nin bir aylık doğalgaz ihtiyacını bile karşılamamaktadır.

DAHA MALİYETLİ OLACAK

2023 yılında doğalgazın çıkarılması için birinci aşamada sahanın dörtte birini kapsayan bir yatırım planlanmaktadır. Bu durum sahanın tamamına yönelik bir yatırım yapılmayacağı için metreküp başına maliyetleri artırmaktadır. Cumhurbaşkanlığı yatırım programında 2021 yılı için Sakarya Gaz Sahası’na yatırım bütçesi olarak 9 milyar TL ayrılmıştır. Sahanın gerçek potansiyeli belli olmadan yatırım yapılması ve günlük 10 milyon metreküp gazın taşınmasının planlanması maliyeti yükseltecektir.

‘MÜJDE BAŞKA BAHARA KALACAK’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın; herhangi bir yatırım yapılmadan önce sahayla ilgili teknik raporun tamamlanması, ardından nihai yatırım kararının sahanın potansiyeline göre alınması gerektiğine işaret etti. CHP’li Akın, şunları dile getirdi:

“Biz doğalgazın çıkarılmasına karşı değiliz. Biz vatandaşın parasının siyasi rant için harcanmasına karşıyız. Gaz siyasi rant için değil, vatandaşlarımızın refahı için kullanılmalı. Gazın çıkarılması için bilimsel yöntemler kullanılmalı. Ancak iktidar bunun tam tersi bir süreci yürütüyor. Sahanın potansiyeli belirlenmeden yatırıma başlanıyor. İktidar 2023 yılında ‘Gazı çıkardım’ diyebilmek için sahanın şu an için belirlenen potansiyelinin çeyreğine yönelik bir yatırım yapılmasını öngörüyor. Bu da vatandaşın beklediği indirim müjdesinin başka bahara kalacağını gösteriyor. 2023 yılında tam potansiyelle değil şimdilik dörtte bir oranla gazın taşınması ithal gaza göre daha metreküp maliyetini artırıyor.”