Doların ateşi yine yükseldi: Uzmanlar ne diyor?

Yükseliş ivmesi etkisini devam ettiren Dolar/TL 7.40 seviyesine ulaştı. Haftaya 7,01 seviyesinde başlayan dolar/TL kuru çarşamba günü 7,24'ün üzerini test etmişti.

Dolar/TL tarafında yükseliş ivmesi etkisini devam ettiriyor. Kur akşam saatlerinde 7.44 seviyesini gördü.

Bloomberg'in haberine göre, küresel piyasalarda Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamaları, aşı haberlerinin ardından dolar birçok para birimi karşısında gerileme kaydederken, Türk Lirası'nın dolar karşısında düşüşü yeni işlem gününde de devam etti.

Kur, TSİ 21:40'da 7.44 seviyesine ulaştı. TL, dolar karşısında yüzde 3,8 aşağıda seyrederken gelişen para birimleri dolar kaşısındaki kayıplarını genişletiyor. Dolar/TL Şubat ayına 7,30 seviyesinden başlamıştı.

Türk Lirası, Meksika pesosu ile birlikte ilk işlemlerde en çok değer kaybeden para birimi olurken, haftaya 7,01 seviyesinde başlayan dolar/TL kuru çarşamba günü 7,24'ün üzerini test etmişti.

MAHFİ EĞİLMEZ NEDEN YÜKSELDİĞİNİ YAZDI

Öte yandan ekonomist Mahfi Eğilmez Dolar kurunun neden yükseldiğini kendisine ait blog adresinde yazdı.

“Son iki günde Dolar kurunda yaşanan yükselişler üzerine pek çok soru sorulur oldu. Bunları topluca yanıtlamaya çalışayım” diyen Eğilmez’in “Kurun son iki gündeki yükselişinde asıl olarak iç nedenler ve orada da devletin en üst kademesinden gelen açıklamalar etkili görünüyor.

Kanal İstanbul yatırımında ısrar edilmesi, rezervler konusunda gerçeklerin görmezden gelinmesi gibi açıklamalar riskleri artırmaya devam ediyor. Riskler artmaya başladığında da kur yükseliyor” ifadelerini kullanması dikkat çekti.

Dün Kanal İstanbul hakkında konuşan Erdoğan, "Engellemeye çalışıyorlar ya, şimdi tüm teknik çalışmalar tamamlandı. İnadına yapacağız buna da alışacaklar" demişti.

Mahfi Eğilmez devamında şu satırları kaleme aldı:

“Herkes aynı anda Dolar alsa bunu karşılayacak bir mekanizma var mı?

Dünyanın hiçbir ülkesinde herkesin aynı anda Dolar alması halinde bunu karşılayacak bir mekanizma yoktur. Doları basan ABD’de bile bütün mevduat sahipleri bankalara gidip mevduatlarını aynı anda çekmeye kalksa sistem çöker. Bu tür hareketler genellikle büyük kriz dönemlerinde olur ve krizi içinden çıkılamayacak noktalara taşır.

O zaman da devletler para çekilişine sınır koyar hatta yasaklarlar. Benzer bir durum Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ta küresel kriz sonrasında yaşanmıştı. Paniğe kapılan insanlar bankadan paralarını çekmeye kalkışınca sistem tümüyle çökmenin eşiğine gelmiş ve bankalardan para çekilişine günlük sınırlamalar getirilmişti.

Bankadaki TL mevduatımı Dolara çevirdiğimde banka da hemen gidip bir yerlerden o kadar Dolar mı alıyor?

Alıyorsa ne zaman ve nereden alıyor?

Bankadaki TL mevduat hesabınızdaki paranızı dilediğiniz zaman Dolara (veya başka bir yabancı paraya) o anda geçerli olan kurdan çevirip Dolar mevduat hesabı açabilirsiniz. Bu çerçeveden bakarsak TL mevduatı olan herkesin Dolar (ya da başka döviz) yaratma yeteneği var demektir. Günümüz uygulamasında buna konvertibilite deniyor (eskiden konvertibilite denince paranın altına ya da altına dayalı paralara dönüştürülebilme durumu anlaşılırdı.)

Bankanın bu işlem nedeniyle gidip bir yerlerden o miktarda Dolar almasına gerek bulunmuyor. Ama eğer Dolar mevduatı sahipleri Doları nakit olarak banka şubesinden çekmek isterse ve banka şubesinin de o gün bu iş için yeterli Dolar mevcudu yoksa o zaman şube bu miktarı bankanın merkezinden talep eder.

Eğer Banka’nın da bu talebi karşılayacak Dolar mevcudu yoksa o zaman karşısında iki seçenek vardır: Bankaların Merkez Bankasında zorunlu karşılıkları dışında bir de istediklerinde kullanabilecekleri serbest mevduatı vardır. Banka, Merkez Bankasında yeteri kadar serbest mevduatı varsa ihtiyacı olan Doları oradan da çekebilir. Eğer bankanın Merkez Bankasında yeterli miktarda serbest mevduatı yoksa TL vererek o günkü kurdan o kadar Doları başka bir bankadan ya da Merkez Bankası’ndan satın alır ve müşterisinin talebini karşılar.

Altının ons fiyatı düştüğü halde gram altın fiyatı niçin yükseliyor?

Altının ons fiyatı son iki günde 1.812 Dolar/Ons’dan 1.790 Dolar/Ons’a gerilediği halde gram altın fiyatı 410 TL/Gram’dan 414 TL/Gram’a yükseldi. Bunun nedeni Dolar kurunun yükselmesidir. Amerikalı altın yatırımcısını sadece ons fiyatındaki değişiklik etkilerken Türk altın yatırımcısını altının ons fiyatındaki değişiklik kadar Dolar kurundaki değişiklik de etkiler. O nedenle dünyada altın fiyatı düştüğü halde bizde Dolar kuru daha fazla yükseldiği için gram altın fiyatı da yükseliyor.

Türk altın yatırımcısı açısından ideal durum hem altın hem de dolar fiyatının yükselmesi, en kötü durum ise her ikisinin de düşmesidir. İki gün öncesine kadar ikisi de düştüğü için altın yatırımcısının kaybı artıyordu. Şimdi altın fiyatı dşse de Dolar kuru yükseldiği için zararların bir kısmı telafi ediliyor.

TCMB'NİN KARARI PİYASALARI İKİYE BÖLMÜŞTÜ

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın zorunlu karşılıklarda her vadede 200 baz puan artışa gitmesi piyasaları ikiye böldü. Goldman Sachs ve MUFG gibi kurumlar, bu adımın merkez bankasının normal bir faiz artışı ile sıkılaştırmaya gidemediği için atıldığı şeklinde yorumlanabileceğini belirtirken diğer görüşler ise bu kararın TCMB’nin yaptığı faiz artışının etkisini güçlendirmek amacıyla alındığını düşünüyor.

MUFG Gelişen Piyasalar Araştırma Müdürü Ehsan Khoman, “Aktarım mekanizmasını daha verimli bir hale getirmek için alınan zorunlu karşılık kararı daha sıkı bir para politikası için destekleyici” dedi.

Alınan kararın piyasalar tarafından, TCMB’nin politika faizi aracılığıyla sıkılaştırma yapamadığı ve bundan dolayı rezervler aracılığıyla bir sıkılaşma yaptığı şeklinde algılanabileceğini de belirten Khoman, “Türk Lirası’nda çarşamba günü yaşanan düşüş bunun bir göstergesi” dedi.

Aralarında Murat Ünür’ün de yer aldığı Goldman Sachs International analistleriyse paylaştıkları bir notta, bazı piyasa katılımcılarının bu adımı merkez bankasının normal bir faiz artışı ile sıkılaştırmaya gidemediği için attığı şeklinde yorumlayabileceğini belirttiler.

BirGün yazarı, ekonomist Hayri Kozanoğlu da Dolardaki yükseliş ile ilgili paylaşım yaptı.

Kozanoğlu paylaşımında, “Küresel piyasalar karıştı! Borsalar düşüşte! Dolar kuru da 7.40’a dayandı! Tüm bunları öngördüm demiyorum. Ama yine de BirGün’de salı günü yayımlanan yazımın son paragrafını dikkatinize sunmaktan kendimi alamıyorum” ifadelerini paylaştı.

SARAY’IN HEDEFİNDE MERKEZ BANKASI BAŞKANI VAR

Öte yandan Doların yukarı yönlü hareketine Cumhurbaşkanlığı Sarayından da tepki geldi.

Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Ekonomi Politikaları Kurulu Üyesi Yiğit Bulut sosyal medya hesabından isim vermeden Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ı hedef aldı.

Bulut yaptığı paylaşımda, “Bu akşam Amerikan piyasalarında yaşananlar çok önemli... ABD 10 yıllık faizi yüzde 1,6 üstünü gördü... Umarım, bu yaşananlardan, birileri özellikle birileri, faiz arttırmak ile kurun kalıcı düşürülemeyeceğini sadece ülkesinin kaynaklarını kısa vadede sömürttüğünü anlamıştır!!” ifadelerini kullandı.