Sektör temsilcileri: Kısa çalışma ödeneği yıl sonuna kadar uzatılmalı

Kısa çalışma ödeneğinin 3 ay uzatılması ile rahat bir nefes alan çalışanlar ücretsiz izinden dönmeye başlarken, sektör temsilcileri İşsizlik Sigortası Fonu’nda desteğe pandemi süresince devam edebilecek yeterli kaynak olduğunu aktardı.

Kontrol altına alınamayan vaka sayıları ile üçüncü dalgadan sert etkilenen sektörler kısa çalışma ödeneğinin (KÇÖ) 3 ay uzatılması ile bir nebze rahat nefes alırken, geleceğe dair belirsizlik, istihdam açısından risk yaratmaya devam ediyor. Birçok sektör temsilcisi yaz döneminde toparlanmanın da zorlu bir süreç olacağına işaret ederken, KÇÖ uygulamasının yeni dalga risklerine karşı aşı çalışmaları belli bir noktaya ulaşana kadar devam ettirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanan KÇÖ'de 11 ayda işçilere ödenen miktar 28 milyar TL olurken, şubat ayı itibarıyla fonda bulunan 98.2 milyar liranın KÇÖ'nün 1 yıl daha ödenmesine yeteceği vurgulanıyor.

CAN SUYU OLDU

Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Bazı sektörlerimizin ayakta kalabilmek için KÇÖ'ye ihtiyaçları var. O nedenle dünya Covid-19 aşılamasında yüzde 70 seviyesinin üzerine çıkıp pandemiyi kontrol altına alana kadar KÇÖ devam etmeli” açıklamasını yaptı. Eskinazi, KÇÖ'nün 3 ay daha uzatılması kararını “Hepimizin beklediği bir karardı. İhracatçı firmalarımız için can suyu oldu” diye yorumladı. Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan ise “KÇÖ bu zorlu koşullarda hem çalışanlar hem de işverenler açısından çok önemli. Söz konusu devlet desteği pandemi sürecinde devam etmelidir” dedi.

STOPAJ SIFIRLANMALI

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise kararın büyük önem taşıdığını aktararak, “Esnafımızı en çok zorlayan diğer bir önemli konu ise kira stopajıdır. Daha önce yüzde 20' den yüzde 10'a düşürülen bu oranın da pandemi sonuna kadar sıfırlanması esnaf ve sanatkarımızı rahatlatacaktır” diye konuştu.

11 AYDA 28 MİLYAR TL TUTARINDA ÖDEME YAPILDI

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından yapılan araştırmaya göre, KÇÖ ile çalışanlara brüt ücretlerinin yüzde 60'ı tutarında ve brüt asgari ücretin yüzde 150'sine kadar ödeme yapılıyor. Nisan 2020 ile Şubat 2021 dönemi arasında Covid-19 kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu'ndan bugüne kadar 3.8 milyon kişiye 28 milyar TL tutarında KÇÖ yapıldı. Bu da ayda yaklaşık olarak 2.5 milyar TL'lik bir ödemeye denk geliyor. “İşsizlik Sigortası Fonu'nda şubat ayı itibarıyla 98.2 milyar TL kaynak bulunuyor. Fon'un mevcut kaynakları ile en az bir yıl daha KÇÖ uygulamasına devam edilmesi mümkündür. İşveren teşviklerine son verilip bu kaynaklar işçiler için kullanılacak olursa Fon kaynakları büyük ölçüde korunarak KÇÖ'ye devam edebilir” ifadelerine yer verilen raporda, son uzatmadan önce 1.3 milyon çalışanın bu ödemeden faydalandığı aktarıldı.

3 AYLIK UZATMA ‘YETMEZ AMA EVET

Tüm dünyada etkileri devam eden pandemi krizi aylar boyunca sürmeye devam ederken; mart sonunda kısa çalışma ödeneği uygulamasının sona erdirileceğine ilişkin hatadan “şimdilik 3 aylık bir süre için” dönüldüğünü belirten SÖZCÜ yazarı Nedim Türkmen 15 Mart 2021 tarihli “Kısa çalışma yıl sonuna kadar uzatılmalıdır” başlıklı yazısında uygulamanın sona erdirilmesinin işsizliğin artmasına neden olacağını belirttiğini hatırlattı. Nedim Türkmen şunları söyledi:

SEMBOLİK KALDI

“Cumhurbaşkanı tarafından, tüm sektörler için geçerli olmak üzere nisan, mayıs ve haziran aylarını kapsayacak şekilde kısa çalışma ödeneği uygulamasına devam etme kararı alındığı açıklandı fakat yetmez. Pandeminin yarattığı ekonomik tahribat ve işsizlik rakamları göz önünde tutularak; kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği uygulamasının yıl sonuna kadar uzatılması, sosyal devlet olarak işçilere ve işverenlere yapılacak desteklerin artırılması gerekmektedir. İktidar, pandemi ile beraber ilk önce İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarını kullanarak; kısa çalışma ödeneği ve fesih yasağı getirerek, nakdi ücret desteği ödemelerini devreye koydu. İşyerlerine ilişkin olarak kredi paketleri açıklandı, daha sonra gelen tepkiler üzerine basit usulde vergilendirilen ve esnaf odalarına kayıtlı olan küçük işyerlerine kira desteği ve ciro kaybı gibi teşvikler devreye sokuldu. Bu kapsamda yapılan destekler tepkileri yumuşatmaya yönelik olduğu için, sembolik kaldı.”

YÜZDE 83'Ü FON'DAN

Nedim Türkmen, İŞKUR'un İşsizlik Sigortası Fonu bültenine göre; pandemiden önce 133 milyar 222 milyon lira olan fonun varlığının, 31.03.2021 tarihi itibarıyla 109 milyar liraya indiğini vurgulayarak şöyle devam etti:

“Pandeminin başlangıcından 15 Nisan 2021 tarihine kadar İşsizlik Fonu'ndan 7.362.285 kişiye toplam 47.438.511.401 TL ödeme yapıldı. Pandeminin başlangıcından 15.04.2021 tarihine kadar hem ailelere hem de çalışanlara toplam 56.004.667.401 TL ödeme yapıldı. Ödemelerin %83'ü İşsizlik Sigortası Fonu'ndan, %13'ü bütçeden ve %4'ü ise bağışlardan gerçekleşmiş oldu. Bütçeye şu ana kadar sadece 6.5 milyar TL yük getirdiğine göre; İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları ile yıl sonuna kadar kısa çalışma ödeneği uygulaması devam ettirilmelidir.”