Türkşeker'in zararı her geçen yıl artıyor

AKP iktidarının stratejik kamu kurumlarını özelleştirme kapsamında zarar ettirerek sermayeye peşkeş çekme uygulamalarının bir örneği de Türkşeker’de yaşanıyor.

Uzun yıllar kâr eden ancak son yıllarda çalıştırılmadığı için kurumun üzerinde yük olan şeker fabrikalarının sayısı arttıkça kurumun zararı da dev boyutlara ulaşıyor. Bir yılda ortaya çıkan yaklaşık 1 milyar TL’lik zararla kurumun toplam zararı 4,6 milyar TL oldu.

BirGün'den Nurcan Gökdemir'in haberine göre, Türkşeker’in 2020 yılı faaliyetlerine ilişkin raporu açıklandı. Buna göre Mücahit Alkan’ın genel müdürlüğünü yaptığı kurum 2020’de de zarar etti.

Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. ve bağlı ortaklıkları, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 20 Aralık 2000 tarihli kararıyla özelleştirme kapsamına alındı. 2007 yılında tüm kamu hisselerinin özelleştirme programına alınmasıyla kurum, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bağlandı. Özelleştirme Yüksek Kurulu, özelleştirme işlemlerini sürekli erteledi ve özelleştirme işlemlerinin tamamlanmasının 31 Aralık 2023’e kadar uzatılmasına karar verildi.

PEŞKEŞ UZUN SÜRDÜ

Özelleştirmede kurumun kıymetli taşınmazları, kâr eden fabrikaları genellikle pazarlık yöntemiyle özelleştirildi.

Tartışmalı ihalelerden bazıları yargı konusu da oldu, yöre halkı ve sendikaların başvuruları bazı kararların iptalini sağladı. İhaleleri alanların yükümlülüklerini yerine getirmemeleri sonucu da tamamlanamayan devir işlemleri oldu. Uzayıp giden bu süreçte fabrikalarda çarklar da dönmedi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kararı ile Sümer Holding A.Ş.’ye devredilen Bor, Ereğli ve Ilgın Şeker Fabrikaları, Danıştay İdari Kurulu’nun 2007’de yürütmeyi durdurma kararı alması üzerine Türkşeker’e devredildi.

2011’de ihaleye çıkarılan Malatya, Erzincan, Elazığ, Elbistan, Kastamonu, Kırşehir, Turhal, Yozgat, Çorum, Çarşamba Şeker Fabrikaları’nın satış işlemi Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun kararı ile iptal edildi.

2018’de Afyon, Alpullu, Bor, Burdur, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Ilgın, Kastamonu, Kırşehir, Muş, Turhal ve Yozgat şeker fabrikalarının özelleştirilmesi için ihale süreci başlatıldı. Teklif verilmeyen Kastamonu Şeker Fabrikası dışında Afyon, Alpullu, Bor, Burdur, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Ilgın, Kırşehir, Muş, Turhal ve Yozgat şeker fabrikalarının pazarlık görüşmeleri tamamlandı. Bu fabrikalardan Afyon, Alpullu, Bor, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Kırşehir, Muş ve Turhal’ın devir işlemleri tamamlandı. Burdur, Yozgat ve Ilgın şeker fabrikalarının satışı ise Cumhurbaşkanlığı kararıyla iptal edildi. Devir işlemlerinden 3,4 milyar TL elde edildi.

ZARAR BÜYÜDÜ

Yılan hikâyesine dönen özelleştirmeler sonucunda çok sayıda fabrika üretim yapamaz hale geldi, çalışan sayısı azaldı.

2009 yılındaki zararı 8,8 milyon TL olan kurum, 2013’te 251 milyon TL, 2014’te 197 milyon TL, 2015’te 100 milyon TL, 2016’da 76 milyon TL, 2017’de 358 milyon TL zarar etti. Türkşeker’in 2018’de açıkladığı zarar 1 milyar 354 milyon liraya fırladı. 2019’da bir miktar gerileyerek 968 milyon liraya düşen yıllık zarar 2020’de 969 milyon lira oldu. Geçmiş yıllardakilerle birlikte kurumun toplam zararı 4 milyar 636 milyon liraya çıktı.

BORÇ ARTTI

2019 sonu itibarıyla 3,1 milyar TL olan mali borçlar 4,6 milyar TL’ye, 1,7 milyar TL olan ticari borçlar 2,5 milyar TL’ye çıktı.

***

Görev süresi doldu

Kurumun genel müdürlüğüne 10 Haziran 2019 tarihinde eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mezunu Mücahit Alkan atandı. Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde okuyan Alkan, AKP’li belediyelerde bürokrat olarak görev yaptı.

İGDAŞ’ta çalışan Alkan, BURSAGAZ, Adapazarı Gaz Dağıtım A.Ş. ve Başkent Doğalgaz A.Ş.’de müşteri hizmetleri departmanlarında yöneticilik yaptı. 2014 yerel seçimlerinin ardından Bursa Yıldırım Belediyesi’nde belediye başkan yardımcılığını üstlendikten sonra EÜAŞ Genel Müdür Vekili ve Yönetim Kurulu Başkanı oldu.

Özgeçmişinde “Aynı zamanda çeşitli sivil toplum kuruluşlarında aktif olarak görev aldı” denilen Alkan, borç batağına sürüklenen Türkşeker’e genel müdür ve yönetim kurulu üyesi olarak atandı. Görev süresi 22 Haziran’da dolan Alkan, yerine atama yapılmadığı halde yönetim kurulu başkanvekili ve genel müdür olarak görev yapıyor.