Dövizdeki artış sonrası zam yağmuru kapıda

İlk zam haberi akaryakıt sektöründen geldi. Aydınlık'tan Recep Erçin'in haberine göre kur artışı önümüzdeki günlerde tüketiciye de yansıyacak.

Haberde plastik sektöründe faaliyet gösteren bir üreticinin “Üç önce sözleşme yaptık, o günkü kurla bugünkü kura bakarsak maliyet anlamında yüzde 100 zarardayım” şeklindeki ifadesine yer veriliyor.

İstanbul’da üretim yapan bir başka plastik fabrikasının müdürü ise, “Hammadde alamıyoruz, alsak da bu fiyatlardan mal üretip satamayız” diyor. Yurtiçinde üretim yapan yabancı temizlik ve kozmetik şirketlerinin de dolar nedeniyle zamlanan hammadde sonrası ciddi zamlara hazırlandığı ifade ediliyor ve geçen hafta itibarıyla pazara mal vermeyi kestikleri paylaşılıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu, ilaç sektöründe sabit kur üzerinden ödeme yapıyor. Dövizde yaşanan artış ise kuru henüz değiştirmedi. Sektör temsilcileri SGK’dan sabit kuru yukarı çekmesini aksi halde bu kurdan mal veremeyeceklerini bildirdi. Eczacıların en büyük tedirginliği de ithal ilaçların tedariğinin yapılamaması sonucu bir süre sonra raflarda ilaç kalmaması. İlaç krizinin bu nedenle kapıda olduğu vurgulanıyor.

Dövizdeki artışın etkilediği sektörlerin başında hazır giyim geliyor. Sektörün Haziran itibariyle yüzde 40-50 oranında maliyetleri artmış, bu da tüketiciye yüzde 20 oranında zam olarak yansımıştı. Yeni kur artışı sonrası okulların açıldığı eylül ayıyla beraber giyim ve ayakkabıda da yüzde 20-25 düzeyinde yeni bir zam dalgası bekleniyor.

İthal girdi kullanılan tavuk ve hayvan yeminin zamlanlması sonucu et ve süt ürünlerine birkaç ay gecikmeli de olsa zam yapılacağı belirtiliyor.

Hızla artan kurlar sonrası dövize endeksli yeni köprü ve otoyol, Avrasya Tüneli’ne de Hükümet onay verirse zam yapılabilir.

Döviz kurlarında yaşanan artış sonrası otomotiv sektöründe yüzde 10-15 arasında fiyat artışı yaşandı. Ancak sektör temsilcileri bu zammı yeterli görmüyor. Yeni zamlar kapıda. Ünlü bir otomotiv firmasının Türkiye yetkilileri, “Bazı araçlarımız tamamen ithal, bazı araçlarımızın da önemli ölçüde ithal parçaya dayalı. Diğer firmalarda da durum benzer. Otomotivde bir ara yerli katkı oranı yüzde 60’ları aşmıştı. Ama dövizin baskı altında tutulduğu yıllarda ithalat ucuz hale gelince yerli katkı oranı hızla düştü. Şimdi döviz kurları hızla arttığı için maliyetlerimiz de arttı. Ama piyasada ciddi bir durgunluk var. Bu nedenlerle zamları düşük tuttuk. Ancak bu fiyatlar uzun süre gitmez. Döviz böyle devam ederse yeniden zam yapmamız zorunlu olacak” diyor.

İkinci el otomotiv piyasasında da fiyatlarda hareketlilik yaşanıyor. Galerici Remzi Salman otomobil satışlarında ciddi daralma olduğunu belirterek, “Buna rağmen fiyatlarda pek düşme yaşanmıyor. Döviz kurlarında yaşanan hızlı yükseliş anında ikinci ele de yansıdı. Aracını satanlar genelde yeni model almak için satar. Şimdi yenilerinin fiyatı artınca vatandaş da elindeki aracının fiyatını arttırıyor. Satamazsa yeni model almayı erteliyor” sözlerini sarf ediyor.