EYT'liler için yeni formül arayışı: 'Emeklilik yaşı eğer 5 yaş geri çekilirse...'
Yüksek maliyeti yüzünden bir türlü hayata geçirilemeyen EYT’liler için bir kereye mahsus olmak üzere 2-3 yıllık avantaj sağlanabilir.
Hükümet, maliyeti yüksek olduğu gerekçesiyle yıllardır çözüm bulunamayan emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için formül arayışına girdi. Bir kereye mahsus olmak üzere, sigorta prim gün sayısını doldurup emekli olmak için gerekli yaş süresini bekleyenler için bir düzenleme yapılması tartışılıyor.
Bekleme süresini 2-3 yıl düşürmeyi amaçlayan plana göre, prim gün sayısını tamamlayanlar veya şu anda emekli olmak için 56 yaşını bekleyenlere 2-3 yıllık bir avantaj sağlanacak. Çalışmayla ilgili olarak maliyet analizi yapılacak ve kaç kişinin yararlanacağı belirlenecek. 2008 yılında yapılan yeni düzenleme ile kadınların ve erkekler arasında prim gün sayısı 7200'e yükseltilirken, emeklilik yaşı erkeklerde 60, kadınlarda ise 58 oldu. Bu yasal düzenleme mağduriyete yol açtı.
6 MİLYON KİŞİ EMEKLİ OLACAK
EYT için emekliliğin 5 yıl öne çekilmesinin yaklaşık 6 milyon kişinin bir anda emekli olması anlamına geleceğine dikkat çeken yetkililer, bütçenin bu yükü kaldıramayacağını kaydediyor. EYT sorununu çözmek için kurulan masada prim gün sayısını doldurup, emekli olmak için 2 yılı kalanların emekli edilip maaşlarının ödenmesi formülü de var.
Ancak bir kişi yaşı beklemeden emekli olmak istediğinde kesinti oranı kalan yıla göre belirlenmek üzere maaşını daha düşük alacak. Asıl emeklilik yaklaştıkça bu emekli maaşı yükselecek ve en sonunda yaş şartı tamamlandığında hak ettiği ücreti almaya başlayacak. İsteyen EYT'liler bu model kapsamında emekliliğini talep edebilecek.
1999'DAKİ YASAYLA KOŞULLAR DEĞİŞTİ
EYT kavramı, 8 Eylül 1999'da yürürlüğe giren yasa ile Türkiye'nin gündemine girdi. Yasa çıkmadan önce bu tarihten önce sigorta koşullarını yerine getiren, prim günü kriterini ve ödemesini sağlayanlar yaşa takılmaksınız emekli olabiliyordu. Bu tarihten sonra ise sigortalılık süresi, prim ödeme ve yaş şartını sağlama koşulu getirildi.
Yasa kapsamında emekli olmak için aranan sigortalılık süresi erkekler için 25, kadınlar için 20 yıl, prim ödeme hem kadın hem de erkekler için 5000 bin gün, yaş ise kadın için 58, erkek için 60 idi. Yaş kriteri getirilmeden önce 20 yaşında sigortalı olan bir kadın 40 yaşında bir erkek ise 45 yaşında emekli olabiliyordu.
