Fitch'in Türkiye değerlendirmesinde 'Cumhurbaşkanı etkisi' vurgusu: 'Risk oluşturabilir'

GERÇEK GÜNDEM ANALİZ

Fitch, Moody's ve Standard & Poor's kredi derecelendirme kuruluşlarının ‘‘Üç Büyük’’ kurumu.

Bu üç uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu 30 yıldır Türkiye’yi değerlendiriyor, Türk ekonomisinin artılarını, eksilerini, olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koyarak notlama yapıyor.

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iş başına geldiği 2002 yılından bu yana ‘‘3 Büyük’’ ün Türkiye değerlendirmelerine baktığımızda en olumlu raporların ağırlıklı olarak Fitch’ten geldiği görülüyor.

Ancak 1. Dünya Savaşı’nın hemen başında New York’ta kurulan Fitch’in dün yayınladığı rapor, Türk ekonomisi bakımından ciddi sayıda olumsuzluk barındırıyor.

TÜRKİYE'NİN NOTU RUSYA, MISIR VE UGANDA'DAN DÜŞÜK

Fitch, Türkiye’nin BB- olan notunu değiştirmedi.

Türkiye, Brezilya, Güney Afrika, Bangladeş, Özbekistan, Umman, Ürdün gibi ülkelerle aynı BB- kaderini paylaşıyor.

Rusya, Mısır, Gana, Paraguay, Uganda Kuzey Makedonya ve Ruanda gibi ülkelerin hala Türkiye’den iyi notlara (BB ya BB+) sahip olduğu görülüyor.

NOT GÖRÜNÜMÜNDEKİ DEĞİŞİKLİĞİN ANA NEDENİ FAİZ İNDİRİMLERİ

Peki Fitch neden Türkiye’nin görünümünü durağandan negatife çevirdi?

Bunun ana nedeni olarak, Merkez Bankası politikalarının faiz indirimi yoluyla gittiği parasal gevşemenin Türk lirası üzerinde yarattığı değer kaybı gösteriliyor.

Enflasyonun artış eğiliminin de Türk ekonomisi üzerinde riskleri arttırdığını vurgulanıyor. Yıl sonu enflasyonunu yüzde 25 öngören Fitch, 2022-2023’te de bu enflasyonun yüzde 20’lerde kalacağı tahmininde bulunuyor.

Güven kaybının yarattığı dış yatırım eksikliği ve artan jeopolitik riskler de bu not görünümündeki değişikliğin nedenleri olarak izah ediliyor.

FITCH: "CUMHURBAŞKANI ETKİSİ DAHA GÖRÜNÜR HALE GELDİ"

Satır arasındaki bir başka nokta oldukça dikkat çekici.

‘‘Fitch'e göre, 2023 seçim döngüsünün yakınlığı, ekonomideki aktörlerin beklentilerine ve politika yönleri üzerinde etki yaratıyor. Cumhurbaşkanı, Türk lirasındaki düşüşe rağmen yüksek faiz oranlarına karşı olduğunu bir kez daha vurguladı ve bu durum para politikası üzerindeki etkisini daha görünür hale getirdi. Ek parasal gevşeme veya ekonomik teşvikler, 2020'de hükümet desteğine zarar vermiş gibi görünen makroekonomik istikrarsızlığı şiddetlendirmeye, sosyal istikrar için riskler oluşturmaya ve siyasi kutuplaşmayı artırmaya dönük riskler oluşturabilir.’’

Fitch, kişi başına milli gelirin 8 yılda 12,500 dolardan 8 bin 500 dolara gerilemesine dikkat çekiyor

Türk lirasının art arda haftalar hatta aylar boyu uğradığı değer kaybı da Fitch’in raporunda ayrıntılı bir şekilde yazılıyor:

‘‘Türk lirası, yıl başından bu yana ABD doları karşısında %46 ve gün içi oynaklığın yoğun olduğu günler de dahil olmak üzere Eylül ayından bu yana %38 değer kaybetti. Negatif reel oranlar, politika rehberliğinin olmaması, hükümet yetkililerinin ekonomik kalkınma stratejisinin bir parçası olarak liranın zayıflamasını savunan açıklamaları ve yükselen enflasyon ve enflasyon beklentileri para birimi üzerindeki baskıyı sürdürecek. Her ne kadar 2020 yılındaki büyüme emsallerine göre güçlü olsa da ki Fitch yüzde 10,5 tahmin ediyor gayri safi milli hasıla bozularak 2013’ten bu yana 4000 Amerikan doları azalarak 8 bin 500 dolara düştü. Para biriminin yıllardır zayıflaması nedeniyle Türkiye'nin kredi profili üzerinde ek aşağı yönlü baskı yaratıyor. 2022 için %3,5 büyüme tahminimizle ilgili yüksek düzeyde bir belirsizlik var. Son para politikası gevşetme ve açıklanan ek kredi destek önlemlerinin teşviki, para politikasının yerel finansman maliyetleri üzerindeki azaltılmış etkisi, tüketici ve yatırımcıdaki bozulma ile dengelenecek.’’

Fitch’in açıklaması sonrası gözler Türkiye’ye son dönemde daha eleştirel raporlar yayınlayan Standard & Poor's ve Moodys’e çevrildi.

Moodys’in raporunu bugün açıklaması bekleniyor.