'Gölge patron': Berat Albayrak'ın çevresi ekonomi yönetimini nasıl şekillendirdi?

Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Kasım 2020'de Instragram hesabından duyurduğu istifasıyla 'inzivaya çekilmiş' gibi görünse de, kendisine ve ekibine yakın isimler süreç içerisinde ekonomi yönetiminde hakimiyet kurdu.

Bunun son örneği, gece yarısı Resmi Gazete'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan kararla yaşandı.

Görüşleri mevcut ekonomi politikalarıyla ters düştüğü bilinen Lütfi Elvan'ın 'görevden affını istemesi' üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı'na getirilen Nureddin Nebati'nin yardımcıları Ercan Gül ve Mehmet Hamdi Yıldırım görevden alındı. Yerlerine Mahmut Gürcan ve Yunus Elitaş'ın ataması yapıldı.

MAHMUT GÜRCAN: ÇORAP ÜRETİCİSİ, UZUN YILLARDIR AKP TEŞKİLATLARINDA GÖREVLİ

Zeytinburnu İmam Hatip Ortaokulu, Şehremini Lisesi, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler (iktisat bölümü) mezunu olan Gürcan, aynı zamanda Doğanay Çorap'ın ortağı. 2001'den bu yana da AKP teşkilatlarında görev alıyordu.

Nebati ile Gürcan’ın ilişkileri, 2006 yılına kadar uzanıyor. Dönemin AKP İstanbul İl Yöneticisi Nebati, partinin Bakırköy İlçe Başkanlığı için Emine Nalbantoğlu karşısında Gürcan'ı desteklemişti.

Nureddin Nebati'nin Albayrak'la yakınlığı göz önünde bulundurulduğunda Gürcan'ın Ağustos 2020'de dolar 7.28, euro 8.67'yi gördüğünde eski Bakan'a şu sözlerle sahip çıkması daha dikkat çekici bir hal alıyor: "İt ürür kervan yürür! Pazara kadar değil, mezara kadar. İyi günde kötü günde yanındayız."

Gürcan, 2020 yılı 1. çeyrek büyüme oranları açıklandığında da bugünkü 'yeni ekonomik model'e paralel olarak şu görüşleri dile getiriyordu: "Bu iftihar dolu ekonomik tabloyu milletimize yaşatan başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Hazine ve Maliye Bakanımız Berat Albayrak'a binlerce kez teşekkür ederiz. Umutluyuz daha iyi bir ekonomi için daha çok üretip daha fazla ihracat yapacağız."

EKONOMİ YÖNETİMİNDE ALBAYRAK İZLERİ

Söz konusu atamalarla Albayrak'ın ekonomi yönetimindeki ağırlığı daha da güçlendirilmiş oldu. Peki daha önce hangi atamalar yapılmıştı?

PROF. DR. ERİŞAH ARICAN

Prof. Dr. Erişah Arıcan, Albayrak’ın Temmuz 2018’de Hazine ve Maliye Bakanı olmasından iki ay sonra Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanlığı’na getirildi. Aynı tarihlerde Varlık Fonu Yönetim Kurulu üyesi olan Arıcan, Albayrak’ın istifasının ardından da Yönetim Kurulu Başkanvekili oldu.

Bir dönem Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun yetkilendirdiği tek derecelendirme kuruluşu JCR Avrasya Derecelendirme AŞ’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı üstlendi.

Elvan'ın gidişi kulislerde konuluşulmaya başlandığında, ilk teklif götürülen ismin Arıcan olduğu iddia ediliyordu.

ŞAHAP KAVCIOĞLU

Kasım 2020'de Murat Uysal'ın yerine Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanlığı'na getirilen Naci Ağbal, peş peşe verdiği faiz artırımı kararlarının ardından Mart 2021'de görevden alındı.

Yerine, faiz artırımı kararını ‘operasyon’ olarak niteleyen ve Ağbal’ı manşetten hedef alan Yeni Şafak gazetesinin yazarı Şahap Kavcıoğlu atandı.

Kavcıoğlu'nun tez danışmanı da, Albayrak gibi Prof. Dr. Erişah Arıcan'dı.

MEHMET MUŞ

Bakanlığa kendi şirketinden dezenfektan satmasının ardından görevden alınan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan'ın yerine Nisan 2021'de, Berat Albayrak'a en yakın isimlerden biri olarak bilinen Mehmet Muş getirildi.

Albayrak'ın istifa ettiği dönemde AKP Grup Başkanvekili olarak görevini sürdüren Muş, sosyal medya hesabında şu mesajı paylaştı:

“Bakanımız Sayın Berat Albayrak çok zor bir süreçte görev üstlendi. Kendi ayakları üzerinde duran milli bir ekonomi için önemli adımlar attı. Özverili çalışmalarına bizzat şahidiz. Cumhurbaşkanımızın da tensipleriyle görevinin başında devam etmesini temenni ediyoruz."

NUREDDİN NEBATİ

Erdoğan'ın "Beraber yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla beraber olamam, olmam" şeklindeki mesajı sonrası istifa eden Elvan'ın yerine, hükümetin düşük faiz politikasını hararetle savunan yardımcısı Nureddin Nebati getirildi.

Nebati, bu görev değişiminden birkaç ay önce isminin sürekli birlikte anıldığı Albayrak'la yemek yerken görüntülenmişti.

ALBAYRAK DÖNEMİNDE GÖREVE GELDİLER

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ali Fuat Taşkesenlioğlu da Albayrak'ın bakanlığı döneminde atanan isimler.

YENİ EKONOMİK MODEL NE GETİRİYOR?

Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye Bakanlığı yaptığı dönemde de, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın tezine uygun olarak düşük faiz politikası uygulanmaya çalışılıyordu.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) özellikle son üç ayda attığı adımlar ve ekonomi yönetiminde gerçekleştirilen görev değişiklikleriyle birlikte bu politikaya geri dönülmüş oldu.

Yeni ekonomik modelde cari dengenin sağlanmasıyla enflasyonun düşeceğine inanılıyor. Ayrıca yüksek döviz kurunun ihracatı destekleyeceği, düşük faiz ortamının da yatırımları yukarı taşıyarak istihdamı artıracağı savunuluyor.

Erdoğan, "Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin böyle büyümüş. Biz onlardan daha avantajlıyız" diyerek düşük faiz politikasının meyvelerinin 5-6 ay sonra yeneceğini söylese de, 16 Aralık 2021 itibariyle doların 15, euronun 17 lirayı geçtiğini hatırlatmakta fayda var.