EYT'de hangi modeller öne çıkıyor?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sorununun çözümü için beş model üzerinde durulduğu öğrenildi. Almanya ve Finlandiya modellerinin ağırlık kazandığı belirtildi.
Anketlerde oylarının düştüğünü gören iktidar partisi, tabanını yeniden toplayabilmek adına emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) konusunu bir kez daha gündeme getirdi. İktidara yakın medyada sık sık 'masada yer alan seçeneklere' dair haberler yer almaya başladı.
Son olarak A Haber muhabiri Mert Hacıalioğlu, üzerinde durulan modelleri haberleştirdi. Buna göre beş adımlı yol haritasının önümüzdeki süreçte Meclis'e gelmesi için hazırlıklar sürüyor. Almanya ve Finlandiya modelleri ağır basıyor.
Erdoğan oyları azalınca çığlığı duydu, emeklilikte yaşa takılanlar için bir umut doğdu
1) KISMİ EMEKLİLİK FORMÜLÜ
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylece 3600 günü tamamlayanlar kadınsa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli solabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Ancak EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.
2) EMEKLİLİK İÇİN YAŞ YERİNE SİGORTA VE SİGORTA SÜRESİNE BAKILMASI FORMÜLÜ
Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor.
3) KADEMELİ EMEKLİLİK FORMÜLÜ (ALMANYA MODELİ)
Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.
4) PRİM TAMAMLAYARAK EMEKLİ OLMA
Buna göre; 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.
5) EMEKLİLİĞE KADAR MAAŞ KESİNTİSİ (FİNLANDİYA MODELİ)
EYT'de bu modelde Almanya'da uygulanan sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.
