Elektrik, doğalgaz ve kiranın payı azaldı: TÜİK sepeti değiştirmese enflasyon yüzde 50’nin üzerine çıkacaktı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon sepetinde yer alan ürünleri ve ağırlıklarını güncelledi. Elektrik, doğalgaz ve kiranın payı azalmasaydı yüzde 48,69 olarak açıklanan yıllık enflasyon yüzde 50'nin üzerine çıkacaktı.
GERÇEK GÜNDEM
Geçtiğimiz hafta Sait Erdal Dinçer'in Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanlığı'ndan alınıp yerine Erhan Çetinkaya'nın atanması sonrası herkes nefesini tutmuş, resmi kurumun bugün açıklayacağı enflasyon verilerini bekliyordu.
TÜİK’in açıklamasından yaklaşık 45 dakika önce bağımsız araştırma grubu ENAGrup, enflasyon oranı olarak kabul edilen Tüketici Fiyatı Endeksi’nin ocak ayında yüzde 114,87 olarak açıkladı.
ENAG’ın bu verisi sonrası TÜİK her zamanki gibi saat 10’da enflasyon oranını açıkladı. 2021 yılının ocak ayında enflasyon yüzde 48,69 idi.
AKP iktidarında görülen en yüksek seviye: TÜİK'e göre enflasyon yüzde 50'ye dayandı!
AKP’NİN ÜÇLÜ KOALİSYONDAN DEVRALDIĞI ENFLASYON YÜZDE 31,8’Dİ
Yıllar sonra resmi enflasyon yüzde 50 seviyesini zorluyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi 3 Kasım 2002'de seçimleri kazandığında, o dönem Recep Tayyip Erdoğan'ın siyasi yasaklı olması nedeniyle hükümeti Abdullah Gül kurdu.
Gül, TBMM’de 28 Kasım’da güven oyunu alıp başbakanlık koltuğuna oturduğunda, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tümü seçimlerde baraj altında DSP-ANAP-MHP koalisyonunun AKP’ye bıraktığı enflasyon yüzde 31,8 idi.
2011 yılının şubat ayında yüzde 4,11 ile AKP iktidarında en düşük seviyeyi gören enflasyon 2017 yılının şubat ayından beri sadece üç kez yüzde 10 seviyesinin altına inebildi.
ALAATTİN AKTAŞ: TÜFE’DE ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE KİRANIN AĞIRLIĞI DÜŞTÜ
Bugün 20 yıl önce üçlü koalisyonun kendisine bıraktığı enflasyonun yüzde 50 üzerinde bir enflasyona ulaşılsa da aslında her yeni yıl başında olduğu gibi enflasyon sepetinde değişiklik yapılmasa yüzde 48,67’lik bu oran da aşılacaktı.
Dünya gazetesi yazarı Alaattin Aktaş, 31 Ocak’ta kaleme aldığı köşe yazısında enflasyon sepetindeki değişikliğe dikkat çekti.
31 Ocak'taki yazımı tekrar hatırlatayım.
— Alaattin Aktaş (@Alaattin_Aktas) February 3, 2022
Ağırlık konusuna dikkat çektiğim yazıyı.
Söylediğim şuydu:
Elektrik, doğalgaz, kira ve sigara gibi önemli kalemlerin ağırlığı düşürülüyor. https://t.co/56413w6egP
Aktaş, dört gün önceki yazısında şunları söyledi:
"Bu ay en çok konuşulan zammın ne olduğu sorulsa hiç kuşku yok elektrik zammı yanıtı verilir. Hatta bırakın ocak ayını, belki yılın tümünde bile en çok bu zammı konuşacağız. Aralıktan ocak ayına geçişte zam oranı yüzde 70-75 arasında hesaplanıyor. Sosyal medyada elektrik faturasını paylaşan paylaşana... Üstelik ocak ayında gelen faturalar zammı tam yansıtmıyor.
Hemen söyleyelim; elektrik faturasının TÜFE'deki ağırlığı düşecek. Evet düşecek. Elektriğin geçen yılki TÜFE'de yüzde 2.71 olan ağırlığının ocak ayı için yüzde 2.3-2.4 düzeyine ineceği hesaplanıyor.
Oysa aylık geliri 5 bin lira olan ve ayda en iyi ihtimalle 400 liralık elektrik faturası ödeyen bir aile için elektriğin payı yüzde 8. Vatandaş evinde, işyerinde elektriğe her zamankinden çok daha fazla para ödeyecek; toplam giderde elektrik çok daha fazla yer tutacak ama TÜFE'de ocak ayında elektriğin payı düşecek.
Bu kapsamda elektriğin yanı sıra yılbaşında yüzde 25 zam gelen doğalgazın ağırlığında da gerileme olacak. Aynı şekilde kira ve sigaranın ağırlığında da...
Buna karşılık otomobil ve akaryakıt gibi kalemlerde ağırlıklar artacak.
Tekrarda yarar var; ağırlıkların düzeyi kimi zaman fiyat değişiminden daha önemli hale gelir."
Aktaş’ın Dünya gazetesindeki köşesinde bu yılki TÜFE sepetinde ağırlıklı olarak yer alan ürünlerin oranlarına da yer verdi.
BEKLENEN GÜNCELLEME GELDİ
TÜİK, enflasyon sepetinde yapılan güncellemeyi enflasyon verilerini açıklaması sonrası resmen duyurdu. Sepetten çıkan ürünler; kayısı, yeşil soğan, kuru barbunya, mısır özü sıvı yağı ve kanepe oldu. 2022'de sepete giren yeni ürün yok.
Geçen yıl hesaplamada 415 maddenin fiyat değişimine bakılırken bu sayı 2022'de 409'a indirildi.
İçerisinde kira bedelleri, su, doğalgaz ve elektrik faturalarının da yer aldığı konut harcamalarının sepetteki oranı yüzde 15.36'dan yüzde 14.11'e düşürüldü. Alkollü içecekler ve tütünün ağırlığı da yüzde 4.88'den yüzde 4.31'e çekildi.
Cep telefonu bedeli, telefon ve internet faturalarının yer aldığı haberleşmenin payı ise yüzde 4.64'ten yüzde 3.78'e geriledi.
Beyaz eşya, elektronik ürünler, giyim, mobilya, sıfır otomobil ve otobüs fiyatları için artık internetten derlenen fiyatları da enflasyon hesaplamasında kullanacak.
