Buğday fiyatları zirveyi gördü: Rusya ve Ukrayna'dan buğday ithal eden Türkiye, buğday krizi yaşar mı?

Rusya'nın, dünyanın önde gelen ve Avrupa'nın "ekmek sepeti" olarak bilinen Ukrayna'ya yönelik askeri müdahalesiyle emtia fiyatlarındaki yükseliş ivme kazanırken, buğday fiyatları 9,34 dolarla 9,5 yılın zirvesine tırmandı.

Buğday fiyatları, Rusya'nın Ukrayna'yı işgale başlamasıyla 9,34 dolarla Ağustos 2012'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Bugün yüzde 6'ya yakın yükselen buğday fiyatları, haftalık bazda yüzde 16,3, yılbaşına göre ise yüzde 21,3 artış kaydetti.

Buğday geçen yılı da yüzde 20,3 yükselişle tamamlamıştı. Buğday fiyatlarının geçen yıl artmasında talebin artmasına karşın üretim tahminlerindeki azalış, ihracatın artması, arza yönelik endişeler ve olumsuz hava koşularının üretimi etkilemesi etkili olmuştu.

TÜRKİYE GEÇEN YIL 9 MİLYON TON BUĞDAY İTHAL ETTİ, BU İTHALATIN YÜZDE 65'İ RUSYA'DAN

Tedarik sorunları Türkiye'de bir buğday krizine neden olabilir mi? Yetkililer böyle bir ihtimalin mümkün olmadığını düşünüyor.

Ancak Türkiye geçtiğimiz yıl 9 milyon ton buğday etti. Türk yetkililer bu miktarın yüzde 65'inin Rusya'dan yüzde 15'inin ise Ukrayna'dan karşılandığını belirtiyor. Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar, Türkiye'nin buğday sıkıntısı çekmeyeceği görüşünde.

Taşpınar, "Türkiye, buğday konusunda kendi kendine yeten bir ülkedir. Ülke genelinde buğdayla ilgili kesinlikle bir sıkıntımız olmaz. Türkiye'de iç pazar için yıllık ortalama 20 milyon ton buğdaya ihtiyaç var ve bu da ülkemizde üretiliyor. Dolayısıyla Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerginlik Türkiye'de iç pazarda buğday arzında sıkıntı yaratmaz. Fırıncı gibi esnaflarımız başta olmak üzere, sektörde kesinti meydana geleceğini düşünmüyorum'' dedi.

Bununla beraber geçtiğimiz açıklama yapan Rusya Tarım Bakanlığı Agroexport Merkezi, Türkiye’nin Rusya’dan buğday ithalatının 6,7 milyon tona ulaştığını bu ithalat karşılığıdan Türkiye'nin 1,8 milyar dolar olarak ödediğini açıklamıştı.

''TÜRKİYE BUĞDAY İTHALATİ YAPAMAZSA UN İHRACATI OLUMSUZ ETKİLENEBİLİR''

Dünya gazetesi yazarı Ali Ekber Yıldırım ise uygulanacak ambargoların Türkiye'nin buğday tedarikini olumsuz etkileyecebileceği görüşünü savunuyor.

Yıldırım dün kaleme aldığı köşe yazısında, ''Türkiye, Rusya’dan aldığı buğdayın önemli bir bölümünü un ihracatında değerlendiriyor. Ambargo nedeniyle Türkiye'nin buğday ithalatı yapamazsa veya buğday fiyatı artarsa un ihracatı olumsuz etkilenebilir. Ayrıca, buğdayın bir bölümü de içerde ekmek üretiminde kullanılıyor. Un fiyatının artması nedeniyle ekmek fiyatlarının yükselmesi gündeme gelebilir. Un ihracatının yanı sıra arpa, mısır gibi ürünlerin ithalatında sorun yaşanması durumunda yem sektörü dolayısıyla hayvancılık sektörü olumsuz etkilenebilir. Ayçiçeği ithalatında sıkıntı yaşanırsa yağ fiyatlarının artmasına neden olabilir'' dedi.

ANALİSTLERE GÖRE, SAVAŞ DÜNYADAKİ BUĞDAY ARZINI OLUMSUZ ETKİLEYECEK

Analistler, Rusya ve Ukrayna'nın dünya buğday ihracatında önemli bir role sahip olduğunu vurgulayarak, iki ülke arasındaki çatışmanın buğday arzını olumsuz etkileyebileceği, fiyatlardaki yukarı yönlü baskının sürebileceğini söyledi. Afrika ve Orta Doğu'dan birçok ülkenin Rusya ve Ukrayna'dan gıda ithal ettiğini belirten analistler krizin derinleşmesinin gıda maddelerine erişimi zora sokabileceğini dile getirdi.

Analistler, mevcut durumda Ukrayna'nın tahıl üretmesinin zor göründüğünü, bunun aynı zamanda fiyatların da çok artacağı anlamına geldiğini ve bazı ülkelerin ekmeğe ulaşımına engel olabileceğini kaydetti.

Enerji fiyatlarındaki yükselişler de dikkati çekerken, Rusya'nın metal üretiminde sahip olduğu önemli rol nedeniyle bakır, alüminyum ve nikel gibi metal fiyatlarındaki yukarı yönlü hareket de ivme kazandı.

KAHVE ÜZERİNDE SATIŞ BASKISI BULUNUYOR

Mısır fiyatları ise bugün yüzde 5'in üzerinde arttı ve 7,16 dolarla Mayıs 2021'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Bugün ayrıca pamuk fiyatlarında yüzde 1, soya fasulyesinde yüzde 4,5, kakaoda yüzde 0,5 civarında artışlar görülürken, kahvede yüzde 0,2 civarında azalış yaşandı. Şekerde ise yatay bir seyir izleniyor. Soya fasulyesi de 17,56 dolarla Eylül 2012'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Analistler, gübre ve enerji maliyetlerindeki artışın genel olarak tarım emtia fiyatlarındaki yükselişi tetiklediğini söyledi. Nikel fiyatları, Mayıs 2011'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü

Bugün yüzde 3'e yakın artış kaydeden nikel fiyatı, 11,77 dolarla Mayıs 2011'den bu yana en yüksek seviyeye tırmandı. Analistler, yoğun taleple birlikte, Rusya-Ukrayna kaynaklı jeopolitik risklerden dolayı oluşan arz endişelerinin nikel fiyatlarını yukarı yönlü etkilediğini belirtti.

Paladyum fiyatı yüzde 3'ün üzerinde artışla 2.564,50 dolara, platin de yüzde 2'ye yakın yükselerek 1.117,00 dolara kadar çıktı.

Alüminyum fiyatında yüzde 3, çinkoda yüzde 1,2 civarında yükseliş yaşanırken, bakır fiyatında ise yüzde 0,2 düşüş görüldü.

Altının ons fiyatı Ocak 2021'den bu yana en yüksek seviye olan 1.949 doları görmesinin ardından 1.942 dolar seviyelerinde dengelenirken, Brent petrolün varil fiyatı, Eylül 2014'ten bu yana ilk kez 100 doların üzerine çıktı. New York Ticaret borsasında da doğal gaz fiyatları yüzde 9,6 artışla 4,86 dolar seviyelerinde seyrediyor. (AA)