Yeni borçlanma formülü masada: EYT'de primi eksik olanlar ne yapacak?

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) sigortalı olduktan sonra ‘oyunun kuralı değiştiği’ için iş hayatına başladığında vaat edilenden daha geç emekli olacak geniş bir kitle. Her siyasi görüşten, meslekten 'üyesi' var. 8 Eylül 1999’daki düzenlemeyle emeklilikleri ertelendi.

Düzenleme yapıldığında iktidarda olmayan AKP’nin yönetiminde geri adım atılmadı. Aksine 31 Mayıs 2006’da çıkarılan 5510 sayılı kanunla nihai emeklilik yaşı 65’e kadar çıkarıldı. Muhalefetin mağduriyetlerin giderilmesine ilişkin teklifleri reddedildi.

İktidar medyasının seçimlere bir yıl kalmışken, özetle "Erdoğan müjde vermeye hazırlanıyor" başlıklı haberler yaptığı konuda yeni bir gelişme yaşandı.

Bu yıl sonunda tamamlanması beklenen EYT düzenlemesinde son olarak primi eksik olanlar için de 'borçlanma' formülleri gündemde. Peki primi eksik olan ne yapacak?

EYT ÇALIŞMASINDA SON DURUM

Takvim gazetesinde yer alan habere göre; 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlayıp prim ve yıl şartını tamamlamış ancak yaşını doldurmamış vatandaşlar EYT kapsamında kabul ediliyor. Ancak 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan vatandaşlardan bazılarının primleri henüz dolmamış durumda.

İKİ SEÇENEK ÖNE ÇIKIYOR

Burada iki seçenek öne çıkıyor. Birincisi, bu vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları. İkincisi ise primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları.

Düzenleme çıktıktan sonra vatandaşlar eğer primleri tamamsa emekli olabilecek. Ancak primi eksik ise primi tamamlandığında emeklilik hakkını kullanacak.

Ayrıca kadınların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları da bulunuyor.

YAŞI DEĞİŞTİRECEK

Borçlanma için farklı talepler de var.

8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ediyor. Ayrıca staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da merak konusu. Bunun için borçlanma imkanı talepleri bulunuyor.

Bu durumda stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek.

ESNAF İÇİN GERİYE DÖNÜK BORÇLANMA

Bir diğer talep de esnaf ile ilgili.

4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ediyor.

ÜÇLÜ MAAŞ HESABI

EYT'lilerin emeklilik hakkına kavuşmalarından sonra maaş hesapları üç dönem olarak yapılacak.

Buna göre 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönem olmak üzere üç ayrı hesaplama yapılacak.

Bu durumda emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlar dikkate alınmış olacak. Her dönem için farklı formüller uygulanıyor. Hem aylık bağlama oranları değişiyor hem de güncelleme rakamlarında farklılıklar bulunuyor.