Türk sanılan Japon markalar: Hepsi birer birer satıldı

Japonya neredeyse 10 yılı aşkın süredir Türkiye'yi yatırım ülkesi olarak görüyor. Bu süreçte pek çok Türk markası Japon firmalara satıldı. Japonya temelli pek çok farklı şirket farklı alanlarda Türkiye'ye yatırım yapmayı tercih ediyor. İsimlerinden ve bir süre Türk firmalar tarafından yönetildiği için hâlâ Türk firmasına ait sanılan pek çok ürün aslında Japon firmalara ait.

Cumhuriyet'in aktardığına göre bu yanılgının başında Yıldız Holding bünyesinde bulunan Cola Turka ve Çamlıca, Saka Su, Sunny, Maltana, Eskipazar, Flores ve Link markaları yer alıyor.

Japon içecek şirketi DyDo 2015'te Yıldız Holding'e ait markaları yüzde 90 hissesini o zamanki kurdan 13.4 milyar yen'e (112 milyon dolar) almıştı.

MUTFAKTA DA VARLAR

Endüstriyel mutfak ekipmanları sektöründe faaliyet gösteren Öztiryakiler hala pek çok kişi tarafından bir Türk markası olarak anılsa da Japon Hoshizaki Corporation ile Öztiryakilerin anlaşmasının sonucunda Japonlar mutfağımıza da girdi. Japon Hoshizaki Corporation 2019 yılında Türk markaya yüzde 28.6 oranında ortak oldu.

JAPONLAR BOYA ÜRETİMİNE İLGİLİ

Japonların Türk firmalara olan ilgisi çok geniş bir yelpazeye sahipken boyaya olan ilgi ön plana çıkıyor. Polisan, DYO, Filli Boya'nın Japonlar tarafından alınması bu ilginin en net göstergesi.

MASADAN İLK DYO BOYA AYRILDI

Türkiye’nin ilk matbaa mürekkepleri fabrikası olarak temelleri 1968 yılına dayanan Yaşar Holding bünyesindeki DYO boya, Türkiye’de gazete ve dergi, ofset, metal ambalaj sistemleri, flekso rotogravür mürekkepleri alanlarının tümünde faaliyet gösteren tek şirketti. Dyo Matbaa Mürekkepleri’nin yüzde 75 hissesi Japonya Tokyo merkezli Toyo Ink SC Holdings’e 2015 Aralık'ta satıldı.

Polisan Holding, 2016 yılı Ekim ayında yüzde 100 oranında iştiraki olan Polisan Boya’nın yüzde 50 oranındaki hissesini dünyada ilk 10’da yer alan, Japonya’nın ise lider boya üreticisi olan Kansai Paint’e 113.5 milyon dolara sattı.

DYO Boya ve Polisan Boya'nın ardından Filli Boya da Japonlara satıldı. 2019 yılında Japonya merkezli Nippon Paint Holdings tarafından satın alınan Betek Boya ve iştiraklerine ait hisselerin toplam bedeli 1.4 milyar TL olarak açıklanmıştı. Şirketin borçlarını da içeren işletme değeri (enterprise value) ise 2.39 milyar TL olarak belirlenmişti.

GIDA OLMAZSA OLMAZ

Japonların Türkiye'ye olan ilgisi mutfak malzemelerinden boyaya, boyadan gıdaya kadar kendini gösteriyor. Bellini gıda, Örgen gıda ve Kükrer Gıda da Türk firmalara ait sanılan fakat Japonya tarafından satın alınan gıda şirketleri.

Japonyalı hazır makarna devi Nissin Foods, Yıldız Holding’in bünyesindeki Piyale marka makarnaları da üreten Bellini Gıda Sanayi’nin yüzde 50 hissesini 2012 yılında satın aldı. Japon marka bu satın alma için 23.5 milyon dolar ödedi.

JAPONLAR NAR EKİŞİNE DE İLGİLİLER

Türkiye'nin en eski firmalarından olan Kükrer Gıda 2013 yılında yüzde 50'sini Japon Ajinomoto'ya sattıktan sonra kalan yüzde 50 hissesini de 2017 yılında satarak satışı tamamladı.

Örgen Gıda da Kürer Gıda'yı satılan Ajinomoto'ya satıldı. Japon Ajinomoto, Yıldız Holding bünyesindeki Örgen Gıda'yı 2016 Kasım'da yapılan anlaşma ile 220 milyon TL'ye satın aldı. Ören gıda tarafından Bizim Mutfak markası ile bir dizi ürünün üretimi yapılıyor.