Asgari ücret, memur ve emekli maaşlarında ne bekleniyor?
14 milyon emekli, 5 milyon kamu çalışanı ve 8 milyondan fazla asgari ücretli, yeni maaş artışları için geri sayıma başladı. Bu yılki zamların, seçim etkisiyle birlikte enflasyonun çok üstünde olabileceği ifade edildi.
Günden güne artan hayat pahalılığı karşısında asgari ücret, emekli ve memur zammı ile refah artırıcı düzenlemeler için çalışmaların başladığı ifade edildi. Ek zamlarla birlikte 2022 yılı sonunda gerçekleşecek maaş artışlarının seçim etkisiyle birlikte enflasyonun çok üstünde olması bekleniyor.
Temmuz ayında asgari ücrete yapılan ara zam ve emekliler için gerçekleşen taban maaş artışından sonra şimdi yeniden bir ek zam için geri sayım başlamış oldu.
Yeni Asır gazetesi yazarı Faruk Erdem'in kaleme aldığı, iktidara yakın medya kuruluşlarının web sitelerinde de kendine geniş yer bulan köşe yazısına göre çalışmaların detayları şöyle:
"(...) SSK ve Bağ-Kur emeklileri, memur emeklileri, memurlar ile asgari ücretli işçiler için yeni zam süreci de sonbahar ile birlikte başladı. Geçtiğimiz Ocak ve Temmuz aylarında enflasyon artışlarına ilaveten yapılan ek zamların bir benzerinin ocak ayı için de yapılması bekleniyor. Böylece memur ve memur emeklilerine toplu sözleşme oranlarında artış yapılması beklenirken SSK ve Bağ-Kur emeklileri için ise taban maaşın yeniden belirlenmesi gündemde.
ÖNCE TABAN MAAŞ ARTIYOR
SSK ve Bağ-Kur emeklileri her yıl ocak ve temmuz aylarında bir önceki 6 aylık enflasyon kadar artış alıyorlar. Son olarak SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşında Temmuz ayında yüzde 42'inin üzerinde bir artış gerçekleştirilmişti. Bu noktada taban maaşlarda da iyileştirme yapılmıştı. Ocak ayında 1500 TL'den 2.500 TL'ye çıkartılan taban maaş Temmuz ayında 2.500 TL'den 3.500 TL'ye yükseltilmişti.
Böylece en düşük emekli maaşı ocak ayından bakıldığında 3.500 TL'ye çıkartılmış oldu. Şimdi bu taban maaşların yeniden yükseltilmesi gündemde. Ocak ayı ile birlikte gerçekleşen 6 aylık enflasyon rakamı ve yıllık enflasyon dikkate alınarak en düşük emekli maaşının enflasyonun üzerinde artırılması bekleniyor. Burada belirlenecek 2023 yılı asgari ücret rakamının da etkili olması bekleniyor.
En düşük emekli maaşının asgari ücret kadar olması talep edilirken ocak ayında nasıl bir karar verileceği de merak konusu oldu. Taban maaşın belirlenmesinin ardından emekliler için 6 aylık enflasyon oranı kadar da artış yapılacak. Bu artış oranına ilave bir puan eklenip eklenmeyeceği de oluşacak enflasyon rakamına göre belirlenecek.
Orta Vadeli Programdaki yıl sonu beklentisi olan yüzde 65 oranına göre 6 aylık artışın yüzde 20 civarında olması bekleniyor. Burada temmuz ayı ile ocak ayı arasında endeksteki değişim oranına bakılıyor.
YÜZDE 8'İN ÜZERİNE İLAVE PUAN
Memurlar ve memur emeklileri için ise toplu sözleşmedeki yüzde 8'lik zam oranı ve 6 aylık enflasyon oranına göre fark ödenmesi söz konusu olacak. Ocak ayında toplu sözleşme zammı yüzde 5 olan memur ve memur emeklileri için ilave puan eklenmişti.
Memur ve memur emeklilerinin toplu sözleşmede % 5 olan zam oranları enflasyon farkı hariç 2,5 puan artırılarak % 7,5 yapılmış ve enflasyon farkıyla birlikte oran % 30,95 olmuştu. Temmuz ayında da yüzde 7 toplu sözleşme zammına ilaveten enflasyon farkı almışlar ve zam oranı yüzde 40'ın üzerine çıkmıştı. Ocak ayında yüzde 8 olan toplu sözleşme zammının yine ilave puanla arttırılması bekleniyor. Böylece memur ve memur emeklileri de yeni bir zam oranı ve enflasyon farkı ile güçlü bir artış almış olacaklar.
YENİ ASGARİ ÜCRET ARALIKTA
Emekli ve memurların dışında yaklaşık 8 milyon asgari ücretliyi direkt ilgilendiren ancak tüm çalışanların maaşlarını etkileyecek olan yeni asgari ücret de aralık ayı itibariyle belirlenmiş olacak.
Asgari ücretin bu güne kadar artışlarına bakıldığında bir önceki yılın enflasyon rakamının 3-7 puan üzerinde tespit edildiği görülüyor. Ancak 2022 yılında asgari ücret uzun bir aradan sonra Temmuz ayında da artış gördü. Böylece yıllık artış yüzde 90'ı bulurken enflasyonun da üzerinde bir rakam ortaya çıktı.
Yeni yılın asgari ücretinin de yine enflasyon üzerinde güçlü bir artışla belirlenmesi bekleniyor.
Orta Vadeli Program hedefi dikkate alındığında net asgari ücretin 5.500 TL'den en az 7.500 TL'ye yükselmesi bekleniyor. Bunun üzerine çıkacak formüller de bulunuyor.
Ancak yeni asgari ücret artışına aralık ayında toplanacak olan komisyon karar verecek. Komisyon alım gücünü ve enflasyon rakamları ile geçim endeksini dikkate alarak karar verecek.
Asgari ücretteki artış diğer çalışanların da maaşlarını yukarı çekecek etki yapacak. Ayrıca 2022'de kaldırılan vergilerin de yine 2023'de de alınmaması uygulanmasının devam etmesi bekleniyor. Böylece asgari ücretlilerden ve diğer çalışanların asgari ücret kadarki gelirlerinden gelir ve damga vergisi alınmıyor.