Müteahhitlerden rapor: Küçülme gittikçe derinleşiyor, borç stoğu artıyor
Ekim 2022 raporunu yayınlayan Türkiye Müteahhitler Birliği, inşaat sektöründe durumunun kötüye gittiğini belirtti, birçok sorundan şikayetçi oldu.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) bu yılın üçüncü çeyreğine ilişkin İnşaat Sektörü Analizi Raporu'nu yayınladı. Raporda Türk müteahhitlerin, bu yıl Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ve olumsuz seyreden diğer küresel şartların etkisi altında kaldığı belirtildi.
"Küresel Ekonomide Zor Kış Kapıda, Türkiye'de Seçime Doğru" başlığı ile yayımlanan analizde Türkiye merkezli müteahhitlik firmaları için savaşın işlere "büyük bir darbe vurduğu" ifade edildi.
Raporda, Türk müteahhitlerce 2021 yılında 11 milyar dolar tutarında yeni proje üstlenilen Rusya pazarında bu yılın 9 ayında ulaşılan proje büyüklüğünün 396 milyon dolar ile "oldukça sınırlı" kaldığı tespiti yapıldı.
"BORÇ STOKU ARTIYOR, VERGİ YÜKÜ ÇOK"
Raporda, sektörde geçen yıldan bu yana küçülmenin derinleştiği aktarıldı ve konut piyasasında yavaşlama başladığı belirtildi. İnşaatta vergi yükünün sorun olduğu ve borç stokunda artış yaşandığı ifade edilen raporda şu tespitler yer aldı:
"İnşaat sektöründe geçen yılın üçüncü çeyreğinden bu yana aralıksız biçimde süren küçülme derinleşirken, sektör yatırımlarındaki düşüş ve artan girdi maliyetleri sorunu kronik hale geldi.
Genel iktisadi faaliyetteki artışa karşın sektörde izlenen bu tablo, ekonomik büyümeden ayrışmayı da gösterdi.
Ocak-Mayıs 2022 döneminde tarihi yüksek satış rakamlarına ulaşılan konut piyasasında yavaşlama başladı. Sektörde son dönemde arzda takip edilen düşüşe, ülkede konut sahipliğindeki gerilemeye rağmen talep tarafı da eşlik eder oldu. Arzda artış konut piyasası için olumlu olacaksa da piyasadaki mevcut sorunlar için tek başına çözüm olarak görülmüyor. Ülkemizde yıllık 800-850 bin konuta ihtiyaç duyulduğu düşünüldüğünde, yaşanan sorunlarla gerilemekte olan inşaat sektöründe üretimde artış sağlanmasına yönelik önlemler alınması ihtiyacı sürüyor.
Sektörde girdi maliyetlerinde yaşanan yüksek artış sorunu devam ediyor. İnşaat maliyetlerindeki artışlar, konut fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskı yaratmaya devam ettiği gibi kamu ile iş yapan müteahhitlere uzun süredir çok yüksek ek maliyetler ortaya çıkarıyor.
Sektörde hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun süreli gecikmeler ve artan vergi yükü sorunu devam ediyor. Bu gelişmelerin yansıması olarak, müteahhitlik firmalarının bir süredir borçluluk oranlarının yüksek seyrettiği, borç stokunda artış görülüyor. Temmuz 2022 itibarıyla ücretli çalışanların sektörlere dağılımına bakıldığında yüzde 2,4 ile yıllık en az artış inşaat sektöründe oldu."
