Vatandaş dertli: Olan emekçiye, garibana oluyor
"Kış geliyor, inşaatta işsizlik daha da artacak."
Yıllardır sürdürülen özelleştirme politikaları sonucu Aksantaş, TEKEL, Çukobirlik, Sümerbank, Et Balık Kurumu, Süt Endüstri Kurumu gibi kamu kurumlarının kapatıldığı, istihdamda önemli yere sahip olan pamuk ekiminin terk edildiği Adana’da işsizlik sorunu, ekonomideki sıkıntılarla birlikte daha ciddi bir boyuta ulaştı. Her geçen günün bir önceki günü arattığını söyleyen işçiler, “Kemeri sıka sıka belimiz kopacak” diyerek duruma tepki gösterdi.
Evrensel'den Mesut Baylav ve Volkan Pekal'ın haberine göre; Adana’da işçiler TEMSA, Kıvanç Tekstil, Kambeton, Şara gibi büyük fabrikalarda ve Organize Sanayi Bölgesi’nde irili ufaklı fabrikalarda işten atma ya da ücretsiz izin dayatması ile karşı karşıya. İşten atmalara zamların da eklendiğini belirten Adanalı işçiler, “Kemeri sıka sıka belimiz kopacak” diyor.
Kahvehanede otururken konuştuğumuz 70 yaşındaki Kazım dayı eski bir Çukobirlik işçisi. Sendikalı oldukları için ücretlerinin bugünden daha iyi olduğunu anlatan Kazım dayı ekonominin durumunun fabrikaların kapatılmasıyla ilgili olduğunu belirterek, “Fabrikalar kapatılmasaydı bugün bu halde olmazdık. Her şeyi ithal eder hale geldik” dedi.
"Fedakarlığı önce kendileri yapsın"
Hasan isimli işçi, 10 yıldır yurt dışına dolar bazında satış yapan prefabrik üreten bir fabrikada çalışıyor. Firmanın sipariş sıkıntısı yaşamadığını ifade eden Hasan, bu yüzden çalıştığı fabrikada işten çıkarma olmadığını ancak gelen zamların hayatlarını olumsuz etkilediğini ifade etti. Her şeye zam gelirken işçi ücretlerinin yerinde saydığını dile getiren Hasan, “Dün 300 liralık yaptığım mutfak alışverişini bugün 500 lira ödüyorum. Her şeye zam geliyor ancak sadece işçiye zam yok” dedi.
Asgari ücretten biraz fazla ücret aldığını ifade eden Hasan, “Fedakarlığı önce kendileri yapsınlar. Bir belediye başkanı bile 10 koruma olmadan gezmiyor. 20 araba peşinde nereye gidiyorlar? İşçi sana fedakarlık yapsın da ev kira, iki çocuk var. Onları kim düşünecek?” diye konuştu. Doların yükselmesi ile ilgili ‘dış güçler’ söylemine inanmadığın ifade eden Hasan, “Sonumuz çok kötü görünüyor. Okullar açıldı. Daha öncekinin iki katı kırtasiye masrafları ödedik” ifadelerini kullandı.
"Kış geliyor, inşaatta işsizlik daha da artacak"
Kahvede oturan 2 inşaat işçisinden biri Resul Ataman, işsiz oldukları için kahvede olduklarını söyledi. TL’nin değer kaybetmesinin kendi işlerini de olumsuz etkilediğini ifade eden Ataman, “Bir hafta çalışıyorsak bir hafta çalışmıyoruz. Şimdi bir de kış geliyor. İşsizlik daha da artacak. Yüzde 80-90’ı bulur” dedi. Tek çözümün sistemin, yönetimin değişmesi olduğunu dile getiren Ataman, “Yoksa sonumuz uçurum. Olan emekçiye, garibana oluyor. Her alanda kötü yönetiliyoruz. 53 yaşındayım hâlâ çalışıyorum. Emekli olduktan sonra da bırakabilir miyim? 2 tane çocuk okuyor. Her gün bir öncekini aratır oldu” dedi.
"Sadece kırtasiye masraflarına 500 lira"
Emekli olanın da zaten bin lira aylık aldığını ifade eden Hasan Ekinci, “Emekli olduktan sonra da çalışmak zorunayız” diyor. Okulların açılmasıyla daha da zora girdiklerini ifade eden Ekinci, “3 tane ilkokul öğrencim var. Sadece 500 lira kırtasiye masrafına gitti. Bir de okul fazladan ne isteyecek belli değil. Elektriğe yüzde 30 zam geldi. Klima çalıştırmıyorum 250 lira geldi. Zar zor geçiniyoruz bir de ev kira olsa hiç geçinilmez” dedi.
Şimşekler tekstil fabrikasında çalışırken işten atılan bir işçi de “Zaten maaşlar verilirken zar zor geçiniyorduk. Elektrik ödüyoruz, suyumuzu ödüyoruz, çocukların masrafı… Her ay sıkıntılı bir dönem geçiriyoruz. Kemerleri sıka sıka belimiz kopacak. Çocuklar okuyor ihtiyaçlarını karşılayamıyorsun” diye konuştu.
"Fazla mesai yaptırıyorsan işçiyi neden çıkarıyorsun"
Adana’da otobüs üreten TEMSA fabrikası 2008 krizinden, yükü işçilere yükleyip büyüyerek çıkmıştı. Şimdi de en az 170 işçinin işten çıkarıldığı TEMSA’da toplu olmasa da işten çıkarmalar devam ediyor. İşten çıkarılan işçilerden aldığımız bilgiye göre fabrika önce bekar işçileri çıkardı, şimdi de evlileri çıkarmaya başladı. İş bulma kaygısından dolayı ismini vermek istemeyen işçi TEMSA’da ocak ayına kadar ücretsiz izin dayatıldığını belirterek, “Ocakta işler düzelirse geri döneceksiniz diyorlar. İşçilerin bir kısmı bu nedenle çıkışını almadı. Ocak ayını bekliyorlar. Ama çağıracaklarını sanmıyorum” dedi.
Fabrikadan görüştüğü arkadaşlarının diken üstünde olduğunu ifade eden işçi, “Çalışırken işten atılma stresi ile çalıştıklarını söylüyorlar” dedi. Fabrikada fazla mesailerin devam ettiğini dile getiren işçi, “Fazla mesailer varsa neden işçi çıkarıyorsun?” diye sordu. Sendika Başkanı Sedat Aydın’ın gelip oy istediğinde “Sizin yanınızda olacağım” dediğini ifade eden işçi, “İşten çıkarıldık. Sendikacılar kendini sağlama almaya çalışıyorlar. Sendika bu konuda işçiye hiçbir şekilde danışmadı. Bir anda kapın önüne koyulduk” dedi.
