Müsteşarlık raporunda milyonluk 'hata'

Nurcan Gökdemir / Birgün -Misyonu ülkenin kalkınmasına katkıda bulunmak için ‘mali varlıkları şeffaf, hesap verebilir ve etkin bir şekilde yönetmek’ olan Hazine Müsteşarlığı’nın denetim raporu da ‘doğru ve güvenilir bilgi içermeyen’ işlemler yapıldığını ortaya koydu.

Sayıştay denetçilerinin 2017 yılı faaliyetlerine ilişkin denetim raporunda, binalar ve tahsisli taşınmazlar hesabında yer alan 77.9 milyon liralık kaydın, Hazine Müsteşarlığına tahsisli tüm lojman ve hizmet binalarını içermediği tespitinin yanısıra özellikle altınla ilgili işlemlerde de sorunlar olduğu yer aldı.

Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen Altın Tahvili ve Altına Dayalı Kira Sertifikalarının muhasebeleştirme işlemlerinde hatalı değerleme yapıldığının belirtildiği raporda yer alan tespit özetle şöyle:

“Altın tahvili ve altına dayalı kira sertifikası ihracında, edinilen varlık ve yükümlülükler TL cinsinden ifade edilirken; bir iş günü öncesinde Londra’da öğleden önce yapılan altın fiyat sabitleme seansında oluşan altın ABD Doları/Ons fiyatı, ABD Doları /gram fiyatına çevrilmekte ve yine bir iş günü öncesinde TCMB’nin saat 15:30’da açıklayacağı gösterge niteliğindeki ABD Doları döviz satış kuru kullanılarak altının TL/gram fiyatı bulunmaktadır. Ancak elde edilen altınlar rafineride 995/1000 saflıkta fiziki altına çevrildiğinden, TL cinsinden değerinin 0,995 değeri ile çarpılması sonucu bulunan tutar üzerinden Altın Hesabına kaydedilmektedir. İhraç sırasında elde edilen toplam altın miktarının, 1 gramdan az olan kısmı ise TL cinsinden banka hesaplarına alınmaktadır. Dolayısıyla kayıtlar hem altının gramajı hem de değeri bakımından farklılaşmaktadır. TL cinsi bakımından normalde çok büyük olmaması gereken bu fark, altına dayalı tahvillerin de 995/1000 saflıktaki altının TL değeri üzerinden değerlenmesi nedeniyle oldukça büyüktür.”

Raporda bu nedenle yıl sonu kapanış kaydında, 995/1000 saflıktaki 2 milyon 476 bin gram altının değeri 390 milyon iken 1000/1000 saflıktaki 2 milyon 464 gram altının değerinin 390 milyon olması gerekirken 388 milyon olduğu kaydedildi. Ancak hesabın mali tablolarda 1 milyon 953 bin TL eksik yer aldığı bildirildi.

DEĞERLİ MADENLERİN DEĞERİ YANLIŞ HESAPLANDI

Denetimlerde altın, gümüş gibi menkul varlıkların mali tablolarda gerçek değeri ile gösterilmediği de tespit edildi. Raporda, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü içinde bulunan bir depoda tutulan bu varlıklardan 1985 yılından önce gönderilenlerin bir kısmının eritilip kullanıldığı, diğerlerinin ise depolandığı bildirildi.
Altın, gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler, antika niteliğindeki eşya, para, pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralar ile diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların muhasebe yetkilileri arasındaki devir işlemlerinin fiilen sayılmadan miktar olarak yapılması yanlış bulundu. Türlerine göre ayrılmaması nedeniyle Menkul Varlıklar Hesabındaki 13 milyon 554 TL olan kaydın gerçek değeri yansıtmadığının altı çizildi.

Denetçiler uzun yıllardır korunan bu varlıkların ekonomiye kazandırılması için yasal düzenleme yapılmasının faydalı olacağı da bildirildi.