Vatandaşa yasak, müteahhitlere koruma!

ERDOĞAN SÜZER - SÖZCÜ / Türkiye'de döviz ve dövize endeksli sözleşme yapmayı yasaklayan tebliğde dağ fare doğurdu. Vatandaşın ve şirketlerin birbiriyle yapacakları küçük işlere döviz yasağı getirilirken ülkeyi zarara uğratan köprü, otoyol, tünel, hastane ve havaalanı gibi mega projelerdeki döviz sözleşmelerine dokunulmadı. TL ile yapılması gerektiği halde geçmişte dövizle yapılmış ev ve işleri kiralamaları gibi küçük çaplı sözleşmeler ise TL'ye çevrilecek. Bu çevrim sırasında mutabakat sağlanamazsa 2 Ocak 2018 tarihli 3.77 dolar/TL kurunun üzerine aylık TÜFE eklenerek hesaplanacak. Yeni düzenlemeyle kamu kurumlarının dövizle kiraladığı binaların kira sözleşmeleri de TL'ye çevrilecek.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Karara İlişkin Tebliğ'de değişiklik yapılmasını içeren bölüm yayımlanarak yürürlüğe girdi. Mevcut tebliğin döviz cinsinden ve dövize endeksli sözleşmeleri düzenleyen 8'inci maddesini değiştiren düzenlemeyle, Türk Lirası ile yapılması zorunlu sözleşmeler ve istisna kapsamındaki sözleşmeler 25 başlık altında yeniden belirlendi. Buna göre Türkiye'de yerleşik kişiler, kendi aralarında akdedecekleri, menkul ve gayrimenkul satış, kiralama sözleşmeleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacak.

TAŞERON BİLE DÖVİZLE YAPACAK

Döviz kuru artışlarını frenlemek ve dövizdeki ani yükselişlerin ülke ekonomisinde yapacağı ağır tahribatı ve vereceği zararı en aza indirmek amacıyla yapılan düzenleme devlete iş yapan mega müteahhitler için adeta müjde oldu. Ülke içinde Türk parasının kullanılması gerektiği, bu nedenle dövizle alışveriş ya da sözleşme yapılmasına izin verilmeyeceği sık sık söylenmesine rağmen, geçmişte döviz üzerinden yaptırılan ve döviz garantileri yıllarca devam edecek olan köprü, otoyol, tünel, havaalanı, elektrik santralleri ve hastane gibi mega projeler döviz yasağı kapsamına alınmadı. Yeni düzenlemeye göre, mega projeleri yapan büyük müteahhitler, iş yaptırdıkları küçük taşeron şirketlerle de dövizle iş yaptırabilecekler. Aynı şekilde bankalar da mega müteahhitlerle kredi sözleşmelerini dövizle yapabilecekler.

YABANCI FUTBOLCULAR KURTULDU

Dövizle sözleşme yasağının gündeme gelmesiyle birlikte başta futbolcular olmak üzere Türkiye'de bulunan yabancı sporculara transfer ve yıllık para ödemelerinin dövizle yapılıp yapılmayacağı tartışma konusu olmuştu. Düzenlemeyle bu konudaki belirsizlik de kalktı. Buna göre, Türk vatandaşı olmayan ancak Türkiye'de uzun süre kaldığı için ‘yerleşik' sayılan sporcu ya da diğer yabancılarla döviz ve dövize endeksli sözleşme yapılabilecek.

İŞTE YENİ TEBLİĞ İLE DÖVİZİN YASAKLANDIĞI BAZI ALANLAR:
– Konut ve AVM'ler dahil işyeri gibi gayrimenkul satış ve kiralamaları.
– İş sözleşmeleri.
– Danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dahil hizmet sözleşmeleri.
– İş makineleri dahil taşıt satış ve kira sözleşmeleri.
– Kamu kurumlarıyla Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'nın gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri.