TL ile sözleşme yerli enerjide işlemedi!
Türkiye'de üretilen güneş ve rüzgar enerjisi için ödemeler dövizle gerçekleştirliyor.
Türkiye, petrol, doğalgaz ve kömürün yanı sıra rüzgâr ve güneş gibi yenilebilir enerji kaynaklarıyla elde edilen elektriğin ödemesini de dövizle yapıyor. Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu’na göre, TL’deki değer kaybına bağlı olarak elektriğe yılbaşından bu yana gelen yüzde 45 zamda sadece ithal kaynaklar değil Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) yönetmeliği çerçevesinde üretim şirketlerine yapılan ödemelerin de dolar bazında hesaplanması etkili oluyor.
2017’de YEKDEM ortalama fiyatı 274.7 TL/MWh olarak gerçekleşirken 2018 Ocak-Temmuz döneminde rakam 294.5 liraya yükseldi. Aynı dönemde ağırlıklı ortalama Piyasa Takas Fiyatı ise 168.1’den 185.6 liraya ulaştı. YEKDEM kapsamında kaynağına göre 7.3 sent/kWh ile 13.3 sent/kWh arasında değişen tutarlarda garantili alım teşviği veriliyor. Bu destekler Piyasa Takas Fiyatının birkaç katına ulaşabiliyor ve TL’deki değer kaybıyla makas iyice açılıyor.
İhaleler TL ile yapılmalı
Temmuz 2018 itibarıyla Türkiye’de lisanslı elektrik kurulu gücünün sadece yüzde 8.1’i rüzgâr ve güneşten oluşuyor. Bu oran doğalgaz için yüzde 31.51, ithal kömür için yüzde 10.86. Aynı döneminde yenilebilir enerji içindeki paylar ise şöyle oluştu: Biyokütle yüzde 3.53, güneş yüzde 0.10, hidrolik yüzde 38.59, jeotermal yüzde 9.14, rüzgâr yüzde 28.41, lisansız üretim yüzde 20.23.
İhalelerin dövizle yapılmasının asıl nedenini yabancı yatırımcı çekmek olduğunu belirten Prof. Kumbaroğlu, “Yabancı yatırımcının ülkemize gelmesi güzel ama yabancı yatırımcı çekmek için yerli enerji kaynağımızı dövize endekslemeyi doğru bulmuyorum. TL bazlı bir ihale daha az ilgi görebilir ama uzun vadede ülke ekonomisi için daha hayırlı olur” diye konuştu.
