22 milyonu aşkın kişi yardımlarla yaşıyor

Mustafa Çakır/ Cumhuriyet Türkiye’de 22 milyonu aşkın kişi yardımlarla ayakta. Geliri çok düşük olduğu için GSS primlerini ödeyemeyen, sağlık hizmetinden yararlanamayan 2016 yılında 6.6 milyon kişiye 7 milyar, 2017 yılında 6.7 milyon kişiye 7.7 milyar, 2018 eylül itibarıyla da 6.8 milyon kişiye 5.8 milyar lira GSS prim desteği verildi. 2012 yılından bu yana 42.8 milyar lira ödeme gerçekleştirildi. Milyonlarca kişiye de gıda yardımı yapıldı.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda dün Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesi görüşüldü. Bakanlık sunumunda “insani gelişmede çağ atladık” denildi ancak veriler milyonlarca kişinin sosyal yardımlarla ayakta durmaya çalıştığını ortaya koydu.

283 milyar yardım

Bütçeden bazı veriler şöyle:

- AKP’nin iktidarda olduğu 16 yılda yaklaşık 283 milyar lira sosyal yardım yapıldı. Bu yıl ise 43.4 milyar lira sosyal yardım gerçekleştirilecek.

-Yoksulluk riski altındaki ailelerin eğitim çağındaki çocuklarının okula gönderilmelerini teşvik amacıyla verilen “şartlı eğitim yardımından” yılda ortalama 2 milyon 200 bin çocuk yararlanıyor. Bu kapsamda 2003’ten bu yana 6.2 milyar lira ödeme yapıldı.

-Muhtaç asker ailelerine yardım programı kapsamında 2017’de 90 bin aileye 155 milyon lira, 2018 yılının ilk 9 ayında 85 bin aileye 121.8 milyon lira destek sağlandı.

-65 yaş üstü yaşlılık ve engellilik yardımları kapsamında geçen yıl 1.31 milyon kişiye 5.2 milyar lira, bu yıl 1.33 milyon kişiye 4.1 milyon lira yardım yapıldı.

-Yoksul yurttaşların ücretsiz sağlık hizmeti almasını sağlamak amacıyla 2012 yılından bu yana toplam 42 milyar 886 milyon lira ödeme yapıldı.

-2016’da 2.4 milyon kişiye 199.77 milyon lira, 2017’de 2.7 milyon kişiye 221 milyon lira, 2018 eylül itibarıyla 2.7 milyon kişiye 263 milyon lira gıda yardımı yapıldı.

-2016’da 21 bin 897 haneye 72.76 milyon lira, 2017’de 26 bin 952 haneye 89.4 milyon lira, bu yıl ise 16 bin 901 haneye 54.1 milyon lira barınma yardımı verildi.

-Geçen yıl “sosyal konut” projesi kapsamında 31 bin 841 konut teslim edildi. (Toplam kaynak miktarı 1.596 milyon lira.) Bu yıl 33 bin 274 konut teslim edildi. (Toplam kaynak 1.596 milyon lira.)

2 milyona kart

-Geçen yıl evde bakım yardımlarından yararlanan 499 bin 737 kişiye 5.72 milyar lira, bu yıl yararlanan 513 bin 276 kişiye de 4.92 milyar lira verildi.

-Sosyal Yardım Kartı projesi kapsamında 2 milyon kişiye banka kartı dağıtıldı.

-İlk evlilik yapacak gençler ile ilk kez konut sahibi olacak ailelere devlet desteği veriliyor. Eylül itibariyle “çeyiz” hesabında 22 bin 106 kişinin 66 milyon 838 bin 43 lirası, konut hesabında da 15 bin 85 kişinin 104 milyon 676 bin 723 lira mevduatı bulunuyor.

Fonun çok azı işçiye

-İşçilerin işsiz kaldıklarında maaş almaları için kurulan İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken para 125.4 milyar liraya ulaştı. Buna karşın bu paranın çok az bir bölümü işsiz kalan işçilere gitti. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yılın ekim ayına kadar 6 milyon 470 bin kişi işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. Bu kişilere 27.7 milyar lira ödenek verildi.

-Son 10 yılda 2 milyon 503 bin 619 çalışan ile 231 bin 170 işyerinin kayıt dışı olduğu belirlendi. Kayıt dışı istihdam oranı hâlâ yüzde 34 seviyelerinde.

AÇLIK SINIRI 4.5 KAT ARTTI

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM), Ekim 2018 dönemi için açlık ve yoksulluk sınırı verilerine göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenebilmesi için, günlük 63.5 TL, aylık 1.904 TL’lik harcama yapması gerekiyor. Dört kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 6 bin 585 TL’dir.

Geçen yılın aynı ayına göre ise yoksulluk sınırı 1206 TL, açlık sınırı 349 TL arttı. Aylık artış açlık sınırında 47, yoksulluk sınırında 161 TL oldu. Açlık sınırı 15 yılda 4.5 kat arttı. Açlık sınırındaki aylık 47 tl’lik artışın yaklaşık üçte biri süt ve süt ürünlerindeki fiyat artışlarından kaynaklandı. Yoksulluk sınırındaki artış asgari ücretteki artışın yaklaşık 6 katı olarak hesaplandı.