Çalışana vergi, sermayeye 126 milyarlık kıyak

Ozan Gündoğdu/ Birgün - Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın raporu Türkiye’de vergi sisteminin adaletsizliğini bir kez daha gözler önüne serdi. 6 milyon asgari ücretli 2017 yılında SGK primiyle beraber 30 milyar TL vergi kesintisine maruz kalırken, sermaye gelirlerine 2017 yılında 126 milyarlık muafiyet ve istisna uygulanmış. Rapora göre bu tutarın 2018 yılında 151 milyar olması bekleniyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi gelirlerinden vazgeçilen kısım olarak tanımlanan, muafiyet ve istisnalardan oluşan vergi harcamalarına ilişkin rapor yayınladı.

Rapora göre 2017 yılında gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, ÖTV, motorlu taşıtlar, Özel iletişim vergisi’nde (ÖİV) toplam 126,6 milyar TL’lik vergi gelirinden vazgeçildi. Bu tutarın yüzde 39’u gelir vergisinden oluştu. Rapora göre gelir vergisi içinde vazgeçilen en büyük tutarın asgari geçim indirimi olduğu belirtiliyor.

Türkiye’de gelir vergisinin önemli bir kısmını kaynağından kesilen vergiler oluşturuyor. Bu vergiler vergi harcamasına dahil olmadığına göre yüksek gelirli kesimlere yönelik de vergi harcaması yapıldığı ortaya çıkıyor.

2017 yılı itibariyle devlet milli gelirin yüzde 4’ü kadar vergi gelirinden çeşitli iktisadi ve sosyal amaçlar için vazgeçmiş görünüyor. Vergi harcamasının genel bütçe gelirleri içindeki payı ise 2017 yılı için yüzde 23,6 olarak gerçekleşirken 2018 yılı için tahmin neredeyse bütçe gelirlerinin dörtte birine ulaşacağı tahmin edildi.

Rapora göre 2017’de
► Gelir vergisi için 49 milyar

► KDV için 35 milyar

► Kurumlar vergisi için 19 milyar

► ÖTV için 17 milyar

► Diğer vergiler için 5 milyarlık vergi gelirinden vazgeçildi.

Öte yandan Türkiye’de gelir vergisi ödeyip de muafiyet ve istisnalardan faydalanamayan dahası gider gösteremeyen tek gelir grubu ise ücretlilerden oluşuyor. Ücretliler, vergilerini her ayın maaş günü maaşlarından yapılan kesinti ile öderken, sermaye geliri sahipleri 2017’de 49 milyar TL’lik vergi harcamasından faydalandı. 2018’de asgari ücretlinin brüt geliri ve gelirinden yapılan kesintiler ise şu şekilde.

► BRÜT ASGARİ ÜCRET ; 2029 TL

► SGK primi; 284 TL

► İşsizlik Sigortası fonu kesintisi, 20 TL

► Gelir Vergisi, 106 TL

► Damga vergisi, 16 TL

► NET ASGARİ ÜCRET: 1603 TL

► TOPLAM KESİNTİLER: 426 TL (aylık)

Türkiye’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre 15 milyon ücretli çalışan bulunuyor. Ücretlilerin faydalanamadığı, sermaye gelirlerine sağlanan vergi ayrıcalıkları ise her bir ücretlinin cebine yıllık 8400 TL aylık ise 700 TL ek maliyet yüklüyor.