'Cari işlem fazlası kadar kaynağı belirsiz para girişi var'

Cari açığın geçtiğimiz yılın 11 ayında 39,6 milyar dolar iken 2018 yılındaki durgunlaşma ve kriz koşullarında 26,1 milyar dolara gerilediğini belirten CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, “Cari işlem açığındaki daralma durgunluk ve kriz ortamının sonucu” dedi.

Erdoğdu TÜİK tarafından bugün açıklanan ödemeler dengesine ilişkin yaptığı değerlendirmede, Kasım ayı içinde 986 milyon dolar cari fazla verildiğini bunun da bir önceki aya göre cari fazlada yaklaşık üçte bir oranında azalma anlamına geldiğini ifade ederek şunları söyledi:

“Cari fazlanın neredeyse yarısı, 523 milyon dolarlık dış ticaret fazlasından kaynaklanıyor. Hizmetler sektörünün ise Kasım ayında 1,47 milyar dolar katkısı olmuş. Yabancıların Kasım ayında portföy ve hisse senedi ile DİBS alımlarından elde ettiği kar ve faiz gelirlerinin toplamı ise 1,2 milyar dolar. 2018 yılının 11 ayında bu kalemden yurt dışına 11 milyar dolar kar payı ve faiz ödenmiş. Yani dışarıya 11 ayda iki tane 3. Havalimanı kadar kaynak aktarmışız. Ekonominin kötü yönetilmesinin sonucu yabancıya yüksek faiz ödeyen, faiz batağına gömülmüş bir iktidar söz konusu. Türkiye ekonomisinin her dış ticaret verisi açıklandığında, büyük bir müsamere haline gelen dış ticaret rakamlarına baktığımızda kur şokunun ortaya çıktığı Mayıs ayından itibaren Türkiye ekonomisinin ihracat potansiyelini ancak 1,1 milyar dolar kadar arttırabildiğini görüyoruz. Ağustos ayında 11 aylık potansiyelinin en dip noktasını gördükten sonra izlenen artış ise Haziran öncesine yetişemiyor bile. İhracat pazarlarında işçi ücretleri dışında rekabetçi bir avantajı olmayan bir üretim yapısının ihracat rekoru böyle olur.”

KASIM AYINDA CARİ İŞLEM FAZLASI KADAR KAYIT DIŞI GİRİŞ VAR

Ekim’den Kasım ayına gelindiğinde ise toplam ihracatta artış değil, 200 milyon dolarlık azalma olduğuna dikkat çeken Erdoğdu, bu azalmanın, TL’nin son 3 ay içinde dolar karşısında yüzde 19 değer kazanmasına ek olarak gerçekleştiğini söyledi. Erdoğdu, diğer bir deyişle TL az da olsa değerlenir değerlenmez bunun ihracatı yavaşlatıcı etkisinin görüldüğünü ifade ederek şöyle devam etti:

“İhracat geçen yıla göre 9 milyar dolar artmış, yani her ay her yaklaşık 827 milyon dolarlık ek ihracat gerçekleşmiş. Yabancıların sermaye hareketleri Ekim ayına göre iki kat artarak 1,5 milyar dolar olmuş Ancak bu giriş önceki 2 ayda görülen 5,6 milyar dolarlık çıkışı telafi edici nitelikte olmamış. Mayıs ayından itibaren bakıldığında da yabancı sermaye hareketleri çıkış yönünde. Net 500 milyon dolarlık çıkış var. Yabancıların sıcak para hareketleri ise 2 ay istisna dışında Mart ayından beri çıkış yönünde. Mart ayından itibaren toplam sıcak para çıkışı 7,4 milyar dolar. Sadece Kasım ayında 1,4 milyar dolar sıcak para çıkışı olmuş. Kasım ayında neredeyse cari işlem fazlası kadar 994 milyon dolar kayıt dışı para girişi gerçekleşmiş. Kasım ayının şaşırtıcı bir yönü sıcak para çıkışı olmasına rağmen 4 milyar dolarlık rezerv biriktirilmiş olması. Bu şöyle yorumlanabilir: Yabancıların getirdiği 1,4 milyar dolar, yerleşiklerin getirdiği 893 milyon dolar, kayıt dışı giren 994 milyon dolar ve 986 milyon dolarlık cari fazlanın tamamı rezerv birikimine aktarılmış.”

Ekonomide beklenen veri açıklandı!

EKONOMİ KÜÇÜLÜRKEN BİLE CARİ AÇIK VERİYOR

Erdoğdu, 11 aylık performansa bakıldığında cari işlem açığında önemli bir daralma görüldüğünü bunun da durgunluk ve kriz ortamının sonucu olduğunu vurgulayarak açıklamasını şöyle tamamladı:

“Ancak AKP’nin taktığı bir nişan olarak, Türkiye ekonomisi, artık küçülürken veya durgunlaşırken bile cari açık veren bir yapıya sahip. 11 aylık yabancı sermaye girişinde önemli bir daralma, yüzde 67 oranında, var. Yerleşiklerin yurt dışına çıkardığı paranın toplam büyüklüğü 19 milyar dolara yaklaşmış. Yabancıların sıcak para hareketleri 11 ayda 3,2 milyar dolar çıkış yapmış, doğrudan yatırımları ise yerinde saymış. Yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımlarında yaklaşık 1 milyar dolar kadar artış var. Bu, yerleşiklerin hem servetlerini hem de finansal varlıklarını taşıma eğilimine işaret olabilir. Ülkeye toplam 19,5 milyar dolar kayıt dışı para girişi olmuş, rezervler 10,7 milyar dolar erimiş. 11 aylık cari açığın finansmanı rezervlerden ve kayıt dışı para girişinden karşılanmış.”