Kozlu madenleri alarm veriyor

1992’de meydana gelen grizu patlamasında 263 madencinin yaşamını yitirdiği Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü ocağında “en az ekiple en çabuk” üretim yapılmak istenmesinin iş güvenliğini tehdit ettiği bildirildi. Ocaktaki kazalar üretimle kıyaslandığında bir yılda yüzde 55 arttı

Soma’da 301 madencinin yaşamını yitirdiği iş cinayetine kadar Türkiye madencilik tarihinin en çok ölüm olan kazasının yaşandığı Zonguldak’ın Kozlu ilçesindeki taş kömürü ocağı yine alarm veriyor.

Birgün gazetesinden Nurcan Gökdemir'in aktardığı Sayıştay’ın Kozlu işletmesine ilişkin denetim raporunda, yangın, patlama, çökme uyarılarında bulunuldu. Kömür içi hazırlıklara yeteri kadar ekip ayrılamaması ve “en az ekiple en çabuk” şekilde üretime geçilmek istenmesi sonucunda yangın riskinin arttığı, üretime geçilmeden önce taban yollarının tamamı sürülmediği için jeolojik şartlar hakkında tam bilgi sahibi olunamadığı ve bu nedenle üretime başlandıktan sonra beklenmedik olumsuzluklarla karşılaşıldığı belirtildi.

KAZALARDA REKOR ARTIŞ

İşletmede 2017’de bir önceki yıla göre yüzde 11 artışla 697’si yeraltında olmak üzere 709 iş kazası meydana geldiği bildirildi. Bunun doğru değerlendirmenin yapılmasını engellediği görüşünden hareketle kazalar yevmiye ve üretimle karşılaştırıldı.

Kaza sayısı yevmiye esas alındığında ise yüzde 26, ham cevher üretimi esas alındığında da yüzde 55 arttı. Yeraltındaki kazaların kurum ortalamasının yevmiyeye göre 15,29, üretime göre ise 18,08 olduğu belirtilerek Kozlu’da yaşananların kurum ortalamasının çok üstünde kaldığı vurgulandı. Yeraltında meydana gelen 697 kazanın, 30’unun göçüklerden kaynaklandığı, göçüklerin ağır ve ciddi yaralanmalara neden olduğu, 604’ünün düşme, kayma, çarpma, yuvarlanma gibi “dikkatsizlik” ten, 56’sının malzeme taşıma ve kullanma nedeniyle meydana geldiği belirtildi.

YANMAZ MALZEME EKSİK

İşletmede, akülü lokomotif, metan sensörü, devre kesici, yol verici, tulumba, pervane, elektrik motoru gibi çok sayıda makine ve teçhizatta Soma’dan sonra getirilen ATEX sertifikalı olmadığı da bildirilen raporda, “Dış alım gerektiren çok sayıda makine teçhizatın kısa sürede bir kalemde yenilenmesinin mümkün olmadığı görülmektedir” denildi.

Raporda, kurum İş Güvenliği ve Eğitim Daire Başkanlığı’nın denetimlerinde, “tavan basıncı nedeniyle taban deformasyonu, pervanelerde laçkalık, acil durum kaçış istikametini gösteren yön tabelalarının olmadı, tavanda boşalmalar olduğu, kazı yerinde ateşleme ve tahkimata ilişkin sorunlar bulunduğunun” belirlendiği kaydedildi.

DERİNLİK ARTTI

2017 yılında Kozlu’da üretim derinliği -473 metre olduğunun da belirtildiği raporda, “Derinleşme, ani metan gazı püskürmesi gibi ciddi kaza risklerinin artması ile kaza olasılıklarına karşı geçmişten daha sıkı kontrol, denetim, izleme ve eğitim gerekliliğini de beraberinde getirmektedir” denildi.

Mekanize olunamaması nedeniyle kaza sayısı ve sıklığının yarı veya tam mekanize çalışan diğer madenlere göre göre çok yüksek olduğunun da altı çizildi.

TOZ KAYNAKLI PATLAMA UYARISI

Yeraltında kömür kazısı ve nakli sırasında oluşan kömür tozlarının havalandırma ile bütün ocağa yayıldığı bildirilen raporda bunun hem patlama riskini artırdığı hem de çalışanların sağlığını olumsuz etkilediği kaydedildi. Yeraltı ortalama toz konsantrasyonu değerinin yıl boyunca yapılan 181 ölçümde kurum ortalaması olan 1,56 mg/m³’ün üzerinde gerçekleştiğinin vurgulandığı denetim raporunda, bu rakamın bazı günler 7,55 mg/m³ olduğu da bildirildi.

2017 yılında Kozlu Müessesesinde 39 işçinin pnömokonyozlu hasta olduğu, 71 işçinin de tam teşhis konmamakla birlikte şüpheli durumda bulunduğu ifade edildi.