Beyaz ette alarm! Yüzde 25 üretim yapamıyor
Beyaz et üreticilerinin yüzde 25’i üretim yapamaz duruma geldi. Türkiye’de 18 entegre tesiste üretim yaptıran dev firmalar bir bir konkordato ilan etmeye başladı.
Maliyetlerin yüzde 52 ila yüzde 100 arasında zamlandığı kanatlı sektöründe kriz büyüyor.
Köytür ve Keskinoğlu’ndan sonra 40 yıllık Garip Tavukçuluk da konkordato talep etti. Bu nedenle Adana ve Mersin’de 250-300 bin civciv telef oldu. Lades Piliç markasıyla bilinen Garip Tavukçuluk 2.5-3 milyon üreticiye üretim yaptırıyordu.
Türkiye Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Merkez Birliği (TÜKEBİR) Genel Başkanı Abdullah Koç “Durum çok vahim. 2.5 milyon adet civciv de ölümle karşı karşıya” dedi.
YÜZDE 25 ÜRETİM YAPAMIYOR
Türkiye genelindeki beyaz et üreticilerinin yüzde 25’inin üretim yapamaz durumda olduğunu aktaran Koç, “3 bin-3 bin 500 firma üretim yapamaz durumda” diye konuştu. Artan konkordatolarla alacaklarının iyice biriktiğini söyleyen Marmara Bölgesi’ndeki bir üretici de “Sektörde batan batana... Her geçen gün çıkmaza giriyoruz” dedi.
ÇÖZÜM ŞART
Cumhuriyet gazetesinden Gamze Bal'ın TÜKEBİR’den aldığı bilgilere göre 2018 Kasım’da Sakarya-Kocaeli Bölgesi’ndeki 1465 üretici firmanın 470’i; Ege Bölgesi’ndeki 3 bin firmanın da 400’ü artan maliyetlere dayanamayıp üretimini sonlandırmıştı. Son iki aydır sorunların daha da arttığını kaydeden Koç, “İşin buralara geleceğini söylemiştik. Karadeniz ve Ege bölgelerinden sonra şimdi de Malatya ve Elazığ’da aynı sorunlar yaşanıyor. Bu aşamalara gelinmeden çözülmeliydi. Günü kurtaran hamlelere değil, uzun vadeli programlara ihtiyacımız var” dedi.
YENİ ZAM KAPIDA
Beyaz et tüketiminin en çok nisan-ekim ayları arasında arttığına dikkat çeken TÜKEBİR Genel Başkan Yardımcısı Mazlum Öztürk, “Nisan ayından sonra beyaz ete spekülatif zamlar gelebilir” dedi. 2017 Aralık’ta 8.27 TL olan tavuk etinin fiyat, 2018 Aralık’ta 10.9 TL’ye çıkmıştı. Marmara ve Ege bölgelerindeki bazı tavuk yetiştiricilerinin 1 Şubat’tan itibaren kümeslerine civciv koymama kararı almasının tavuk üretimini düşürmesi halinde beyaz et fiyatlarında yeni bir zam yaşanması bekleniyor.
Şenpiliç, Erpiliç ve Keskinoğlu gibi sermaye grupları, 14 bin üreticiyi kapsayan 18 entegre tesiste üretim yaptırıyor. Üreticiler, elektrik, kömür, işçilik giderlerini kendileri karşılıyor. Sermaye sahipleri ise entegre tesislere sadece yem ve civciv veriyor. Adana ve Mersin’de yem verilmediği için civcivler telef oldu. Keskinoğlu ile çalışan üreticilerin son dönemde tahsilat yapamadıklarını anlatan bir üretici, “Firma konkordato talep etmişse kendisini korumaya alıyor ancak üreticinin alacağı biriktiği için zora giriyor”
dedi.
