'Kriz, sanayi odaklı derinleşiyor'

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), her ay hazırladığı sanayinin sorunları bülteninin 47’ncisini, “Kriz ve sanayi” konusuna ayırdı.

Her geçen gün derinleşen krizin sanayi odaklı olmaya başladığına dikkati çeken MMO, inşaata girdi veren sektörlerle iç talebi hızla daralan dayanıklı tüketim malı üreten sektörlerin krizden en olumsuz etkilenen alt dallar olduğuna dikkat çekti.

Birgün'ün haberine göre; sanayide işçi çıkarmalarının hızlandığına ve işsizliğin hızla tırmanacağına dikkat çekilen araştırmada, yatırımlardaki sert düşüşe ilişkin de uyarı yapıldı. MMO analizinde, 2019 için ekonomide düzelme belirtilerinin çok zayıf olduğu vurgulandı.

KİŞİ BAŞINA GELİR ÇİN’DEKİ DÜZEYE İNDİ

İktisatçı-yazar Mustafa Sönmez’in katkısıyla hazırlanan raporda, öne çıkan tespitlerden bazıları özetle şunlar oldu:

Türkiye ekonomisi 2018’in son çeyreğinde yüzde 3 küçülürken 2018’in tamamında ancak yüzde 2,6 büyüyebildi. Bu dönemde GSYH, TÜİK’in dolarla ifadesine göre, 784 milyar dolara kadar gerilemiş görünüyor. Bu, dolar bazında 2017’ye göre yüzde 8 dolayında daralmadır. GSYH, 2018 nüfusu kabul edilen 82 milyon kişiye bölündüğünde de kişi başına gelirin 9 bin 632 dolara gerilediği ve 2017’deki 10 bin 602 dolardan yaklaşık kişi başına bin dolar azaldığı sonucuna ulaşılıyor. Böylece, Türkiye’nin kişi başına geliri 1,4 milyar nüfusu olan Çin’in kişi başına geliri düzeyine indi.

Sanayinin GSYH içindeki payının yüzde 23,6 ile ilk sırada olduğu, imalat sanayinin payının yüzde 20’yi bulduğunun hatırlanması halinde, krizin sanayi odaklı olarak derinleştiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

GSYH’deki büyüklüğü yüzde 20 olan imalat sanayiinde son çeyrekteki daralma yüzde 7,4 ile daha belirgin ve merkezde durmaktadır.

SANAYİİ 12 AYDIR İNİŞTE

Sanayinin 4 çeyrek ya da 12 aydır iniş halinde olması, krizin odağının sanayi olduğunu teyit ediyor. Sanayide birikimli kayıp yüzde 7’yi buluyor. Birikimli kayıp GSYH’de ise yüzde 3,1 olarak izleniyor.

Sanayi üretim endeksi verilerine mevsimsellikten arındırılmış olarak bakıldığında resesyonun hissedildiği Temmuz 2018’den en son verinin yayımlandığı Ocak 2019’a kadar 7 ayda en çok daralmanın ağaç işleme sanayinde yüzde 24’e yakın yaşandığı gözlemleniyor.

İnşaata girdi sağlayan alt sektörlerden sonra, beyaz eşya, elektronik ev eşyalarını üreten sektör ile otomotiv ürünlerini izleyen sektörlerde analize konu 7 ayda yüzde 10’a yaklaşan daralmalar olduğu gözleniyor.

RAPORUN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN