Merkez Bankası'dan enflasyon raporu

Merkez Bankası'nın raporunda, lirasda Mayıs ayındaki değer kaybına karşın, eşel mobil sisteminin akaryakıt fiyatlarında daha yüksek artışın önüne geçtiğine işaret edilerek, enerji fiyatlarında "sınırlı bir artış" olmasına karşılık, bu segmentte yıllık enflasyonun baz etkisiyle düştüğü belirtildi.

Merkez Bankası'nın Mayıs Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda, Mayıs ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0.95 arttığı ve yıllık enflasyonun 0.79 puan azalarak yüzde 18.71 olduğu anımsatıldı ve "İşlenmiş gıda fiyatlarındaki yüksek artışa karşın, gıda yıllık enflasyonu. taze meyve ve sebze fiyatları öncülüğünde geriledi. Enerji fiyatlarında sınırlı bir artış gözlenirken yıllık enflasyon baz etkisiyle düştü. Hizmet enflasyonu bu dönemde yatay seyrederken, çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu. temel mal grubuna bağlı olarak ılımlı seyretti. B endeksinde işlenmiş gıda kaynaklı olarak daha belirgin olmak üzere. çekirdek göstergelerin ana eğilimi bir miktar yükseldi" denildi.

Merkez Bankası'nın - Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri- raporunda şu saptamalara yer verildi:

- Mayıs ayında tüketici fiyatları yüzde 0.95 oranında arttı ve yıllık enflasyon 0.79 puan azalarak yüzde 18.71 oldu. Bu dönemde B endeksinin yıllık değişim oranı 0.12 puan artarak yüzde 16.90 olurken C endeksinin yıllık değişim oranı 0.43 puan azalarak yüzde 15.87 olarak gerçekleşti.

- Alt grupların yıllık enflasyona katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, enerji ve temel mal gruplarının katkılarında sırasıyla 0.80, 0.22 ve 0.21 puan düşüş gözlenirken, alkol-tütün grubunun katkısı 0.44 puan arttı.

- Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimin hem hizmet hem de temel mal grubuna bağlı olarak bir miktar yükseldiği görüldü.

- Mayıs ayında hizmet fiyatları yüzde 1.17 yükseldi. grup yıllık enflasyonu ise yüzde 15.15 ile yatay seyretti. Bu dönemde yıllık enflasyon haberleşme ve ulaştırma hizmetlerinde gerilerken, diğer alt kalemlerde sınırlı oranlarda artış gösterdi.

- Lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri enflasyonunun artış eğilimi gıda fiyatlarındaki görünümün de etkisiyle devam ederken. konaklama hizmetleri yıllık enflasyonunda düştü. Diğer hizmetler grubu enflasyonundaki yükselişte ise paket tur fiyatları öne çıktı.

- Enerji fiyatları Mayıs ayında yüzde 0.25 arttı. Bu dönemde tüpgaz, akaryakıt ve doğalgaz fiyatlarındaki artışa karşın (sırasıyla yüzde 1.36. 0.82 ve 0.48) su fiyatlarında gözlenen düşüş (yüzde 1.52) enerji grubundaki aylık fiyat artışını sınırladı.

- Türk lirasında Mayıs ayındaki değer kaybına karşın, eşel mobil sistemi akaryakıt fiyatlarında daha yüksek bir artışın önüne geçti. Bu gelişmelerle birlikte enerji grubu yıllık enflasyonu 1.67 puanlık düşüşle 12.75 seviyesine geriledi.

- Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu Mayıs ayında 3.42 puan azalarak yüzde 28.44 oldu. Bu gelişmede taze meyve ve sebze fiyatlarına bağlı olarak yüzde 35.33’e gerileyen işlenmemiş gıda enflasyonu belirleyici olurken, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu yükseldi.

- Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon yeni ürün arzı ile birlikte yüzde 47.62’ye geriledi. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise patates ve yumurta fiyatlarında gerileme görülse de, beyaz et (yüzde 13.04). kırmızı et (yüzde 3.95) ve süt (yüzde 5.97) fiyatlarında yüksek artışlar oldu.

- Bu dönemde, döviz kuru gelişmeleri ile et ve süt gibi girdi niteliğinde olan ürün fiyatlarının yansımalarının izlendiği işlenmiş gıda fiyatları, yüzde 2.75 ile yüksek bir oranda artmış; grup yıllık enflasyonu 2.83 puan yükselişle yüzde 21.99 oldu.

- Bu grupta, ekmek ve tahıllar, süt ürünleri ve katısıvı yağlarda daha belirgin olmak üzere alt kalemler geneline yayılan artış eğilimi izlenmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon Nisan ayından sonra bu dönemde de yükseldi.

Yurt içi üretici fiyatları

Merkez Bankası'nın raporunda, yurt içi üretici fiyatlarının Mayıs ayında yüzde 2.67 yükselmesine karşın, yıllık enflasyonun 1.41 puan düşüşle yüzde 28.71’e gerilediği anımsatıldı ve "Aylık artışın yüksek gerçekleşmesinde, Türk lirasındaki değer kaybı ile petrol fiyatlarındaki yükseliş belirleyici oldu" denildi.

Merkez Bankası'na göre, bu dönemde, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi yükselmeye devam etti:

- Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, dayanıklı tüketim malları dışında kalan gruplarda fiyatlar yükseldi. Ara malı grubundaki aylık artışta demir-çelik, tekstil, plastik ve temel kimyasal ürünleri, sermaye mallarındaki artışta ise metal yapı ürünleri, motorlu kara taşıtları ile parçaaksesuarları ve diğer makineler öne çıktı. Enerji grubundaki artışı petrol ürünleri ve gaz imalatındaki fiyat artışları sürüklemiştir. Dayanıklı tüketim malları fiyatları mobilya ürünleri öncülüğünde geriledi.

- Dayanıksız tüketim mallarında ise tüketici fiyatlarına da yansıyan, et ve süt ürünleri fiyatlarındaki artış belirleyici oldu. Sonuç olarak, bu dönemde tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları güçlenerek devam etti.