Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak

Vergi ve prim borçlarının yapılandırılmasına ilişkin olarak son 20 yılda 10 kanun çıkartılırken, 11’inci kanun da bu hafta TBMM’de görüşülmeye başlanacak. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, adı her ne kadar “Yapılandırma Kanunu” olsa da gecikme cezası / gecikme zammı yerine getirilen enflasyon farkı dolayısıyla adeta af niteliği taşıyor. 2009 yılında bin lira anapara borcu bulunan kişinin 2 bin 461.50 TL tutan gecikme cezası silinecek. Bunun yerine bin 38.50 TL enflasyon farkı uygulanacak. Peşin ödeyenlerden ise enflasyon farkının sadece 103,85 TL’lik kısmı alınacak, geri kalanı silinecek.

1 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 2

Türkiye’de cumhuriyetin kuruluşundan bu yana vergi ve prim borçları ile ilgili 54 kanun çıkartıldı. Geçmiş yıllarda çıkartılan kanunlarda borçlar silindiği için af kanunu olarak nitelendirildi. Son yıllarda çıkartılan kanunlarda ise bunun bir af değil “yapılandırma” olduğu iddia edildi. Gerekçe olarak da vergi veya prim borcunun anaparasının silinmemesi ve enflasyon farkının tahsil edilmesi gösterildi.

2 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 3

Son 20 yıllık dönemde 10 kanun çıkartıldı. 2017 yılına kadar çıkartılan kanunlarda gecikme cezası veya gecikme zammının yerine doğrudan enflasyon farkı uygulandı. Ancak, 2016 yılı kasım ayından itibaren enflasyon yükseldiği için yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ – ÜFE) yerine, söz konusu aydan itibaren enflasyon yüzde 0.35 kabul edilerek enflasyon farkı hesaplandı. Borcu peşin ödeyenlerden ise hesaplanan enflasyon farkının yüzde 10’u tahsil edilirken, yüzde 90’ı silinmeye başlandı.

3 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 4

TBMM’de bu hafta görüşmelerine başlanacak yapılandırma kanunu teklifinde da Kasım 2016 tarihinden itibaren Yİ-ÜFE’deki aylık değişim yüzde 0.75 olarak kabul edildi.

4 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 5

5 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 6

6 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 7

SON 12 YILDA Yİ-ÜFE YÜZDE 674.6 ORANINDA ARTTI

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) 31 Ekim 2016 tarihinde “260,94” iken, 31 Aralık 2022 tarihinde “2021,19” oldu. Söz konusu dönemde Yİ-ÜFE’deki artış yüzde 674.60 olarak gerçekleşti. Aylık enflasyon yerine 0.75 oranının uygulanmasıyla 2016 Kasım ayından bu yana enflasyon farkı yüzde 73.84 olarak uygulanacak.

7 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 8

Vergi ve prim borçlarının yapılandırılmasında gecikme faizi ve gecikme zammı gibi amme alacakları yerine enflasyon farkı dikkate alınacak. Taksitle ödeme yapanlar anapara ve enflasyon farkını 48 aya kadar eşit taksitle ödeyebilecekler. Taksitle ödemelerde, vadeye göre katsayı uygulanacak.

8 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 9

Borcu peşin ödeyenlerden ise anapara ile hesaplanan enflasyon farkının sadece yüzde 10’u alınacak, enflasyon farkının yüzde 90’lık kısmı silinecek.

9 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 10

3.461,50 TL BORÇ 1.103,85 TL’YE DÜŞECEK

Bu uygulamanın nasıl bir tür af anlamına geldiğini örnekle anlatalım. 2009 yılı kasım ayında 1000 TL vergi veya prim borcu olan bir kişinin normalde bu borçtan kurtulabilmesi için 1000 TL anaparanın yanı sıra 2.461,50 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 3.461,50 TL ödemesi gerekiyor.

10 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 11

Söz konusu borç için yapılandırma başvurusu yapıldığında 1.038,50 TL enflasyon farkı hesaplanacak. Borcu ilk taksit ödeme süresinde peşin ödeyenlerden ise enflasyon farkının sadece 103,85 TL’si alınacak, 934,65 TL’lik kısmı silinecek. Böylece, devlete gecikme zammıyla birlikte 3.461,50 TL borcu bulunan vatandaş 1000 TL anapara, 103,85 TL enflasyon farkı olmak üzere 1.103,85 TL ödeyerek tüm borçtan kurtulacak.

11 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 12

12 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 13

TAKSİTLE ÖDEYENE YILLIK YÜZDE 9 VADE FARKI

Hesaplanan enflasyon farkı ve anapara tutarı 48 aya kadar eşit taksitle ödenebilecek. Taksitle ödemede vade farkı şöyle olacak:

13 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 14

12 taksitle ödemede yüzde 9

18 taksitle ödemede yüzde 13,50

24 taksitle ödemede yüzde 18

36 taksitle ödemede yüzde 27

48 taksitle ödemede yüzde 36

14 15

Af gibi yapılandırma: Gecikme zammı yerine enflasyon farkı alınacak - Resim: 15

Örneğimizden devam edersek 1000 TL anapara borcu için 1.038,50 TL enflasyon farkı hesaplanan vatandaş diyelim 48 taksitle ödemeyi seçti. Bu vatandaşın 2.038,50 TL olan borcu yüzde 36 vade farkıyla 2.772,36 TL olacak. Bu borcu ayda 58 TL’lik taksitle ödeyebilecek.

15 15