AKP'li milletvekilleri hazırlamıştı: Kripto düzenlemesi TBMM'de

TBMM'ye sunulan ve AKP milletvekillerinin hazırladığı kanun teklifi ile kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler getirilmesi öngörülüyor. Teklif, Sermaye Piyasası Kanunu'nda değişiklik yaparak kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini, denetimini ve yaptırımları düzenliyor.

AKP'li milletvekilleri hazırlamıştı: Kripto düzenlemesi TBMM'de

AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan ve TBMM'ye sunulan kanun teklifi, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklarla ilgili kapsamlı bir düzenleme öneriyor. Teklif yasalaştığı takdirde, kripto varlık piyasası Türkiye Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) tarafından denetlenecek ve kripto varlık hizmet sağlayıcıları bir dizi yükümlülüğe tabi olacak.

Teklifte yer alan bazı önemli düzenlemeler şunlar:

HİZMET SAĞLAYACILARA TÜRKİYE SERMAYE PİYASALARI BİRLİĞİNE ÜYE OLMA ZORUNLULUĞU

Kitle fonlama platformlarının ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine üye olmaları zorunlu olacak. Bu sayede bir meslek kuruluşu bünyesinde temsil edilmeleri ve sektörle tek bir ortak nokta üzerinden iletişim kurulabilmesi sağlanacak. Ayrıca sektörlerin kendi öz disiplinini sağlamasında Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinin öz düzenleyici fonksiyonundan yararlanılması da amaçlanıyor.

Teklifle izinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütüldüğünün tespit edilmesi halinde uygulanacak tedbirler hüküm altına alınıyor. Buna göre, gelişen teknolojiyle birlikte internet ortamında işlenen suça konu yayınların içerik veya yer sağlayıcısının belirlenmesinde yaşanan sorunlar nedeniyle içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek suçlarda yurt içi-yurt dışı ayrımının kaldırılmış olmasına uygun olarak izinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütülmesinde de yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor. Uygulanacak tedbirlere, içeriğin çıkarılması tedbiri de ekleniyor.

İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütüldüğü tespit edildiğinde, internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilecek ve uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek.

KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYACILARIN FAALİYETLERİNDE UYGULANACAK TEDBİRLER

Teklifte, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler de düzenleniyor.

Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye'de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılacak. Yurt dışında yerleşik platformlarca Türkiye'de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye'de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecek. Faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilecek.

Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği veya kısa sürede yerine getiremeyeceği ya da bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu ya da mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti halinde 3 ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya yetkili olacak. Kurul ayrıca bunların faaliyet yetkilerini kaldırma, sorumluluğu tespit edilen yönetici ve çalışanların imza yetkilerini sınırlama veya kaldırma yetkisine sahip olacak.

Kurul, belirlediği esaslara ya da yasaklara aykırı olarak internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi, Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi ile izin alınmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin internet aracılığıyla yapıldığının Kurulca tespit edilmesi hallerinde internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verebilecek ve uygulanmak üzere kararı Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderecek.

Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti halinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilecek, kanuna aykırı belgeleriyle ilan ve reklamları toplatılabilecek. Söz konusu işlemler mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafından yerine getirilecek.

DENETİM VE YAPTIRIMLAR

Teklifle kripto varlık hizmet sağlayıcıların denetimi ve uygulanacak yaptırımlar hüküm altına alınıyor.

Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının denetimi için Kurul personeli ile birlikte denetim faaliyeti icra etmek ya da kendi düzenlemelerinin imkan verdiği şekilde denetim faaliyeti yürütenlere teknik destek verecek şekilde meslek personeli olma şartı aranmaksızın nezaret etmek üzere, Kurulun talebi üzerine bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurumlarından bu kurum ve kuruluşların onayıyla personel görevlendirilebilecek.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi sistemleri bağımsız denetimi, Kurulca ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacak. Bilgi sistemleri denetimine ilişkin ilave usul ve esaslar TÜBİTAK ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Kurulca belirlenecek. Kurul personeli ve görevlendirilen diğer personel, Kurulca belirlenecek program çerçevesinde yetkili kuruluşlarca yapılacak bilgi sistemleri denetimlerinin her aşamasına, denetçi bağımsızlığı ilkesini zedelemeksizin izleyici sıfatıyla eşlik edebilecek. Bu şekilde denetime katılanlar bağımsız denetim kuruluşlarının ulaştığı denetim sonuçlarıyla ilgili bir sorumluluk taşımayacak ve yetkili kuruluşun bilgi birikimini şahsına veya bir başka yetkili kuruluşa çıkar sağlamak için kullanamayacak.

Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumlu olacak.

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili hükmü kapsamında sorumlu olacak. Kayıpların kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması halinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre kayıplardan kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olacak ve şahsi sorumlulukla ilgili olarak düzenlemenin ilgili hükmü uygulanacak. Hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem/transfer yapılamaması halleri ve benzeri hallerde ortaya çıkan zararlar bu kapsamda değerlendirilemeyecek.

Düzenlemelere aykırı fiillerde bulunanlara idari para cezası uygulanacak. Buna göre, "bilgi, belge vermeme, denetimin engellenmesi suçu", "yasal defterlerde, muhasebe kayıtlarında, finansal raporlarda usulsüzlük suçu", "denetimde talep edilen bilgiler hakkında sır saklama yükümlülüklerine uyulmaması suçu" kripto varlık hizmet sağlayıcılar bakımından da öngörülüyor. Düzenlemeye ve ilgili düzenlemelere aykırı şekilde satış ya da dağıtımının yapılması halinde de ilgili hükümler kapsamındaki yaptırımlar uygulanacak.

Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek.

Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara adli makamlarca el konulması halinde, el konulan varlıkların Kurulca yetkilendirilmiş saklama hizmeti sağlayan kuruluşlar nezdinde oluşturulan cüzdanlarda muhafazası için gerekli tüm işlemler adli makamlarca tesis edilecek.

Kanunun "piyasa bozucu eylemler", "bilgi suistimali" ve "piyasa dolandırıcılığı" başlıklı hükümleri kapsamında gerçekleştirilen inceleme ve denetimler kapsamında Kurulca internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verilebilecek ve karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek.

Kaynak: AA