Alacaklıları Havalara Uçuracak Gelişme: Yargıtay Son Noktayı Koydu!

Anayasa Mahkemesi’nin ilgili iptal kararını dikkate alan Yargıtay, sıra cetveline itiraz durumunda oluşan nema gelirinin hak sahiplerine ödenmesi gerektiğine hükmetti.

NEMA GELİRLERİ HAK SAHİPLERİNE AİT OLACAK

İçtihat Bülteni Uygulaması’ndan edinilen bilgilere göre, bir alacaklı vekili, icra dosyasına yatırılan paranın paylaştırılmasına ilişkin düzenlenen sıra cetvelinin kesinleşmesinin ardından, müvekkiline düşen payın nema geliriyle birlikte ödenmesi talebinin müdürlük işlemi tarafından kısmen reddedildiğini ileri sürerek sıra cetveline konu paradan elde edilen nemanın Hazine’ye ödenmesine dair müdürlük işleminin iptalini talep etti.

İLK DERECE VE BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ TALEPLERİ REDDETTİ

İlk Derece Mahkemesi, müdürlük işlemiyle elde edilen faiz gelirlerinin alacaklıya ödenmesi için yasal bir dayanak bulunmadığını belirterek, şikayeti reddetti. Bu karar, istinaf yoluyla Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşındı. Bölge Adliye Mahkemesi de Harçlar Kanunu’nun 36/1. maddesi çerçevesinde İlk Derece Mahkemesi kararını yerinde bularak, başvurunun esastan reddine hükmetti.

YARGITAY'DAN EMSAL KARAR

Kararın temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, sıra cetveline itiraz durumunda oluşan nema gelirlerinin hak sahiplerine ödenmesi gerektiğine karar verdi. Yargıtay, Anayasa Mahkemesi’nin bu konuyla ilgili iptal kararını göz önünde bulundurarak, nema gelirlerinin Hazine’ye değil, alacaklı hak sahiplerine ödenmesi gerektiğini vurguladı.

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra görüş değişikliği giderek içtihatında şu ifadelere yer verdi:

“492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci fıkrası, “mahkemeler hakimler; Cumhuriyet Savcıları ve icra iflas daireleri tarafından adlî ve idari işlemlerle takip işlemlerinden dolayı herhangi bir sebeple alınmış olan paraların bankaya yatırılması halinde bu paralara ait faiz, ikramiye ve sair menfaatleri Devlete aittir.”, ikinci fıkrası ise, “Şüyuun giderilmesi neticesinde hasıl olan para ve tereke paraları ile kısıtlı veya gaip adına bankaya yatırılan paralar yukarıdaki fıkra hükmünden müstesnadır.” hükmünü amir iken, söz konusu iki düzenleme de, Anayasa Mahkemesinin 04.5.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 05.4.2023 tarih ve 2023/48 E. - 2023/72 K. sayılı kararı ile, anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir. Daire içtihatları, İİK’nın 140 vd. maddelerinde sıra cetveline itiraz edilmesi halinde icra müdürlüğünce alacaklılara ödenmeyen paranın nemalandırılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı ancak yine de sıra cetveline itiraz edilmesi nedeniyle alacaklıya ödenmeyen paranın icra müdürünce banka hesabına yatırılması sonucu elde edilen faiz geliri varsa, alacaklıya ödenmesinin yasal dayanağı olmayıp, nemalandırma sonucu elde edilen paranın Hazineye ait olduğu yönünde iken, kararın dayanağı olan Harçlar Kanunu’nun 36. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarının Anayasaya aykırı olduğundan bahisle iptali nedeniyle, oluşan bir nema geliri varsa bunun hak sahiplerine ödeneceği yönünde görüş değişikliğine gidilmiştir. Buna göre, her ne kadar İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemelerinin karar tarihlerinde söz konusu kanun hükmü iptal edilmemiş olup yürürlükte olduğundan, kararlar Dairenin eski içtihatları gereğince yerinde ise de; şikayete konu müdürlük kararının dayanağı olan kanuni düzenlemenin, temyiz incelemesi aşamasında, 04.5.2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 05.4.2023 tarih ve 2023/48 E. - 2023/72 K. sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmesi nedeniyle, verilen iptal kararının henüz kesinleşmemiş eldeki şikayette uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Hal böyle olunca; İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile şikayete konu müdürlük kararındaki nema tutarının Hazineye irat kaydına dair kısmının iptaline karar verilmesi gerektiğinden, Bölge Adliye Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.”