Asgari Ücrete Zamda 1.360 Liralık Fark! Tüm Senaryolar Tek Tek Hesaplandı: Uzman İsim Anlattı, Refah Payı ile Geliyor…

Asgari ücret belirlenirken masadaki en önemli verilerin başında enflasyon rakamları geliyor. Bunun yanında büyüme verileri, işçi kesimini temsil eden TÜRK-İŞ’in açlık ve yoksulluk sınırı verileri, işverenleri temsil eden TİSK’in talepleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çalışmaları Asgari Ücret Tespit Komisyonu Toplantısı’nda masada yer alıyor.

MERKEZ BANKASI’NDAN ENFLASYON TAHMİNİ

Ekim ayı enflasyonunun açıklanması ile 10 aylık enflasyon yüzde 39,77 oldu. Bu rakam Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yıl sonu enflasyon tahminlerinin üzerinde çıkınca TCMB hedef yükseltti.

Hatırlanacağı üzere Merkez Bankası yılın ilk enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 36, 2025 yılı için yüzde 14 ve 2026 için yüzde 9 olarak açıklamıştı. İkinci raporda yıl sonu enflasyon tahmini 2024 yılı için yüzde 38 olarak güncellenirken 2025 ve 2026 yılları için sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 9 olarak korunmaya devam etti. Yılın üçüncü raporunda ise yıl sonu enflasyon tahmini ikinci raporda öngörülen seviyelerde sabit kaldı. Ancak geçtiğimiz hafta açıklanan son enflasyon raporunda ise bu tahminler piyasanın öngördüğü daha gerçekçi bir seviyeye yükseltildi. Yıl sonu enflasyon tahminleri 2024, 2025 ve 2026 yılları için sırasıyla yüzde 44, yüzde 21 ve yüzde 12 olarak güncellendi.

ASGARİ ÜCRET 2025’TE NE OLACAK?

Asgari ücret 2024 yılında yüzde 49,11’lik zam sonrası net 17.002 liraya yükselmişti. Böylece 2025 asgari ücret için hesaplar da tamamen değişti. Merkez Bankası’nın yıl başında yüzde 36 oranında açıkladığı tahminin gerçekleşmesi durumunda yeni asgari ücret net 23.122 TL olacaktı. Ancak Yüzde 44 olan yeni öngörüde bu rakamın 24.482 TL olması bekleniyor. Böylece iki öngörü arasındaki fark 1.360 lira oldu.

Ancak bir diğer senaryoda ise 25 bin TL olan psikolojik seviye. Bu rakamın belirlenmesi durumunda 2025 asgari ücret zammı yüzde 47’ye yükselecek.

BRÜT-NET ASGARİ ÜCRET HESABI

Yüzde 47’lik artış ile 2025 asgari ücret zammı beklentisinde brüt asgari ücretin 29.411,77 TL olacağı öngörülüyor. Çalışanın maaşından yapılacak kesintiler arasında SGK primi, yüzde 14’lük oranla 4.117,65 TL ve işsizlik sigortası primi, yüzde 1’lik oranla 294,13 TL olarak hesaplanıyor. Bu kesintilerin toplamı ise 4.411,77 TL’yi buluyor. Bu durumda, net asgari ücretin 25.000 TL olacağı tahmin ediliyor.

YENİ ASGARİ ÜCRETİN İŞVERENE MALİYETİ NE OLACAK?

İşverenin maliyetine baktığımızda, brüt asgari ücretin 29.411,77 TL üzerinden hesaplandığı görülüyor. İşverenin ödediği SGK primi yüzde 15,5 oranında 4.558,83 TL ve işveren işsizlik sigortası primi yüzde 2 oranında 588,24 TL olarak hesaplanıyor. Bu kesintiler ve ek yükümlülüklerle birlikte, işverene toplam maliyetin aylık 34.558,84 TL olması bekleniyor.

BEKLENEN ENFLASYON İLE ASGARİ ÜCRETE ZAMDA REFAH PAYI DETAYI

Ekonomist Doç. Dr. Filiz Eryılmaz uluslararası kuruluşların yüzde 30’luk asgari ücrete zam tavsiyesine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, “Minimun yüzde 25 olacak şekilde kapı açılacak. Yüzde 30’u geçilmeyecek şekilde pazarlık yapılacak gibi geliyor. Şunu diyecekler: Merkez Bankası’nın hedefi yüzde 21. Bunun üzerine refah payı koyuyoruz. O da yüzde 25. Beklenen enflasyona göre bakarsak biz refah payı da vermiş oluyoruz. Biraz daha memnun edelim dendi. Yüzde 2,5 ya da maksimum yüzde 5 ek olacak şekilde karşımızda yüzde 30 olma ihtimali güçlü geliyor. Yüzde 25 olursa asgari ücret 21.250 TL’ye çıkar. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay da ‘ileriye dönük endeksleme yapmak lazım’ dedi. ‘Yüzde 45 zam yapıldığında dinamik bozulacak, enflasyonu hiç düşüremeyeceğiz. Fiyat fırsatçılığını getirecek’ dedi” ifadelerini kullandı.

“YIL BAŞINDAN İTİBAREN BU ORANDAN BELİRLENECEK”

“Türkiye'de gelir dağılımında daha adil bir yapı olsa, bazı ekonomik politikalar daha uygulanabilir hale gelebilir. Ancak şu anki durumda, yeniden değerleme oranının yaklaşık yüzde 44'e ulaşmış olması dikkat çekiyor. Büyük ihtimalle, yıl başında yönetilen ve yönlendirilen fiyat ayarlamaları bu oran üzerinden belirlenecek” diyen Eryılmaz, “Bununla birlikte, fiyatlama davranışlarındaki bozukluklar gözlemleniyor ve bu durum Merkez Bankası'nın raporlarında da yer alıyor. Merkez Bankası, bu durumu kontrol edebilecek bir konumda değil; firmaları tek tek denetleme yetkisi veya imkanı bulunmuyor. Ancak bu, mevcut ekonomik gerçeğin bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. Açıkçası asgari ücrete zammı beklenen enflasyon üzerinden yapılmasını adalet açısından çok doğru bulmuyorum” yorumunu yaptı.