Milyonlarca EYT'liyi ilgilendiriyor: EYT'de emekli olmak için bu koda dikkat!

EYT kapsamında yaş sınırı aranmazken, düzenlemenin 2 milyon 250 bin kişiyi kapsayacağı belirtildi. Emeklilikte Yaşa Takılanlar'a (EYT) ilişkin yasa teklifinin gelecek hafta Meclis'e sunulması beklenirken, prim ve süre açısından eksiği olanlar da tamamlayarak sisteme dahil olacak.

Sabah'tan Hazal Ateş'in haberine göre, başvuru öncesi, hatalı işe giriş tarihi, primlerin düzeltilmesi, eksik günlerin tamamlanması, yanlış meslek kodların kontrol edilmesi önem taşıyor. Çalışılan yıllar, çalışma süreleri emekli aylığı üzerinde etkili olacak. Kırkın üzerinde iş kolunda geçerli olan yıpranma payı (fiili hizmet süresi zammı), her bir çalışan için özel olarak oluşturulan meslek kodları da erken emeklilik kapısı açıyor.

YIPRANMA PAYIYLA ERKEN EMEKLİLİK MÜMKÜN

Yıpranma hakkı olan bir meslek sınıflandırmasındaki meslek kodunun doğru girilmesi gerekiyor. Yasa gereği tehlikeli ve ağır işte çalışanlara yıpranma hakkı veriliyor. Ağır bir meslekte çalışanların yıpranma payı ile erken emeklilikleri mümkün olabiliyor.

YIPRANMA PAYINDA 45'E YAKIN İŞ KOLU VAR

Yıpranma payı fiili hizmetten sayılıyor. Bu kapsamda olan mesleklerde her yıla 90 gün ek fiili hizmet artışı eklenmesi durumunda bir yıl çalışan 15 ay çalışmış kabul ediliyor. Normalde emeklilikte esas olan 360 gün sayısına fiili hizmet artışıyla birlikte her yıl 60-180 gün arasında farklı oranlarda prim sayısı ekleniyor. Yıpranma hakkından 45'e yakın iş kolu faydalanabiliyor.

EYT KAPSAMINA GİREBİLİR

Yıpranmaya tabi çalışması olup işe girişi geri çekilebilecek olan kişiler EYT kapsamına girebilir. Örneğin, basın sektöründe 212'li olarak 2000 öncesi çalışması olan bir kişi 8 Eylül tarihini bir ayla kaçırıyor. Bu durumda 2000 yılı öncesinde fiili hizmet zammıyla çalıştıysa yıpranma süresi başlangıcı geriye çekilebilir. Yaklaşık 1 ay geriye çekeceği için EYT'den yararlanabilir.

HATALI SGK KODU NASIL DÜZELTİLİR?

Sigortalı işe giriş ekranında bulunan güncelleme butonu kullanılarak hatalı kod yerine doğru meslek kodu seçilerek güncelleme yapılabilir. Düzeltme yapıldıktan sonra, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde doğru meslek kodunun yer alması gerekiyor.

YIPRANMA PAYI EMEKLİLİK YAŞINDAN DÜŞÜRÜLÜR MÜ?

8 Eylül 1999'dan önce hizmette bulunan bir kamu çalışanın yıpranma payının tamamı emeklilik süresinden düşüyor. Bu tarihten önce başlayan memurun yıpranma payının yarısı da emeklilik yaşından indiriliyor. Yıpranma payı hem emekli aylığını hem de ikramiyeleri olumlu yönde etkiliyor. İşçilerde de yıpranma payı ise eklenen prim gün sayısının yarısı kadar doldurulması gerekli olan yaştan düşürülür. İşçinin yıpranma payı kapsamında olan işlerde minimum 3600 gün çalışmış olması gerekiyor.

YIPRANMA PAYINDAN NASIL YARARLANILIR

Çalışan gerçek prime esas kazancı, ücreti brütü üzerinden kuruma bildiriliyorsa normalde bir hak kaybına yol açmaz. Ancak, fiili hizmet süresi zammı (yıpranma payı) verilen işlerde çalışanlar için hak kaybına yol açar. Çünkü bu işlerde çalışan kişi gerçek ücreti üzerinden kuruma bildirilse dahi fiili hizmet süresi zammından yararlanacak meslek kodlarından bildirilmeyenler yıpranma payından yararlanamaz.

İLK DEFA SİGORTALI TARİHİ NASIL ÖNE ÇEKİLİR?

BU konuda borçlanma, ihya ve hizmet tespit davası olmak üzere üç seçenek söz konusu. Toptan ödeme ile primlerini SGK'dan alan veya Bağ-Kur borcunu ödemediği için silinen hizmetleri olan kişilerin bu primleri geri ödeyerek hizmetlerini canlandırarak yasadan yararlanması mümkün. Hizmet tespit davası da sigortasız çalıştırılan kişiler için dava yoluyla bu çalışmaların tespitini, girişin öne çekilmesini sağlayacak.