Önce düşük teklif, sonra itiraz: Asgari ücret zam pazarlığında Türk-İş yine ‘kapattı’

2023 yılında uygulanacak net asgari ücret yüzde 54,7 artışla 8 bin 506,8 TL oldu. İşçi kesimini temsil eden Türk-İş'in çelişkili tekliflerinin ardından masada yer almaması dikkat çekti. Bu durum akıllara Türk-İş Başkanı Ergün’ün daha önceki “böyle kapattım” sözlerini getirdi.

GERÇEK GÜNDEM

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 yılında uygulanacak asgari ücreti açıklamak için basın mensuplarının karşısına geçti. Erdoğan'ın yanında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve TİSK Başkanı Özgür Burak Akkol yer aldı. İşçi kesimini temsil eden Türk-İş'in ise masada yer almaması dikkat çekti.

Türk-İş'in masada olmadığı 2023 yılı için uygulanacak net asgari ücret, yüzde 54,7 artışla brüt 10 bin 8 TL, net ise 8 bin 506,8 TL oldu. Yeni rakamın işverene aylık maliyeti ise, 11 bin 759 lira 40 kuruş oldu.

"SIRTIMIZDA BİR KÜFE VAR"

Asgari ücreti açıklayan Erdoğan, "Yapılan bir dizi toplantı sonucunda çalışan ve işveren tarafları maalesef ortak bir noktada anlaşamamışlardır. Taraflar arasında makul bir noktada uzlaşma sağlanması için samimi bir gayret sarf ettik. Aramızda çalışan kesiminin de olmasını isterdim. Beklenmedik bir tablo ile karşılaşırsak bu yıl olduğu gibi ara bir düzenleme yapmaktan kaçınmayız. Net asgari ücret yüzde 54 artışla 8 bin 500 TL oldu. Bu açıklanan rakam maliyetleri itibariyle nihai bir rakam değil. Daha önce dediğim gibi bizim sırtımızda bir küfe var" ifadelerini kullandı.

"7 BİN 785 TL KIRMIZI ÇİZGİMİZ"

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısı öncesi açıklamalarda bulunan Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay ise, "7 bin 785 TL kırmızı çizgi, bu rakamın altında bir konuyla ilgili masada olmayız" dedi. Ancak, Türk-İş tarafından hazırlanan 'Açlık ve Yoksulluk Sınırı' araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 7 bin 785 lira, yoksulluk sınırı da 25 bin 364 lira olarak kaydedildi. Bekar bir çalışanın 'yaşama maliyeti' ise, aylık 10 bin 171 olarak saptandı.

'KIRMIZI ÇİZGİ' TEPKİLERE YOL AÇTI

Asgari ücret sürecinin başlarında işçi kesimini temsil eden Türk-İş cephesinden gelen ‘kırmızı çizginin 7 bin 785 TL olduğu’ açıklaması tartışmalara yol açtı. Kamuoyunda konuşulan ve enflasyon artışının oldukça gerisindeki bu teklif kamuoyunda büyük tepki çekerken Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun üçüncü toplantısının ardından Türk-İş Başkanı Ergün Atalay'dan teklife ilişkin ‘düzeltme’ geldi. Atalay bu kez de resmi tekliflerinin 9 bin TL olduğunu söyledi.

YENİ TEKLİF DE GEÇİM SINIRININ ALTINDA

Asgari ücretin belirlenmesi sonrası açıklamalarda bulunan Atalay, "Anayasada asgari ücretin tespitinde “çalışanların geçim şartları” göz önünde bulundurulması hükmü yer almaktadır" dedi.

Ancak Türk-İş'in verilerinde bekar bir çalışanın 'yaşama maliyeti' 10 bin 171 lira olarak belirlenmişti.

Bu durumda Türkiye'de yönetmeliğe göre, asgari ücretin hesaplanmasında bir işçinin 'yaşama maliyeti' esas alınırsa Türk-İş'in 9 bin TL rakamı da tatmin edici olmadı.

YURTTAŞLAR YOKSULLUĞA MAHKUM OLDU

Türk-İş tarafından açıklanan verilere göre, yoksulluk sınırı 25 bin 364 lira belirlenmişti.

Böylece, 8 bin 506 TL belirlenen asgari ücretin ardından dört kişilik bir ailede iki çalışanın olması durumunda haneye girecek 17 bin TL ile yurttaşlar yoksulluğa mahkum oldu.

Bütün veriler ışığında Türk-İş, 9 bin TL önerisiyle masaya gelirken, bu rakam dört kişilik bir ailede iki çalışanın olması durumunda yine yoksulluğa mahkum etti.

AKILLARA AÇIK KALAN MİKROFON GELDİ

Yaşanan gelişmeler ve Türk-İş’in emekçilerin tepkisini çeken tavrı, hükümet ile Türk-İş arasında, 12 Ağustos 2019'da yapılan bir toplantıyla yaklaşık 500 bin işçiyi ilgilendiren kamu toplu iş sözleşmesi sırasında ortaya çıkan skandalı akıllara getirdi.

Pazarlık sürecinde, Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ile dönemin Çalışma Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk arasındaki konuşma açık kalan mikrofona yansımıştı.

Mikrofonunu kapattığını düşünen Atalay, iktidarın düşük zam teklifini kabul etmesini Bakan Selçuk'a, "Uzasa işi karıştıracağız. En azından kapattım böyle" sözleriyle açıklamıştı.

ATALAY’DAN TAŞERON SAVUNMASI

Tepkilerin ardından canlı yayına çıkarak kendisini savunan Atalay, o sözleri zam için değil, taşeron işçiler için söylediğini iddia etmişti. Anlaştıkları zam oranında bir sorun görmediğini belirten Atalay, diğer sendika başkanlarının da imza attığını söylemişti.