Vatandaş geçinemiyor! 'Yüksek faizden korkmayacak kadar borca muhtaç'
Sokakta ‘eksi hesap’ olarak bilinen KMH’ler piyasada en yüksek faizin uygulandığı borçlanma aracı olmasına karşın oldukça yaygın. Borç 180 milyar TL’yi buldu. Prof. Karatepe’ye göre halk ekonomik olarak zorlanıyor.
Yüksek enflasyon nedeniyle satın alma gücünü yitiren toplumun geniş kesimleri kısa vadeli çözümlerle ayakta kalmaya çalışıyor. Bu çözümlerden biri olan Kredili Mevduat Hesabı (KMH) son dönemin en çok kullanılan borçlanma enstrümanları arasında yer almaya başladı. Halk arasında ‘eksi hesap’ olarak bilinen kredili mevduat hesapları piyasada en yüksek faizin uygulandığı borçlanma aracı olmasına karşın yaygın kullanılıyor. Faiz artışlarının başladığı Haziran 2023’te 117,6 milyar TL olan borç tutarı 23 Şubat itibarıyla 180 milyar lirayı buldu.
Bankalar için en risksiz kredi olarak kabul edilen kredili mevduatlara talebin yüksek düzeyde seyretmesi, "Geçinme derdinde olan milyonlar yüksek faizden korkmayacak kadar borca muhtaç" şeklinde yorumlandı.
BORÇ TUTARINDA ARTIŞ
BirGün’den Havva Gümüşkaya’nın haberine göre; hesabında parası olmayanların yoğun olarak tercih ettiği KMH’nin aylık faizi yüzde 4,42, gecikme faizi yüzde 4,72 seviyesinde bulunuyor. Bunlara Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) ve Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) da eklenince faiz oranı daha da yükseliyor. Aylık toplam faiz BSMV ve KKDF ile yüzde 5,75’e çıkarken yıllık bileşik faizi de yüzde 95’i buluyor. Böylece KMH’ler piyasada en yüksek faizin uygulandığı kredi konuma geliyor. Merkez Bankası tarafından yüzde 45 olarak belirlenen politika faizinin de üzerinde yer alıyor.
Türkiye Bankalar Birliği’nin Aralık 2023’te yayımladığı son verilerinde yüksek faiz oranlarına rağmen hem kullanıcı sayısında hem de ortalama kişi başı düşen borç tutarındaki artış dikkat çekti. Faiz artışlarının başladığı Haziran 2023’te 27,7 milyon kişinin kullandığı KMH kullanıcı sayısı Aralık 2023’te 28,8 milyona ulaştı.
Rapora göre 2022 Aralık ayında 2 bin 671 lira olan kişi başına düşen KMH borcu, faiz artışlarının başladığı haziranda 4 bin 468 TL’ye aralıkta ise 6 bin 91 liraya ulaştı.
YOKSULLAŞMA GÖSTERGESİ
CHP Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, KMH hesaplarını daha çok düşük gelirlilerin kullandığına dikkat çekti. Prof. Dr. Karatepe, “Bu aslında yoksulluğun da bir göstergesi. Faiz oranı olarak en yüksek faiz oranına sahip olmasına rağmen insanların bu kanal üzerinden kredi kullanıyor olması, ekonomik olarak ne kadar zorda kaldıklarını da gösteriyor” dedi.
