Vergi düzenlemesi çalışanlara nasıl yansıyacak? 4 farklı senaryo gündemde

İşçi ve memurların ücretinde birinci vergi diliminde yüzde 15, ikinci vergi diliminde yüzde 20, üçüncü vergi diliminde yüzde 27, dördüncü vergi diliminde yüzde 35 ve beşinci vergi diliminde ise yüzde 40 oranında gelir vergisi alınıyor.

Habertürk'ün edindiği bilgilere göre, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ücretten alınan vergileri indirme konusundaki teknik çalışmaları devam ediyor. Seçenekler arasında ilk vergi diliminin yüzde 15’ten 10’a indirilmesi ve sonraki vergi dilimlerinin aynı oranda bırakılması da bulunuyor.

VERGİ TARİFESİNDE YÜKSEK ORANLI ARTIŞ

Vergi tarifesi her yıl yeniden değerleme oranında (YDO) artırılıyor. Artırım sırasında yüzde 5’e kadar küsuratlar dikkate alınmıyor. Bunun sonucunda vergi tarifesi her yıl daha düşük oranda artıyor. Bundan dolayı işçi ve memur her yıl daha fazla vergi ödüyor.

Gelir vergisi tarifesinin bu yıl yüzde 122,93 olan yeniden değerleme oranında artırılması halinde yüzde 15 vergiye tabi kazançların tutarı 32 bin liradan 70 bin liraya,

yüzde 20 vergiye tabi kazançların tutarı 70 bin liradan 150 bin liraya,

yüzde 27 vergiye tabi kazançların tutarı 250 bin liradan 550 bin liraya,

yüzde 30 vergiye tabi kazançlar 880 bin liradan 1 milyon 900 bin liraya yükselecek.

Halen 880 bin lirayı aşan kazançlar için yüzde 40 oranında vergi uygulanıyor. Yeniden değerleme oranında artışla 1 milyon 900 bin lirayı aşan kazançlar yüzde 40 vergiye tabi olacak.

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gelir vergisi tarifesinde yeniden değerleme oranı ile artırılan tutarları yüzde 50’ye kadar artırabiliyor. Cumhurbaşkanı bu yetkisini kullanırsa yüzde 15 vergiye tabi kazanç tutarı 32 bin liradan 105 bin liraya, yüzde 20 vergiye tabi kazançların tutarı 70 bin liradan 225 bin liraya, yüzde 27 vergiye tabi kazanç tutarı da 250 bin liradan 825 bin liraya çıkacak.

ÇALIŞANLARA NASIL YANSIYACAK?

Yapılacak düzenlemelerin çalışanların ödeyeceği vergilere nasıl yansıyacağı brüt 20 bin liralık kazanç üzerinden farklı senaryolara göre hesaplandı.

Vergi oranlarının değişmediği, vergi tarifesinin yeniden değerleme oranında (%122,93) arttığı senaryo:

İşçinin ocak ayında 15.650 TL olan ücreti mayıs ayından itibaren ikinci vergi dilimine girecek ve 14 bin 800 liraya, ekim ayından itibaren de 14.035 liraya düşecek. Yıllık 24 bin 164 TL gelir vergisi ödeyecek, 12 ay boyunca ele geçen net ücreti 178 bin 925 TL olacak.

İlk vergi diliminin yüzde 10’a indirildiği, vergi tarifesinin yüzde 122,93 artırıldığı senaryo:

Çalışanların eline ocak ayında 16.075 TL geçecek, mayıs ayından itibaren ikinci, eylül ayından itibaren de üçüncü vergi dilimine girecekler. Ücretleri önce 15.375 TL’ye, sonra 14.035 TL’ye gerileyecek. Böyle bir senaryoda çalışanların mevcut duruma göre kazancı olmayacak. Net ücretleri ay içinde farklı olsa da yıllık bazda toplam net ücretleri 178 bin 925 TL, ödeyecekleri gelir vergisi de 24 bin 164 TL olacak.

Mevcut vergi oranlarının değişmediği ancak Cumhurbaşkanı’nın vergi tarifesini %50 artırdığı senaryo:

Çalışanların ocak ayında 15.650 TL olan net ücretleri temmuz ayında ikinci vergi dilimine girecek ve yılın kalan döneminde aylık 14.800 TL’ye düşecek. Bu senaryoda yıllık gelir vergisi tutarı 20 bin 238 TL’ye gerileyecek, yıllık toplam net ücreti ise 182 bin 851 TL olacak.

İlk vergi diliminin %10’a indirildiği ve Cumhurbaşkanı’nın vergi tarifesini %50 artırdığı senaryo:

Çalışanlar açısından en iyi sonuç bu senaryoda elde edilecek. Aylık brüt ücreti 20 bin lira olan çalışanların ocak ayında 16.075 TL olan ücreti aralık ayında da 16.075 TL olarak ödenecek. Brüt ücreti 20 bin lira olan çalışanların ödeyeceği yıllık gelir vergisi 10 bin 191 TL’ye düşecek, ele geçen yıllık toplam ücretleri ise 192 bin 897 TL’ye çıkacak.

VERGİ ORANINDA İNDİRİM İÇİN KANUN DEĞİŞİKLİĞİ GEREKİYOR

Vergi tarifesini yeniden değerleme oranının yüzde 50 üzerine çıkarma konusunda Cumhurbaşkanı’nın yetkisi bulunuyor. Kararname ile bu düzenleme yapılabilecek. Ancak, vergi oranında indirim için kanun değişikliği yapılması gerekiyor.

İŞÇİ İŞVEREN SENDİKALARINDAN ORTAK MEKTUP

TÜRK – İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ile Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Başkanı Özgür Burak Akkol ekim ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a konuyla ilgili ortak mektup gönderdi. Mektupta gelir vergisi tarifesindeki artışların enflasyonun altında kalması nedeniyle ücretlilerin ödediği vergilerin arttığına dikkat çekildi.

Bu durumun, ücretlilerin her geçen yıl daha erken tarihte yüksek vergi dilimine girmesine yol açtığı kaydedilen mektupta, “Gelir vergisi tarifesinin ilk basamağının geçmiş yıllarda olduğu gibi yıllık asgari ücret brüt tutarının (fazla mesai, yakacak yardımları gibi ek menfaatler de dikkate alınarak) belirli bir miktar üzerinde tespit edilmesi, diğer vergi tarifesi oranlarının da ilk dilim baz alınarak çalışan lehine güncellenmesi TÜRK-İŞ ve TİSK olarak talebimizdir” denildi.

HAK – İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, ücretlerden alınan vergiye ilişkin hazırladıkları raporu Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’e sundu. Arslan, vergi dilimlerinin ücretlere yapılan zam oranlarına paralel olarak düzenlenmesini istedi.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, işçilerin ücretlerinde gelir vergisi dilimlerinden kaynaklı kayıpların sona erdirilmesini, gelir vergisi oranlarının düşürülerek vergi dilim miktarlarının yükseltilmesini talep etti.

MEMUR SEN Genel Başkanı Ali Yalçın ve KAMUSEN Genel Başkanı Önder Kahveci de ücretten alınan vergilerin indirilmesi konusunda muhtelif zamanlarda talepte bulundu.