Vergi Uzmanı Açıkladı: Hangi Maddeler Son Anda Vergi Paketinden Çıkarıldı?

Meclis’e sunulan vergi torba yasa teklifinden bazı maddeler çıkarıldı. Kamuoyuna yansıyan vergi paketi ile Meclis'e sunulan arasında bazı farklar bulunduğuna dikkat çeken vergi uzmanı Abdullah Tolu, "İnsanların belirlenmiş harcamaları üzerinden gelirlerine ulaşmak ve beyan etmedikleri ya da bir kısmını beyan ettikleri gelirleri kavrayarak oradan vergi almak en önemli düzenlemelerden biriydi. Bu, torba yasa teklifinde yok” dedi.

Vergi uzmanı ve Ekonomi gazetesi yazarı Abdullah Tolu, Nasıl Bir Ekonomi TV’de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan vergi yasa teklifini değerlendirdi. Torba yasa teklifiyle ilgili görüşmelerin yarın tamamlanacağını, haftaya Genel Kurul’da yasalaştırılacağını söyleyen Tolu, bu taslağın kamuoyuna ilk yansıdığı hali ve Meclis’e sunulduğu hâli karşılaştırıldığında çok önemli tekliflerin metinden çıkarıldığının görüldüğünü belirterek, “Öncelikle kayıt dışıyla mücadele gibi konularda ana eksen oluşturan düzenleme özel gider harcama bildirimiydi. İnsanların belirlenmiş harcamaları üzerinden gelirlerine ulaşmak ve beyan etmedikleri ya da bir kısmını beyan ettikleri gelirleri kavrayarak oradan vergi almak, yani bir nereden buldun yasası en önemli düzenlemelerden biriydi. Bu, torba yasa teklifinde yok. Yine gayrimenkulde özellikle kayıt dışının yoğun olarak yaşandığı ikinci el tapuda gerçek bedele geçişle ilgili düzenleme olacaktı. Fakat onunla ilgili hazırlık çalışmaları tam olarak tamamlanamadığı için o ertelendi. Meclis, ekim ayında açıldıktan sonra bu tekrar gündeme gelecek” diye konuştu.

KRİPTO VARLIKLARIN VERGİLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN MADDE TORBA YASADA YOK

Borsa kazançlarının vergilendirilmesi ve kriptoyla ilgili düzenlemenin ikisinin de teklif metninden çıkarıldığını belirten Tolu, “Kripto varlıkların vergilendirilmesiyle ilgili 4 maddelik düzenlemenin torba yasada olmaması enteresan. Kripto varlık yasası yürürlüğe girdi. Orada bir boşluk oluşacak. Aslında o kripto varlıkların vergilendirilmesine ilişkin düzenlemeler torba yasada olsa iyi olurdu. Ancak borsadaki kazançların vergilendirilmesine yönelik ciddi tepkiler gelince, otomatikman kripto varlık düzenlemesi de kapsamın dışına çıktı. Basit usulde vergilendirmenin kaldırılmasına ilişkin çok önemli bir düzenleme vardı. Türkiye'de kayıt dışılığın önlenmesi açısından da önemli. Bu teklif de yok” dedi.

HANGİ VERGİ DÜZENLEMELERİ TEKLİFTEN ÇIKARILDI?

Son dönemde vergi güvenlik önlemleri getirildiğini ifade eden Abdullah Tolu, “Şirketlere asgari kurumlar vergisi, gelir vergisi mükelleflerine asgari gelir vergisi söz konusuydu. Asgari kurumlar vergisi teklifte yer alıyor. Fakat bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan ticari kazanç sahipleri ve serbest meslek kazanç sahipleri için getirilmesi öngörülen asgari gelir vergisi düzenlemesi tekliften çıkarıldı” diye konuştu.

Yine iş dünyasının büyük tepki gösterdiği, şirketlerin aktifinde kayıtlı, 2 yıldan fazla kayıtlı olduktan sonra elden çıkarılan iştirak hisselerindeki kurumlar vergisi ve KDV istisnasının kaldırılmasına yönelik bir düzenleme olduğunu dile getiren Tolu, “O son anda teklif metninden çıkarıldı. Bunun metinden çıkarılması gerçekten doğru bir karar. Eğer bu yasalaşsaydı hiçbir şirket, başka bir şirkete ortak olmayacaktı ya da holdingleşme duracaktı. Yine iş dünyasının itiraz ettiği bir konu vardı. İştirak hisselerinin kısmi bölünme kapsamından çıkarılması konusu… Geçen sene gayrimenkuller çıkarılmıştı. Şimdi sıra iştirak hisselerine gelmişti. Ancak iş dünyasının eleştirileri dikkate alınarak bu iştirak hisselerinin kısmi bölünme kapsamından çıkarılması ertelendi. Diğer bir önemli düzenleme de şu: Mesela anonim şirkette hissesini iki yıl elde bulundurduktan sonra satarsanız, kaç liraya satarsanız satın vergiye tabi değil. Orada inanılmaz ölçüde vergilendirilmemiş bir alan vardı. Torba yasa teklifinde bu 2 yıl 5 yıla çıkarılacaktı. Fakat bununla ilgili olarak gelen eleştiriler dikkate alınarak bu düzenleme tekliften çıkarıldı” bilgisini verdi.

"HAZİNE'NİN ÇOK CİDDİ GELİR İHTİYACI VAR"

Ekonomi gazetesi yazarı Bumin Doğrusöz, bugünkü “10 liralık alışverişe 5 bin lira ceza geliyor” başlıklı yazısında, “Pakette Cumhurbaşkanı’na kendisince belirlenen sektörler veya faaliyet konularına göre mal ve hizmet alımlarına stopaj getirme hakkı veriliyor. Yanlış hatırlamıyorsam Anayasa stopaj yükümlülüğünü kanun belirler. Cumhurbaşkanı sadece aşağı veya yukarı sınır içerisinde oran değişikliği yapabilir diyordu” ifadelerine yer verdi. Bu konuya da değinen Abdullah Tolu, şunları söyledi:

“Özellikle pandemi süreciyle başlayan dönemden itibaren bu e ticaret çok ciddi şekilde arttı. Cirolar uçtu. Buranın vergilendirmesiyle ilgili bir belirsizlik, boşluk vardı. Bu torba yasayla beraber e-ticarette yüzde 15 oranında gelir vergisi ve kurumlar vergisi tevkifatı getiriliyor. Bu doğru aslında. Yani buradan bir şekilde tevkifat yoluyla oranın bir kavranması gerekiyordu. Ayrıca Hazine’nin çok ciddi bir gelir ihtiyacı var. Yapılan yasal düzenlemelere bakıldığında bazıları 2025’te, bazıları da 2030’da yürürlüğe giriyor. Hazine’ye çok hızlı bir şekilde gelir akımı olmayacak. Şu andaki mevcut vergi kanunları çerçevesinde en hızlı vergi tahsilatını sağlayacak düzenlemeler stopaj düzenlemeleri. KDV’de çok ciddi bir şekilde kullanılıyor bu tevkifat usulü. Gelir ve kurumlar vergilerinde de var ancak daha hızlı bir gelir elde edilmesi gerekiyor. Bazı alanlara tevkifat usulünün getirilmesi şart. Bu düzenleme onu sağlıyor. Ama konuşulana göre, KDV'deki kısmi tevkifatta, mal ve hizmet satışlarında alıcı KDV’nin 9/10’unu 5/10’unu, 4/10’unu Müşteri satıcıya ödemiyor. Götürüp vergi dairesine yatırıyor onun adına. Bu kısmi tevkifat kapsamına giren işlemlerin tamamından gelir ve kurumlar vergisi tevkifatı da yapılmasına ilişkin bir duyumumuz var. Onunla ilgili bir çalışma da olduğunu biliyoruz. Tabii burada Bumin Hoca, Anayasa’nın 73. maddesinden hareketle bir yorum yapıyor. Cumhurbaşkanı’nın yetkisi alt ve üst sınırlarla bellidir. Ama bu stopaj doğrudan getirileceği için orada henüz alt ve üst sınır yok. O yüzden Cumhurbaşkanı’na böyle bir yetki veriliyor. Vergi tekniği açısından uygun. Ama anayasaya uygun olup olmadığı tartışmalı. Bumin Hoca’nın dikkat çekmek istediği konu bu.”