Yeni dönem: Banka kredilerine risk düzenlemesi geliyor, detaylar ortaya çıktı
Türkiye’nin G20 üyesi olması nedeniyle uyum taahhüdünde bulunduğu Basel Bankacılık Denetim Komitesi standartları kapsamında, kredi sınırları hesaplamalarında dikkate alınacak risk tutarlarının hesaplanmasına ilişkin yeni yöntemler belirlendi.
Risk gruplarının belirlenmesine ilişkin mevcut mevzuat gözden geçirilerek Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca (BDKK) hazırlanan ve yılbaşında yürürlüğe girmesi planlanan yönetmelik taslağına göre, bir kişinin eşi ve çocukları ile beraber yönetim kurulu üyesi veya genel müdürü oldukları ortaklıklar, risk grubu oluşturacak.
Milliyet’ten Mithat Yurdakul’un haberine göre bankadan kredi almak isteyen müşterinin yıllık gelir veya giderlerinin yüzde 50 veya daha fazlasının aynı tarafla yapılan işlemlerden kaynaklanması, bir tarafın borçlarına tamamen ya da kısmen kefil olunması, üretilen mal veya hizmetin önemli bir tutarının aynı tarafa satılması da risk unsuru olarak değerlendirilecek.
Müşterilerin bankaya olan borçlarını ödemek için kullanacakları gelir ve fon kaynaklarının aynı olması, birbiriyle iş ilişkisi bulunan iki taraftan birisinin yaşadığı finansal güçlüğün, diğerinin yükümlülüklerini zamanında ve tam olarak yerine getirmesini engelleyebilecek boyutta olması da riskli ekonomik bağımlılık kapsamında görülecek.
Yapılan değerlendirme sonucunda hesaplanan risk tutarı bankanın ana sermayesinin yüzde 5’ini aşan kişi ve şirketler bakımından analiz zorunlu olacak. Banka tarafından bir kişi, şirket ya da bir risk grubuna kullandırılabilecek kredilerin risk tutarları, banka ana sermayesinin ve özkaynağının yüzde 25’ini aşmayacak.
Kredi sınırlarında aşım oluşması halinde, bankalar bunun nedenlerini, söz konusu durumun giderilmesine ilişkin planlanan önlemleri, en kısa sürede BDDK’ya bildirecek.
TÜKETİCİ KREDİSİNDE FAİZLER FIRLAMIŞTI
Öte yandan Merkez Bankası’nın iki yıl aranın ardından gerçekleştirdiği ilk faiz artışı kamu bankalarının konut ve tüketici kredisi faizine sert yansımıştı.
Özel bankalar ise regülasyonların gevşetilmesiyle seçim döneminde neredeyse kapattıkları ve yüksek seviyelerde seyreden bireysel kredileri sınırlı olarak tekrar açmaya başlamıştı.
KONUT KREDİSİ FAİZLERİ YÜZDE 2.4’E KADAR YÜKSELDİ
Kamu bankalarında 500 bin TL’ye kadar olan konut kredilerinde faizler yüzde 1.39’dan yüzde 1.99’a çıkarken, 2 milyon TL ve üzeri konut kredisi için faizler ise bazı kamu bankalarında aylık yüzde 2.4’e kadar yükseltilmişti.
Kamu bankalarının ihtiyaç kredisi oranları da yüzde 1.89’dan yüzde 2.64’e kadar çıkmıştı.
Bir bankacılık kaynağı faiz artışının ardından kamu bankalarının bireysel kredilerde oranları yükselttiğini belirterek, “Ancak sınırlı kullandırım devam ediyor” demişti.