'Yok' denilen kriz, Türkiye'ye neler gösterdi?

Derinleşen ekonomik krize karşı iktidar yeni ekonomik model söylemlerine sarılıp olumlu bir gelecek vaat ediyor. Ancak, her kaleme sürekli gelen zamlarla milletin beli daha da büküldü.

Ülkemizde her geçen gün yeni manzaralar görülmeye başlandı. Ucuza ürün kuyrukları, tanesi 4 lirayı alınan salatalık, akaryakıt kuyrukları, yaptığı zamdan utandığı için özür dileyen esnafın dükkanına astığı yazılar, esnafın müşteriden ısınma ücreti istemesi görüntüleri hayatımıza girdi.

Sözcü'den Mert Öz'ün haberine göre artık boş baklavamız bile oldu. İktidardan çare beklerken, kendi kendine formül üretmek zorunda bırakılan halk yönetime tepki gösteriyor.

Çarşı pazardaki fiyatlar hem vatandaşı hem pazarcının canını yaktı. En ucuz ürünlerden olan maydanoz bile 5 liraya çıktı. Patlıcan 30 lira ile zam şampiyonu oldu.

Taneyle ürünler satışı bile başladı. 1 adet (250 gram) kemer patlıcanın fiyatı 8 liraya, 1 adet (250 gram) hıyarın fiyatı 4-6 liralara çıktı.

Kilosu 30 lira olan patlıcanla ilgili vatandaş ağlanacak halimize mizahla yaklaştı. “Patlıcan 30 lira olmuş. İmam sen dur ben bayılırım…” mesajları yağdı.

İKİNCİ EL KIYAFET İkinci el otomobil, ikinci el telefon derken şimdi de durum cidden vahim ki tanınmış giyim firması LCW ikinci el kıyafet satışına başladı. 140'a yakın ürün 18 TL ile 226 TL arasında değişen fiyatlar ile satışa sunuldu. Sosyal medya kullanıcıları satışla ilgili, “Durum LC Waikiki'nin kendi sitesinde ikinci el kıyafet satacağı kadar kötü mü?”, “Firma ikinci el ürün satıyor. Gerçekten vay halimize”, “Soran olursa 2022'de ikinci el kıyafetler satan LC Waikiki bir zamanların en kaliteli markasıydı, yanlış yönetilen Türkiye Cumhuriyeti'nde ekonomiye yenik düştü dersiniz.”, “Sıfır fiyatına ikinci el gibi olmuş” yorumları yaptı.

KAFEDE PARALI ISITICI Elektrik zammından sonra gelen faturalar karşısında çaresiz kalan esnaf makinalarını, buzdolaplarını fişten çekmeye başladı. Bazı esnaflar sırf buzdolabı kullanarak yüksek fatura ödememek için meşrubat alım-satımı yapmayı durdurdu. Bazı kafeler ve çay ocaklar, masalara monteli sobayı yakan müşterisinden ayrıca ısınma bedeli talep ediyor. Esnaf, “20 metrekare dükkana 4 bin lira elektrik faturası ödüyorum. Bunu yapmak istemezdik” diyerek kendini savunuyor.

FATURA VURGUNU Türkiye yeni yıla yüksek doğalgaz, akaryakıt ve elektrik zamlarıyla girdi. Yılın ilk elektrik faturalarındaki artış ise ülkenin dört bir yanından hissediliyor. Faturalar en az ikiye katlandı, 3 ve 4 katına çıkan elektrik faturaları da oldu. Vatandaşlar meydanlarda toplanarak faturaları yakmaya başladı. Esnaf ise ‘çarpıldık' diyerek dükkanını kapatıyor ya da elektrik faturalarını iş yerlerinin camlarına yapıştırarak gelen zamlara büyük tepki gösteriyor.

BOŞ BAKLAVA Tatlı fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle ‘Tatlının tadı kaçtı' yorumları artarken, bazı kentlerde içinde fıstık, kaymak, ceviz gibi ürünlerin eksik olduğu ‘Boş Baklava' üretilmeye başlandı. Baklavanın ‘Tescilli ürün' olduğu Gaziantep'te bile tatlının kilosu 200 ile 300 TL arasında satılırken, ‘Boş' baklavanın kilosu 19.90 TL'den satılıyor. Bu durum da sosyal medyada gündem oldu. Baklavacılar, bazı vatandaşların evlerine tatlı götürmek için ‘Tane' işi tatlı satın aldıklarını söyledi. Ünlü yazar Can Yılmaz ‘Boş Baklava' için “İçeriği yiyenin hayal gücüne bırakılmış harika bir deneyim. Müthiş bir Ar-Ge ürünü. Tebrik ediyorum. Bir üst ürün 7.9 TL ile boş kutu olmalı. İzini doldurmak yine size bırakılıyor” mesajını paylaştı. Gaziantep Lokantacılar, Kebapçılar, Baklavacılar, Tatlıcılar, Pastacılar Odası Başkanı Abdulkadir Katmerci ise konu hakkında, “İçi boşsa bu baklava olmaz. Olsa olsa hamurlu tatlı olur” değerlendirmesi yaptı.

BENZİN KUYRUKLARI Günden güne akaryakıta yapılan zamlar da vatandaşı perişan etti. Sabah duyurulan zam haberinin ardından gece yarısından önce vatandaş akaryakıt istasyonlarına akın ediyor. Yurdun çeşitli noktalarındaki istasyonlarda kuyruk görüntüleri görülüyor. Bidonlarla yakıt stoğu devri başladı. Birçok vatandaş, depoda 30-40 lira kazanç sağlasın diye istasyonlara koşuyor. Zam öncesi akaryakıt almayı başaranlar, “Her gün zam, el insaf, yeter” diyerek tepki gösteriyor.

ÇIKMA SEBZE-MEYVE Pazarlarda çıkma sebze-meyve tezgahlarının önündeki kalabalık her geçen gün artıyor. Bazı temel sebzelerde 25-30 lirayı geçen fiyatları gören dar gelirli vatandaşlar, çıkma ürünlere yönelmek zorunda kalıyor. Örneğin kırık havuç 3 lira iken, sağlamı 7 lira civarında… Çıkma tezgahından sebze alan bir vatandaş, “Param yok” diyerek durumu özetliyor. Çıkma ürünleri alamayanlar dahi var. Tezgahların altında kalan meyve-sebze artıklarını toplayan da oluyor…

YAĞ KUYRUKLARI Vatandaş marketlerde 5 litresi 150 liraya satılan ayçiçek yağını 99 liraya alabilmek için ülke genelinde bulunan Toprak Mahsülleri Ofisi'nin (TMO) satış ofislerinde uzun kuyruk oluşturmaya devam ediyor. Emekli bir vatandaş, “Artık önümüzdeki günlerde ne kuyruğuna gireceğiz diye düşünüyoruz. Bu manzara Türkiye'nin rezilliğidir. Bizi bu hale düşürenler utansın. Böyle bir dönem hiç yaşamadık” şeklinde isyanını dile getirdi.