Göç Araştırmaları Derneği’nden Suriyelilerin geri gönderilmesi hakkında çağrı

Göç Araştırmaları Derneği (GAR), İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve İstanbul Valiliği’nin açıklamaları ile medyada gündem olan kayıtsız Suriyelilerin sınır dışı edildiği yönündeki haberlere dair açıklama yaptı.

Açıklamada, geri göndermenin hem Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 17. Maddesi'nin hem de 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesi’nin 33. Maddesi’nin ihlali olduğuna dikkat çekerek, “Bu yasal teminatlara rağmen, Türkiye’deki sığınmacıların konumu gittikçe daha kırılgan, savunmasız ve korunaksız hale gelmektedir” yorumunda bulundu.

Geçici koruma statüsünün sunduğu en önemli güvence olan “geri göndermeme” (non-refoulement) ilkesini ihlal edilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirten GAR’dan yapılan açıklamada, “Sığınmacıların yasal olmayan nedenler ve usullerle sınır dışı edilerek, Suriye gibi savaşın ve çatışmaların hüküm sürdüğü istikrarsız bölgelere geri gönderilmeleri Türkiye’nin tâbi olduğu ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı olduğu gibi, bu uygulamayı hayata geçirenlerin amaçladığı çözüme de hizmet etmemektedir.

Birçok örnekte görüldüğü üzere sığınmacılar yeniden o bölgeden kurtulmanın yollarını arayacak ve bulacaktır” dendi. Göç Araştırmaları Merkezi’nden yapılan açıklama şöyle devam etti:

"Suriyelilerin sadece kayıtlı oldukları ilin dışında bulunmaları sebebiyle sınır dışı edilmelerinin, kanuni bir dayanaktan yoksun olduğu ve hukuka aykırılık teşkil edeceği bir gerçektir. Türkiye’ye sığınmış bu kişilerin yaşam hakları bu tür uygulamalarla risk altına atılmamalıdır.

"Göç politikaları şeffaf, hesap verebilir, kamuoyunun açık kaynaklar üzerinden bilgiye erişebildiği, bütçelerin, fonların, harcamaların takip edilebildiği bir şekilde yürütülmelidir; bir arada yaşamanın yollarını bulabilmek için uzmanlar, bürokratlar ve göçmenler arasında güvene dayalı bir diyalog kurulmalıdır.

Bir an önce uyum ve bir arada yaşama yönünde politikalar geliştirilmesi, güçlü ve etkili bir kamuoyunun inşası için girişimlere başlanmalıdır. Göç, Türkiye için yeni bir durum değildir ve bundan sonra da göç ve göçmenler hayatımızın önemli bir parçası olmaya devam edecektir. Hem geçmişin öğrettikleri, hem de geleceğin getirecekleri ışığında insanca yaşamak için birlikte hareket etmeliyiz."

Ne olmuştu?

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, cuma günü yaptığı açıklamada "Göç meselesinin içindeki kaçak göçü ayrı bir başlık olarak görmemiz lazım; düzensiz göç bizim için hem bir vicdani meseledir hem de güvenlik meselesidir. Güvenliği elden bırakmadan, yasal prosedürlere uygun olarak onları geldikleri ülkelere geri göndermeye çalışıyoruz" demişti.

Soylu'nun açıklamalarıyla aynı gün, İstanbul'da Suriyelilere yönelik denetimlerin sıklaştırıldığı, kayıtsız Suriyelilerin sınır dışı için otobüslere bindirilerek geri gönderme merkezlerine götürüldüğü, İstanbul dışında kayıtlı olanların da şehirden çıkarıldığı iddia edilmişti.

Konuyla ilgili pazartesi günü İstanbul Valiliği'nden yapılan açıklamada da 'ülkeye yasadışı yollardan giren düzensiz göçmenlerin yakalanarak sınır dışı edilmesine devam edildiği' kaydedilerek, 'geçici koruma kapsamında olmakla birlikte, İstanbul ilinde kaydı olmayan Suriye uyruklu yabancılara', kayıtlı bulundukları illere geri dönmeleri için 20 Ağustos'a kadar süre verildiği duyurulmuştu.

Bakan Soylu bugün Kamusal Asayiş Analiz Nitelik Geliştirme (KAAN) ve Özel Güvenlik Bilgi Sistemi Otomasyon (ÖGNET) projelerinin açılış programında yaptığı konuşmada da "Geçen yıl toplam 56 bin kaçak göçmeni sınır dışı ettik. Bu yıl itibariyle de biz ortalama 80 bin, yani geçen seneden neredeyse, yüzde 40-50 civarında bir fazlalıkla sınır dışı işlemi gerçekleştireceğiz. Gerçekleştirmek zorundayız" dedi.