Soma davası hakimi 'bilgi notu'yla fişlendi mi?

Manisa’nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği maden katliamıyla ilgili davaya bakan hakim Aytaç Ballı hakkında “olumlu veya olumsuz kanaat edinilmemiştir” şeklinde bilgi notu düzenlendiği ortaya çıktı.

1. Sınıf hakim olmayı bekleyen Ballı’ya ilişkin bu bilgi notu akıllara hakimin fişlenip fişlenmediğini sorusunu getirirken, hakimin ayrıca terfi ettirilmediği de öğrenildi.

Hakim Ballı hakkındaki fişin hangi kurum tarafından düzenlendiği ve nereye gönderildiği ise muammasını koruyor. Ballı’ya dönük bu fiş, çok uzun süredir bağımsız olmadığı gerekçesiyle tartışılan yargının üzerinde kurulan baskının da göstergesi niteliğinde.

BAKANLIK ŞİKAYET ÜZERİNE HAKİM AYTAÇ BALLI’YA İNCELEME BAŞLATMIŞ

Artı Gerçek'ten Rıfat Doğan'ın haberine göre, Manisa’nın Soma İlçesi’nde Soma Kömür A.Ş.’ye ait maden ocağında 13 Mayıs 2014 yılında yaşanan ve 301 işçinin hayatını kaybettiği katliamdan sonra tutuklu Soma A.Ş. sahibi Can Gürkan ve 7 sanık hakkında “olası kastla adam öldürme ve yaralama” ve 43 tutuksuz sanık hakkında da “bilinçli taksirle insan öldürmek” suçlamasıyla dava açılmıştı. Akshisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başlanan davaya mahkeme hakimi olarak 11 Temmuz 2017 tarihine kadar Aytaç Ballı başkanlık yaptı. Ballı bu süre zarfında 65 celseye baktı.

Soma davasında 2017’de sona doğru gelinirken, sanık Can Gürkan ve avukatları, hakim Ballı hakkında whatsap grubu kurduğu gerekçesiyle şikayette bulunmuştu. Gürkan’ın avukatlarının şikayeti üzerine Adalet Bakanlığı’nın hakim Ballı hakkında re’sen inceleme başlattığı ve birinci sınıf hakim olmak için bekleyen hakimin terfisine onay vermediği öğrenildi.

SOMA DAVASI HAKİMİNE NOT DÜŞÜLMÜŞ: OLUMLU YA DA OLUMSUZ KANAAT EDİNİLMEDİ

Şikayet nedeniyle terfi edemeyen hakim Ballı, HSK Genel Sekreterliği'ne gönderilmek üzere Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlığı'na 7 sayfalık ayrıntılı bir dilekçe gönderdi. Dilekçede dikkat çeken noktalardan biri Ballı hakkında Soma davası duruşmalarına ve keşfe başkan olarak çıkması nedeniyle "Olumlu veya olumsuz kanaat edinilememiştir" şeklinde düzenlenen bilgi notu. Ballı bilgi notuna dikkat çektiği dilekçesinde şu ifadelere yer verdi:

“Kamuoyunda Soma davası olarak bilinen ve Akhisar Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/81 Esas sayılı dosyasının kararına iştirak etmemiş olmak ile birlikte duruşmalarına ve keşfe başkan olarak çıkmam nedeniyle hakkımda "Olumlu veya olumsuz kanaat edinilememiştir" şeklinde not fişi düzenlendiğini öğrenmiş bulunmaktayım. Bu nedenle sayın başkanlığınızın hakkımda olumlu veya olumsuz kanaat edinmesine yardımcı olmak adına HSK Genel sekreterliğine göndermiş olduğum 27.03.2018 tarihli itiraz dilekçemi ekliyorum. Saygılarımla arz ederim.”

Ballı dilekçesinde terfi ettirilmesine neden olan şikayet için “Söz konusu şikayetin tamamen şirketin yönetim kurulu başkanı olan sanık Can Gürkan avukatlarının iyi niyetten uzak ve davada şahsımı baskı altına almayı amaçlar nitelikte olduğunu düşünüyorum” dedi.

’12 YILLIK HAKİMLİK MESLEĞİMDE TEK BİR SORUŞTURMAM YOK’

Dilekçesinde Avukat Abdurrahman Gök’ün mahkemeye hitaben duruşma salonundakilere ''Keser döner sap döner, gün gelir hesap döner'' şeklindeki savunmasını da hatırlatan Ballı, bu şikayetten çok önce kendisine gözdağı verildiğini iddia etti.

Hakim Ballı Soma 12 yıllık hakimlik mesleğimde bu davaya kadar geçirdiğim inceleme ve soruşturma yoktur. İlk terfim B olmak üzere bütün terfilerim C'dir” ifadelerine yer verdi.

Ballı, dilekçesinde “birinci sınıf olmama engel olan hakkımdaki şikayete konu bu davada başkanlığını yaptığım mahkemede yargılamayı yürütürken edindiğim tek amaç; Anayasada öngörüldüğü şekilde makul sürede en az giderle, savunma hakkını kısıtlamamak kaydıyla hiç bir etki ve baskı altında kalmadan maddi gerçeğin ortaya çıkmasını sağlamak ve sonucunda hukuk ve vicdana göre en adil kararı vermek oldu” dedi.

SOMA DAVASI SANIĞI GÜRKAN’IN ŞİKAYETİYLE BALLI TERFİSİ YANDI

Kendisi hakkındaki tek bir sanık müdafisi tarafından yapılan şikayet sonucu 1. sınıf hakim olamamasını haksızlık olarak değerlendiren Ballı HSK’ya gönderdiği dilekçede şunları ifade etti:

“Bütün kamuoyunun ilgi ve duyarlılık gösterdiği dünya'da yaşanan en büyük maden olayının yargılamasının yürütüldüğü böylesi bir davada bütün özveri ve emeğimle dosyayı olgunlaştırıp bağımsız ve tarafsızlığıma tek bir gölge düşürmeden dosyayı yargılamanın sonuna getirdiğim bu aşamada haksız, iyi niyetten ve maddi gerçeği arama gayesinden uzak biçimde 'sadece davanın müvekkilleri sanık lehine nasıl sonuçlanabileceğinin yolları düşünülerek' tek bir sanık müdafi tarafından yapılan haksız şikayet nedeniyle 1. Sınıf olamadığımı düşünmüyorum.
Bu nedenle hakkımdaki şikayetin bekletici mesele yapılmamasını, bu aşamada 1. Sınıf olamamam yönündeki hakkımda verilmiş bulunan kararın yeniden incelenmesi hususunda, gereğini saygılarımla takdirlerinize arz ederim.”

HAKİMLERE NOT VEREN İDARİ BİR MEKANİZMAYLA İLE KARŞI KARŞIYAYIZ

Sosyal Haklar Derneği’nden avukat Evren İşler, Ballı’ya ilişkin düzenlenen bilgi notuna tepki göstererek “Soma davasını takip eden bizler için sürpriz bir gelişme olmadı. Biz duruşmalar boyunca hakimlerin görev yerlerinin değiştirilmesi aşamasında ısrarla bunun adil yargılama hakkının ihlali olduğunu dile getirmiş ve açıkça siyasetin yargıya müdahalesidir demiştik. Bu bir kez daha ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.

“Geldiğimiz noktada anlıyoruz ki sözü edilen hakim hakkında ‘olumlu ya da olumsuz bir kanaat edinilememiştir’ bilgi notu vermeye cesaret eden, hakimlere bu şekilde not veren idari bir mekanizma ile karşı karşıyayız. Bu yargıya müdahalenin, yargı üzerindeki baskının açık göstergelerinden bir tanesidir” diyen Evren, “dava sırasında aileler ‘biz bu hakimin ne karar vereceğini bilmiyoruz. Ama doğal hakim budur, dolaysıyla kararı bu hakim versin. Biz başka türlü bu kararın adil olacağına inanmayacağız’ demişlerdi. Geldiğimiz aşamada şunu görüyoruz istinaf aşamasından geçmiş olsa bile yerel mahkeme hakimi üzerindeki baskının halen devam ettiğinin bir göstergesi olarak karşımıza çıktı” şeklinde konuştu.

‘HAKİMLER ÜZERİNDEKİ BASKI DEVAM EDİYOR’

Soma davasına yapılan müdahaleleri hatırlatan İşler, Ballı hakkında tutulan bilgi notunun da bu müdahalenin parçası olduğunu belirterek şöyle dedi:

“Soma maden davası bir siyasi davadır. Enerji politikalarını doğrudan doğruya etkileyen, işçilerin can güvenliklerini doğrudan etkileyen bir davadır. Dolaysıyla bu davada yapılan müdahale de siyasi bir müdahaledir. Siyasilerin, Adalet Bakanlığı’nın açık ve doğrudan müdahalesini görmüştük, bugün görüyoruz ki karardan iki yıl geçmiş olmasına rağmen hakim hakkında halen bir kanaat notu verilmeye ihtiyaç duyuluyor. Yargılama çeşitli aşamaları geçmiş olsa da hakimler üzerindeki baskı devam ediyor. Sosyal cinayet düzeninin sona ermesi, demokrasi ve insan haklarının gelişebilmesi için adil yargılama hakkı elzemdir. Adil yargılama hakkının bir parçası da doğal hakimlik, yargının bağımsız ve tarafsızlık ilkesidir. Ne yazık ki Soma davasında bunun tersini defalarca kez yaşadık. Bu son ortaya çıkan gelişme de bir kez daha bu durumu gözümüzün önüne sermiş durumda.”