'Deprem vergilerinin nereye gittiğini sormak vatandaşlık hakkı'

‘Deprem vergileri nereye gitti?’ diye soran kişilerin soruşturmaya tabi tutulamayacağını belirten Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Adem Sözüer, vatandaşların kamu idaresinin harcamaları dahil tüm işlem ve eylemleri sorgulama ve eleştirme hakkına vurgu yaptı.

Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesinde 17 Ağustos 1999’da deprem sonrasında toplanmaya başlanan Özel İletişim Vergileri (ÖİV), 6.8’lik büyüklüğündeki Elazığ depreminin ardından yeniden gündeme geldi.

Kamuoyunda ‘deprem vergisi’ olarak bilinen ve 21 yıldır ÖİV adı altında toplanan paranın nerede kullanıldığını sorgulayanlar ile bu durumun sorgulanmasına karşı çıkanlar arasındaki tartışma büyüdü.

‘Deprem vergileri nereye gitti’ sorusu TBMM’ye taşındı

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, ÖİV'nin nereye gittiğine ilişkin TBMM'ye soru önergesi verdi.

Sanatçı Gökhan Özoğuz, gazeteci Serdar Akinan ve oyuncu Berna Laçin gibi isimler de 21 yıldır toplanan ve 67 milyar TL’yi bulan deprem vergilerinin nereye gittiğini öğrenmek istedi.

Ancak vergilerin nerede harcandığını açıklamanın devletin sorumluluğunda olduğunu savunan kişiler, sosyal medyada ‘Vakti mi şimdi bunu konuşmanın’ şeklindeki tepkilere maruz kalırken, siyasi istismar ve hainlikle suçlandı.

"Eleştiri hakkı, ifade özgürlüğünün ayrılmaz parçasıdır"

Konuyu Independent Türkçe’ye yorumlayan Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) mimarlarından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakeme Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, vatandaşın deprem vergilerinin nereye harcanıldığını sorgulamasının temel hakkı olduğunu söyledi:

Eleştiri hakkı, ifade özgürlüğünün ayrılmaz bir parçasıdır. Türk Ceza Kanunu’nda açıkça, ‘Hakkını kullanana ceza verilmez’ denilmiştir. Bu bir hukuka uygunluk nedenidir. Bu durumda kişi hakkında ne cezai ne idari ne de tazminat yaptırımı uygulanabilir. Kamu idaresinin harcamaları dahil tüm işlem ve eylemleri bakımından, vatandaşın sorgulama ve ağır eleştiride bulunması temel hakkıdır.

Söz konusu eleştirilerin ceza hukuku konusu olmayacağını belirten Prof. Dr. Sözüer, vatandaşların bu nedenle soruşturmaya tabi tutulmasının hukuka aykırı olduğunu kaydetti:

Vatandaşın bu hak kapsamındaki eleştirileri, kimilerine göre rahatsız edici olsa da, bu eleştiriler ceza hukukunun konusu olamaz. Vatandaşı, bu eleştirileri nedeniyle soruşturmaya tabi tutmak, hukuka aykırıdır, lekelenmeme hakkının da ihlalidir.