Atatürk, Bandırma Vapuru'na binmeden önce İspanyol gribini yenmişti

Tarihçi Sinan Meydan, Muastafa Kemal Atatürk'ün, ulusal kurtuluş mücadelesine başlamadan, yaklaşık yüz yıl önce dünyayı tehdit eden ve sadece İstanbul'da o dönem 10 bin kişinin ölümüne yol açan İspanyol gribini yendiğini yazdı.

Sinan Meydan'ın yazısı şöyle:

20. yüzyılın en büyük pandemisi durumundaki İspanyol Gribi, I. Dünya Savaşı
sonlarında, 1918'de ABD Kansas City'deki bir askeri kışlada ortaya çıkıp oradan tüm dünyaya yayıldı. İspanyol Gribine karşı dünyanın pek çok ülkesinde okullar, ibadethaneler, sinemalar kapatıldı, maske takmak zorunlu tutuldu.

İspanyol Gribine yakalananlar zatürreden ölüyordu. En çok 20 ile 40 yaş arasındaki insanlara bulaşan İspanyol Gribinden dünya genelinde 50 milyon civarında insan öldü.

ASKERLERDE GÖRÜLDÜ

Osmanlı arşiv belgelerine göre İspanyol Gribi Osmanlı'da ilk kez Temmuz 1918'de bazı askerlerde görüldü. Salgın Osmanlı'da terhis olan askerlerce
yayıldı.

I. Dünya Savaşı'ndan çok ağır kayıplarla çıkan Osmanlı Devleti, o yokluk ve yoksulluk içinde İspanyol Gribi ile mücadele etmekte doğal olarak zorlandı.
Ayrıca o günlerde Osmanlıların tek derdi İspanyol Gribi değildi. Toplumun
geneline yayılmış diğer salgın hastalıklarla da mücadele edilmesi gerekiyordu.

Hastalık çok ama yeterli sayıda doktor, hemşire, hastane, eczane ve ilaç yoktu. Bu zor şartlara rağmen Osmanlı'da yine de İspanyol Gribine karşı bazı önlemler alındı. Okullar başta olmak üzere insanların toplu olarak bulundukları yerler bir süre tatil edildi. İstanbul Şehremaneti (Belediyesi) bir bildiri yayınlayarak hastalığa karşı alınması gereken önlemleri halka duyurdu. Ancak yine de spanyol Gribinden Osmanlı'da çok sayıda insan öldü; örneğin sadece İstanbul'da, ölenlerin sayası 10 bine yaklaştı.

VİYANA'DA YAKALANDI
İspanyol Gribine yakalananlar arasında dünyaca ünlü asker ve sivil yöneticiler
de vardı. Örneğin İngiliz Başbakanı Loyd George ve ABD Başkanı Woodrow
Wilson onlardan sadece ikisiydi.

O günlerde Atatürk de İspanyol Gribine yakalandı.

Atatürk, 27 Mayıs 1918'de böbrek rahatsızlığı nedeniyle İstanbul'dan Viyana'ya gitti. Burada Cottage Sanatoryumu'nda tedavi oldu. 30 Haziran 1918'de trenle Viyana'dan bugün –Çekya sınırları içindeki- kaplıcalarıyla ünlü Karlsbad'a geçti.

Burada bir süre dinlendi. Sonra yurda dönmek için 27 Temmuz 1918'de Karlsbad'tan ayrılıp Viyana'ya geçti. Ancak Viyana'da, bir süreden beri Avrupa'yı kırıp geçirmekte olan İspanyol Gribine yakalandı.

Atatürk bu gerçeği 1926'da Falih Rıfkı Atay'a şöyle anlatacaktı: “Viyana'da hiç kalmaksızın seyahatime devam etmek niyetinde iken o zamanın çok yaygın ve öldürücü bir hastalığına, İspanyol Nezlesine yakalanarak bir müddet Viyana'da kalmaya mecbur oldum.” Atatürk, 4-5 gün Viyana'da kaldıktan sonra 2 Ağustos 1918'de İstanbul'a döndü.

Atatürk, böbrek rahatsızlığının tedavisi için Mayıs 1918'de Viyana'ya gitti. Burada İspanyol Gribine yakalandı. Atatürk'ün Viyana'daki tedavisi yaklaşık iki ay sürdü.

1919'UN BAHARINDA…
Atatürk, 1919 baharında Samsun'a gitmeye hazırlanırken İstanbul'da tekrar gribe yakalandı. Yaveri Cevat Abbas (Gürer), doktor çağırıp Atatürk'ü muayene ettirdi. Yapılan muayene sonucunda tehlikeli bir durumun söz konusu olmadığı anlaşıldı. Daha önce İspanyol Gribine yakalandığı için bağışıklık sistemi şimdi daha dirençliydi.

Atatürk, 16 Mayıs 1919'da Samsun'a gitmek için Bandırma Vapuru'na binerken İspanyol Gribini yenmişti, Anadolu'da onu bekleyen öteki düşmanları yenmeye gidiyordu.