Danıştay'ın kabul ettiği Ayasofya kararını, Anayasa Mahkemesi iki yıl önce reddetmiş

Danıştay 10. Dairesi’nin Ayasofya’nın müze yapılmasına ilişkin kararnamenin iptali kararına konu olan davayı açan Sürekli Vakıflar, Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği Başkanı İsmail Kandemir’in, Ayasofya’nın ibadete açılması istemine ilişkin bireysel başvurusunun 2018’de Anayasa Mahkemesi’nde (AYM) reddedildiği ortaya çıktı.

Cumhuriyet'ten Işık Kansu'nn haberinegöre, Ayasofya’nın yılda bir gün namaz için açılması istemlerinin kabul edilmemesi üzerine din ve vicdan hürriyetinin ihlal edildiği gerekçesiyle AYM’ye yapılan başvuru, “kişi bakımından yetkisizlik” nedeniyle kabul edilemez bulundu.

1990’lı yıllardan başlayarak Ayasofya’yı takıntı haline getiren emekli matematik öğretmeni İsmail Kandemir, Ayasofya Müzesi’nin namaz kılınması için yılda bir gün ibadete açılması istemiyle idareye yaptığı başvurulardan olumsuz yanıt alınca, derneği adına AYM’ye bireysel başvuruda bulundu.

Başvuruda, Ayasofya Müzesi’nde namaz kılma izni verilmemesine gerekçe gösterilen Ayasofya’yı müzeye çeviren 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının “temel haklara yönelik müdahalenin kanunilik koşulunu sağlamadığını” ileri sürdü ve din ve vicdan özgürlüğünün ihlal edildiğini savladı.

Başvuruda ayrıca, müze olarak kullanılan bazı eski kiliselerde başka din mensuplarına ibadet etmek için kolaylık sağlanırken Ayasofya Müzesi’nde namaz kılınması için aynı kolaylığın gösterilmemesi nedeniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği de gündeme getirildi.

AYM, 13 Eylül 2018’de verdiği kararında, din özgürlüğünün ihlal edildiği yönündeki iddialar bakımından ihlale neden olduğu ileri sürülen kamusal işlem ya da eylemden başvurucu derneğin tüzelkişiliğinin etkilenmediği gerekçesiyle yapılan bireysel başvuruyu yetkisizlik nedeniyle kabul edilemezlik hükmüne vardı.